Acer zet verder in op 3D zonder brilletje met gaming laptop en twee externe beeldschermen

Als er één toepassing die zich zou moeten lenen voor stereoscopische 3D, is het wel gamen. Het aanleveren van een apart beeld voor het linker- en voor het rechteroog, die samen een 3D-ervaring oproepen, is voor een game engine een fluitje van een cent. Een stuk eenvoudiger dan een film opnemen in 3D. Toch is 3D-gamen nooit echt van de grond gekomen, ook niet in de vorige 3D-rage. Acer ziet er nu toch weer brood in, zo blijkt uit de introductie van de Acer Predator Helios 300 SpatialLabs Edition gaming laptop en de Acer SpatialLabs View Pro draagbare monitor. De grote troef van deze producten: je hebt geen 3D-bril nodig.

3D: een korte voorgeschiedenis

Even heel kort ter herinnering, hoe werkt 3D ook alweer. Het linker- en het rechteroog krijgen allebei een 'eigen' beeld te zien, dat subtiel van hoek verschilt. Onze hersenen voegen dit samen tot één driedimensionaal beeld, waarin 'echte' diepte waarneembaar is. Dat kan variëren tot objecten die 'uit het scherm' lijken te komen, of een soort kijkdooseffect. De klassieke methode om dit te bewerkstelligen is met een brilletje met verschillend gekleurde glazen. Modernere varianten werken met gepolariseerde of snel 'knipperende' glazen.

De laatste 3D-'revolutie' vond zo ongeveer rond 2010 plaats. Avatar van James Cameron verscheen eind 2009 in de bioscoop en liet zien hoe 3D-beeld letterlijk een extra dimensie aan een film kon toevoegen. Makers van toen nog relatief nieuwe platte televisies speelden erop in. Toch sloeg 3D niet aan in de huiskamer. De brilletjes waren een belangrijk obstakel. Daarnaast waren de meeste 3D films in het  voetspoor van Avatar doorgaans toch minder indrukwekkend. Voor bioscopen was 3D wel een blijvertje, al was het maar omdat het hogere ticketprijzen mogelijk maakte.

Voor de pc heeft 3D minstens zo'n lange voorgeschiedenis, maar met vergelijkbare bezwaren. 3D met een bril blijft niet optimaal. Bovendien vergt het berekenen van twee afzonderlijke beelden voor elk oog ook twee keer zoveel grafische rekenkracht. Daarnaast lever je altijd scherpte in. Vergeleken met 2D-beeld is het beeld half zo scherp. In 2019 stopte Nvidia met ondersteuning voor de eigen 3D Vision brillen.

Voortschrijdende techniek maakt een nieuwe ronde mogelijk. 4K-beeldschermen zijn tegenwoordig schering en inslag: voldoende pixels om zelfs met een halvering van de scherpte nog een aangenaam beeld neer te zetten. Videokaarten zijn vele malen sneller dan in 2010, waardoor de vereiste om twee 2K-beelden tegelijk te produceren niet meer onoverkomelijk is. Het enige wat nog nodig is, was van die brillen afkomen: autostereoscopische 3D. 

SpatialLabs: 3D zonder bril

Daarvoor grijpt SpatialLabs van Acer terug op twee bestaande technieken. Eén daarvan is bijna antiek te noemen, de ander is moderner, maar heeft nooit echt een grote toepassinge gevonden. Het gaat om respectievelijk de lenticulaire lens en eye tracking.

Een lenticulaire lens is eigenlijk een groep van lenzen die zo ontworpen zijn, dat ze een ander deel tonen van het onderliggende beeld wanneer je ze vanuit een andere hoek bekijkt. Het principe is verre van nieuw. Denk maar aan die linealen met een plaatje, dat verandert afhankelijk van de hoek waarmee je ernaar kijkt. Er zijn eerder beeldschermen geweest die met dit principe werkten. Veruit het bekendste voorbeeld is zonder meer de Nintendo 3DS. 

