ROG Strix OLED XG27UCDMG review: hoe minder meer kan zijn

Voor sommige gamers geldt: kleiner is beter. Zeker als het om het beeldscherm gaat. Tot voor kort stonden die voor een keuze als ze een oled gaming monitor zochten: 4K, maar dan 32 inch, of een maatje kleiner, maar dan 'slechts' 1440 oftewel qhd. Niet meer sinds dit jaar, want Samsung Display levert nu ook een 27-inch 4K uhd qd-oled paneel. Eerder besprak ik hier al de ROG Swift OLED PG27UCDM van Asus, maar even later volgde nóg een model op basis van hetzelfde paneel. Kennelijk schat het bedrijf de vraag naar deze combinatie van eigenschappen hoog genoeg in om ook een scherm in Strix design te verantwoorden. Die is wat lager gepositioneerd en komt dus met net wat minder features, maar ook een lager prijskaartje. Dat minder soms ook meer kan zijn, laat de ROG Strix OLED XG27UCDMG goed zien. Zij het niet in z'n typenummer...

ROG Strix OLED XG27UCDMG: een letter meer, wat tierelantijnen minder

Waar de Swift monitoren in een relatief duurzame verpakking van voornamelijk eierdozenkarton zitten, moet Strix het kennelijk nog doen met het vervelendste verpakkingsmateriaal: piepschuim. De ROG Strix OLED XG27UCDMG zit ingeklemd in een flinke portie van dat nare, witte, afbrokkelende en overal witte bolletjes achterlatende spul. Het is hoog tijd dat Asus zijn leiderschapsrol hier oppakt en duurzamer materiaal ook in de minder dure modellijnen doorvoert. Als AOC het kan bij schermen van een paar honderd euro, moet het Asus ook lukken.

Naast de onderdelen van het scherm zitten in de doos ook een vesa-adapter voor wie een alternatieve monitorsteun wil gebruiken, en een etui met alle benodigde kabels. Eenmaal losgemaakt van de verpakking is het assembleren van de XG27UCDMG fluks gelukt. Standaard op de bodemplaat met een duimschroef, paneel vastklikken en klaar. Geen gereedschap nodig. 

De PG27UCDM staat op de welbekende 'luxe' gaming voet van Republic of Gamers, zoals Asus' gamingmerk heet. Dat ontwerp, in metaal en met geprojecteerd logo in de ruimte tussen de poten, gaat in de nodige iteraties alweer een tijdje mee. Het is zeker opvallend, maar niet iedereen zal even enthousiast zijn over zo'n uitgesproken design. De ROG Strix OLED XG27UCDMG staat op een beduidend soberder onderstel. Het is hetzelfde als dat van de Strix XG27ACS, die een tijd geleden op de testbank stond.

Soberder betekent zeker niet slechter. Ja, de voet is bekleed met plastic, maar nog altijd zeer solide. Het scherm staat er stevig op en vibreert niet mee als je hard aan het typen bent. Op de voet kan het scherm in hoogte verstellen, zwenken, kantelen en roteren naar portretmodus. Dat laatst is alleen al handig omdat je dan vlot de kabels kan insteken: alle aansluitingen wijzen recht naar onderen. 

De bodemplaat is niet, zoals bij bijvoorbeeld LG, van dun maar zwaar metaal. De extra dikte benut Asus wel, met een sleuf waarin je een smartphone kan zetten. Zonder hoesje, vermoedelijk - in elk geval paste mijn Pixel 9 Pro met hoesje er niet in. Een Pixel 8a zonder cover werkt probleemloos. Bovenop de staander zit ook bij dit model een schroefdraad. Daar kan de streamende gamer professionele video-apparatuur of -licht op schroeven. Over licht gesproken: Asus heeft bij de XG27UCDMG de lampjes op de achterkant niet wegbezuinigd. Wie wil kan een ROG-logo in alle kleuren van de regenboog laten oplichten.

Aansluitingen van de ROG Strix OLED XG27UCDMG

Net als de PG27UCDMG heeft de XG27UCDMG een ingebouwde voeding. In tegenstelling tot bij de grotere PG32UCDM of de PG34WCDM hoef je dus geen aparte, zware adapter ergens een plek te geven. Je prikt de voedingskabel zo recht in de monitor. In de doos zit een kabel met een stekker die ook nét door de opening in de staander past. Doorgaans laat ik meegeleverde kabels in de doos zitten en gebruik degene die al klaar liggen - maar die past dus net níet door die opening. Je bent gewaarschuwd.

Wie denkt dat Asus veel op de aansluitingen heeft bezuinigd om het scherm te differentiëren van de luxere versie, wordt prettig verrast. Usb-c zit erop, ook hier met 90 watt stroomtoelevering. En een usb hub met drie downstream poorten. Net als bij de PG27UCDM: geen luidsprekers. Vind ik op dit formaat minder spijtig dan op 32-inch, dat in combinatie met een console toch een mooi tv-alternatief kan zijn. Voor audio is er alleen een 3,5 mm jack-uitgang.

De enige downgrade vergeleken met de PG27UCDM zit in de displayport-ingang. Die volgt de 1.4 standaard met display stream compression (dsc) - hier dus geen uhbr20 oftewel de 80 gigabit per seconde die DisplayPort 2.1 mogelijk maakt. Of het een nadeel is... daar moeten pixel peepers zich maar eens over uitspreken. Op dit schermformaat met 240 beelden per seconde vraag ik het me af, of je veel gaat zien van enige compressie - of de afwezigheid daarvan. Daar komt bij dat de snellere interface ook speciale kabels vereist - die zijn óf heel kort, óf extreem duur. 

Bediening en menu

Over bediening en menu van de XG27UCDMG kan ik kort zijn - en dat ga ik dan ook doen. Die is nagenoeg identiek aan die van de PG27UCDM. Lees dus vooral die review terug voor meer detail. Of je kan door de berg foto's hieronder bladeren. Een korte samenvatting: een uitstekende centraal geplaatste, goed reagerende mini-joystick dus, achter de onderrand. En het onvolprezen ROG monitor menu met een heldere layout en - naar monitormaatstaven - duidelijke functies. De voornaamste afwezige feature die de PG27UCDM wél heeft, is Dolby Vision ondersteuning. Dat is vooralsnog geen enorm gemis, er zijn niet veel games die deze hdr-indeling kunnen gebruiken.

Verder zitten alle voorzieningen van de PG27UCDM ook in de XG27UCDMG. Bijvoorbeeld om inbranden van het oled-paneel te voorkomen, maar ook de gekalibreerde sRGB Cal preset. De kvm-voorziening is aanwezig, en ook de Neo Proximity Sensor zit op dit model. Die schakelt het scherm uit als er geen gebruiker gedetecteerd wordt - en weer aan wanneer je terug komt. Superhandig als aanvulling op de al aanwezige screensaver functie en zou een standaard voorziening moeten zijn. In oled-monitoren, maar eigenlijk in elk scherm. In veel modellen voor de zakelijke markt zit het al jaren. Asus zet deze functie standaard wel uit, dus je moet weten dat hij er is en 'm dan aanzetten. 

Onder de streep voornamelijk lof dus voor bediening en menu van de ROG Strix OLED XG27UCDMG. Zeker voor deze afgeleide van een luxer model voelt het flauw om kritiek te hebben. Maar goed, ik heb veel ROG schermen gezien de laatste tijd en Asus lijkt wel een beetje op de lauweren te rusten. Een punt van verbetering is duiding van functies. Wat is het verschil tussen 'Racing Mode' en 'FPS Mode', bijvoorbeeld? Wat doet 'uniform brightness'? Een beetje uitleg in het menu kan beginnende gebruikers helpen.

Last but not least, Asus' DisplayWidgetCenter software werkt uiteraard ook met de XG27UCDMG. Een qr-code in het on-screen menu wijst je ook nadrukkelijk op het bestaan daarvan, dat is slim gevonden.

ROG Strix OLED XG27UCDMG beeldkwaliteit in SDR...

Qua kleurechtheid levert de XG27UCDMG afgerond niets in op de PG27UCDM. Sterker, in sommige tests zijn de resultaten nog net wat beter. Zo is de grijsafstelling wat neutraler. Ook zijn de gemiddelde kleurafwijkingen in de diverse metingen net wat lager. Door de bank genomen is het gewoon heel erg goed, of je nu kijkt naar de dE2000-norm of naar de strikterre dEITP-standaard. Zoals altijd bij ROG komt het scherm standaard in de Racing modus met Wide Gamut kleurbereik. Optioneel kan je dat aanpassen naar DCI-P3 - nog net wat kleurechter - of sRGB. Die laatste betreft het kleurbereik, maar niet de bijbehorende gammacurve. Wil je die ook, dan is er een uitstekend gekalibreerde (en tot 270 nits op 10% venster begrensde) sRGB Cal Mode preset. 