Het klassieke nadeel van dit soort autostereoscopische displays, is dat het nauw luistert hoe je ervoor zit. Beweeg je net even verkeerd, dan verschuift het beeld en is het 3D-effect weg. De oplossing daarvoor is eye tracking. Deze technologie bestaat uit een stel camera's, die kunnen zien waar je naar kijkt. Techniek die in praktisch elke digitale en smartphone camera is ingebakken, maar die ook voor laptops en pc's bestaat. Er is wel eens geëxperimenteerd om er een soort alternatieve vorm van bediening van te maken, maar die is nooit ver gekomen. Voor de aansturing van een lenticulaire lens op basis van vloeibare kristallen leent het zich kennelijk wél goed. 

Door de informatie van de oogvolgende camera's (het klinkt niet echt goed, maar ja) door te sturen naar de laag met vloeibare kristallen die vóór het eigenlijke beeld zit, kunnen deze op de juiste manier meedraaien om zo de beeldinformatie voor het linker- en rechteroog dynamisch aan te passen.

Acer Predator Helios 300 SpatialLabs Edition

Vorig jaar kondigde Acer al een laptop aan met een SpatialLabs beeldscherm. Dat was de ConceptD 7 SpatialLabs Edition, een draagbaar workstation voor 3D designers. Nu introduceert het twee nieuwe producten met dezelfde technologie. De eerste is een gaming laptop, de Acer Predator Helios 300 SpatialLabs Edition. 

Deze heeft een 4K-display, voorzien van een lenticulaire lens en eye tracking. Hierdoor is het in staat om een stereoscopisch 3D-beeld te tonen, zij het als 2K-beeld. Acer meldt dat er zo'n 50 games zijn, die de laptop in stereoscopisch 3D kan tonen. Daar zitten bekende titels bij: BioShock Infinite, Borderlands 2, Forza Horizon 4 en 5, God of War, No Man's Sky en The Witcher 3: Wild Hunt. Volgens Acer moeten daar 'elke maand' nieuwe titels aan worden toegevoegd.

Het is afwachten hoe de 3D-ervaring in de praktijk is en wat de impact van de extra techniek is op zaken als responstijd en kleurweergave. De Helios 300 is verder een moderne gaming laptop die beschikbaar komt met de nieuwste generatie Intel Core processor en de laatste Nvidia GeForce videokaarten. Daar zal het qua prestaties dus niet aan liggen.

Acer SpatialLabs View en View Pro

De Acer SpatialLabs View Pro is net als de eerdere ConceptD 7 laptop meer gericht op makers dan op spelers van games. Het is primair een extern draagbaar beeldscherm voor laptops, zodat ontwikkelaars van 3D-toepassingen en makers van 3D-beelden hun creaties direct in stereoscopisch 3D kunnen bekijken. Het scherm moet overweg kunnen met alle gangbare bestandsformaten voor 3D-bestanden. Daarnaast  werkt het met de SpatialLabs Model Viewers software. Daarmee kan je beelden, modellen en animaties uit 3D software in stereoscopische 3D bekijken. Met Maya en Blender, twee bekende programma's voor het produceren van 3D-beelden, kan je met de SpatialLabs View Pro zelfs in real-time modellen bekijken in stereoscopische 3D.

Verder werkt de Acer SpatialLabs View (Pro) samen met 3D-modelleer platform Sketchfab, en kan het ook ingezet worden in kiosks en point-of-sale displays, samen met VESA-ophanging, handbewegingsherkenning en tot 5 uur accuduur.

Voor de aansturing van het scherm is wel een stevige processor en videokaart nodig. Acer vertelde Ars Technica dat voor desktops een Intel Core i7 of sneller wordt aangeraden, samen met minimaal een Geforce RTX 2080 of sneller. Voor laptops is dat een i7 met een RTX 3070 Ti of sneller.

Prijs en beschikbaarheid

De Acer Predator Helios 300 SpatialLabs Edition (PH315-55s) moet naar verwachting 3299 euro gaan kosten. Wanneer deze laptop daadwerkelijk in de Benelux te koop zal zijn, weet Acer nog niet. Ook wanneer de Acer SpatialLabs View Pro (ASV15-1BP-01) en View (ASV15-1B) beschikbaar zullen zijn, is nog niet bekend.