Heel veel meer valt er niet te melden over de beeldkwaliteit. Het contrast is zoals je mag verwachten perfect, de helderheid is (voor een oled monitor) heel behoorlijk. Asus geeft je daarbij de keuze om die te begrenzen voor een stabielere helderheid van wit, ongeacht de venstergrootte. Standaard staat die 'uniform brightness' optie uit. Bij de eerste generatie, hele grote oled monitoren was die functie echt nuttig. Bij deze kleinere, feller oplichtende modellen zien veel mensen vermoedelijk de subtiele helderheidtoename bij kleinere vensters niet eens. Ook op een volledig scherm kan de XG27UCDMG ruim 260 nits leveren.

Voor wie echt het naadje van de kous wil weten, nog een stukje informatie. Ik heb het scherm in dezelfde presets op meerdere manieren getest, onder meer bij de helderheid uit de doos (65 procent, pakweg 330 nits op een 10% venster) en op 250 nits voor een 10% venster. Die laatste levert net wat minder goede resultaten, maar omdat dit de standaardhelderheid is waarop ik alle monitoren test, vind je die waardes in de tabel. Zoals je hieronder kan lezen, is in sommige hdr presets enige vertraging merkbaar voordat de pixels hun maximale helderheid tonen. In de sdr-metingen is dat feitelijk geen factor: ongeacht de vertraging tussen meetmomenten is de uitkomst steeds nagenoeg hetzelfde. Wat betekent dit: hoe je de XG27UCDMG ook afstelt qua helderheid, de kleurweergave in sdr is uitstekend.

...en in HDR

De hdr-piekhelderheidmetingen van de XG27UCDMG stelden me aanvankelijk even voor een raadsel, want ze komen amper boven de 500 nits uit in de Gaming HDR preset. Wat uitzoekwerk biedt de oplossing: de nieuwe colorimeter staat op een zeer korte vertraging van 0,25 seconden ingesteld. Dat is niet genoeg voor de pixels om hun maximale helderheid te bereiken. Op 1 seconde zijn de waardes al een stuk hoger, maar pas met 2 seconde pieken ze echt. Het is iets waar ik niet bij stilstond bij de PG27UCDM, die ik nog met een ander model colorimeter testte (overigens hardwarematig identiek, maar met minder profielen voor Calman - dat is iets voor een ander artikel). 

Het is wel iets om rekening mee te houden bij de piekhelderheidwaardes van oled-monitoren. Ik ga er de komende tijd nog wel vaker naar kijken met verschillende meettijden. Als een fel licht echt kort in beeld is, kan het zijn dat dit dus aanmerkelijk minder fel wordt getoond, dan als het een seconde of twee aanhoudt. Denk aan flitsen van vuurwapens of lasers in games, die zijn doorgaans niet ettelijke seconden in beeld.

Met de standaard vertraging van 1 seconde wordt de 1000 nits in het Gaming HDR profiel niet behaald. Dat was bij de PG27UCDM wel zo. Ook valt op dat in het Console HDR profiel wél al binnen een seconde die hogere helderheid gehaald wordt. Hierin lijken de pixels dus harder te moeten werken. Nog iets opmerkelijks: voor het Console HDR profiel is er een optionele 'Dynamic Brightness Boost' instelling (die blijft grijs in alle andere hdr presets). Met deze instelling zijn de gemeten piekhelderheidwaardes echter láger. 

Voor alle duidelijkheid: al deze constateringen zijn voornamelijk interessant voor monitor nerds. Het verschil tussen 880 en 1010 nits is met het blote oog amper waarneembaar, zeker in een fractie van een seconde op een venstergrootte van 1%. Belangrijker is hoe de kleurweergave in hdr is, en die is ook voor de XG27UCDMG erg goed. Daarbij moet ik wel opmerken dat de waardes net wat verder afwijken van de ideale dan bij de PG27UCDM, maar zeker als je naar de gemiddeldes kijkt, gaat het over triviale verschillen. Alleen de grijsafwijking is toch wat hoger dan wenselijk.

Kijk je gewoon naar video's en games in hdr, dan zal je daar allemaal niet om malen: het contrast- en kleurrijke beeld is om van te smullen. En dankzij de relatief hoge pixeldichtheid en daaruit voortvloeiende scherpte is het realisme in video zeer indrukwekkend.

Gaming prestaties ROG Strix OLED XG27UCDMG

Bij oled hoef je eigenlijk nooit zorgen te maken over responstijden. De door fabrikanten geclaimed '0,03 milliseconden' is net zo'n fictie als de '1 ms' bij lcd-monitoren - maar dat mag de pret in de praktijk niet drukken. Waar het bij een lcd-monitor vrijwel ongekend is dat alle door ons met de osrtt gemeten 30 transities binnen de grenstijd ('window') vallen, is dat bij oled steevast het geval. Ook bij de ROG Strix OLED XG27UCDMG. De meeste overgangen zijn korter dan 1 ms. 

Ook de input lag is indrukwekkend laag, wat betekent dat er nauwelijks vertraging is tussen het binnenkomen van het videobeeld bij het scherm en het tonen ervan. Nu is de groep gamers die een paar milliseconden input lag daadwerkelijk merkt niet heel groot, maar mocht je zo gevoelig zijn, dan zal je bij de XG27UCDMG weinig te klagen hebben. Of je nu een pc of een console aansluit, de XG27UCDMG biedt een uitstekende game-ervaring. 

Een mooie extra bij de XG27UCDMG is ELMB. De PG27UCDM heeft die feature ook, al gingen we er daar niet op in. Als je het scherm op 120 beelden per seconde aanstuurt in plaats van 240, kan je deze activeren. Hiermee zet het scherm tussen elke frame het beeld even op zwart. Daardoor is de ervaring veel dichter bij die van een klassieke crt-monitor, en is de ervaren bewegingsonscherpte lager. In welke mate je dat merkt, zal per gebruiker verschillen - maar zeker voor snel bewegende games met een constante framerate is het de moeite van het proberen waard. 

Dan is er nog het oled-knippereffect. Tussen elk frame dimt een oled scherm kortstondig, om de pixels te sparen. Dat is voor verreweg het merendeeel van de mensen niet merkbaar, maar áls je er gevoelig voor bent, is het niet prettig - zeker niet bij lage beeldsnelheden. Asus biedt een functie met de naam OLED Anti-Flicker, die de ondergrens van variabele beeldsnelheid verhoogt naar 80 of 140 beelden per seconde. Dat is voor niet-gaming toepassingen handig (al kan je ook adaptive sync gewoon helemaal uitzetten); in games is het natuurlijk wel zaak voldoende beelden per seconde aan te leveren.

Conclusie

De adviesprijs van de ROG Strix OLED XG27UCDMG bedraagt 999 euro. Dat is 200 euro minder dan die van de ROG Swift OLED PG27UCDM. Voor dat verschil lever je drie zaken in: een fancy metalen voet met logoprojector, Dolby Vision ondersteuning en DisplayPort 2.1 met uhbr20 oftewel 80 Gbit/s. Van die drie zaken is eigenlijk alleen de laatste iets om bij stil te staan. Vooralsnog is het grote voordeel van die extra bandbreedte ongewis. Videokaarten die deze bandbreedte kunnen leveren, komen nu pas mondjesmaat op de markt. Modellen die daadwerkelijk 240 4k-beelden per seconde kunnen bieden - zelfs met dlss frame generation trucs - zijn exorbitant duur. Het is dus vooral een toekomstkwestie. Dan nog is de vraag hoe groot het visuele verschil is.

Ik zou het wel weten: de XG27UCDMG levert alle belangrijke kwaliteiten van de PG27UCDM, oftewel kleurweergave van topniveau en extreem lage responstijden en input lag. Die 200 euro kan je dan maar beter bij een duurdere, snellere videokaart leggen. Of gewoon in je zak houden voor een andere, toekomstige upgrade. Natuurlijk, is je budget groot genoeg en smelt je weg bij dat Swift-design, ga ervoor. Maar de XG27UCDMG is een uitstekende keuze voor 4K oled-gaming, zonder veel voorbehoud.

Voorzover dat er is: overweeg toch 32 inch 4K. Qua meeslependheid is groter beter. En voor niet-gaming gebruik is een iets lagere pixeldichtheid eerder prettig dan vervelend. Ja, tekst oogt scherper op 27-inch, maar alle knopjes en andere bedieningselementen zijn bij 100% schaling erg priegelig. Het prijsverschil is gering, al lijken de grotere schermen op moment van schrijven veelal weer wat duurder. Tijdens Black Friday vorig jaar waren prijzen van 800 à 900 euro echter niet uitzonderlijk - en er zijn genoeg aanbiedingen om toch even deze afweging te maken.

Wie heeft bepaald dat 27 inch het beste formaat voor hem of haar is: met de XG27UCDMG haal je een fenomenale monitor in huis. Niet alleen voor gaming, maar ook voor video, beeldbewerking en gewoon dagelijks gebruik.

ROG Strix OLED XG27UCDMG