Nederlandse toetsenbordspecialist Wooting blijft vooruitstrevend: Wooting 60HE v2 is bijna klaar, Knobs komen eraan
(Alle foto's bij dit artikel zijn gemaakt door Tom Kauwenberg.)
De nieuwste mechanische toetsenborden gebruiken vaak magnetische schakelaars. Dit alternatief voor optische exemplaren is nauwkeuriger én duurzamer dan mechanische klikkertjes. Bovendien bieden ze meer mogelijkheden dan een simpele registratie van het contact. Ze kunnen namelijk uitlezen hoe diep ze worden ingedrukt, en dat creëert nieuwe functies. Een Nederlandse start-up stond aan de basis van dit fenomeen 'meer doen met toetsen'. Wooting heet het bedrijf, en op Gamescom liet het de nieuwste versie van de onder liefhebbers zeer populaire 60HE zien, de Wooting 60HE v2.
De vroege historie van Wooting: analoog innoveren
Om de impact te begrijpen van Wooting in de wereld van toetsenborden, is wat achtergrondinformatie nodig. Graag nemen we je daarvoor even terug naar een niet al te ver verleden, toen we nog op een andere manier naar (gaming)toetsenborden keken.
Wooting is namelijk een van de eerste partijen die Iets Nieuws™ probeerde met toetsenborden. Circa tien jaar geleden was de toetsenbordenmarkt, zeker voor gamers, enigszins gestagneerd. Voor een robuuster product met een duurzamere aanslag kon je kiezen voor een mechanisch model, maar dat was het dan ook wel. Extra's zaten in extra media- of aparte macrotoetsen, met voor de gamers nog wat programmeerbare rgb-verlichting. Uiteindelijk ging de typervaring zelf er zelden op vooruit. Het was Wooting dat heel tegendraads iets ontwikkelde met letterlijk en figuurlijk meer diepgang.
De Wooting One was medio 2017 een van de allereerste mechanische toetsenborden met analoge invoer. Waar klassieke mechanische schakelaars puur werken op basis van 'aan' en 'uit' (wel of geen contact), gebruikte Wooting voor hun eerste toetsenbord optische schakelaars. Met een infrarood sensor kon elke schakelaar niet alleen vaststellen dát er contact was gemaakt, maar ook kon je het punt waarop dat gebeurde aanpassen. Sterker: elke schakelaar was in staat om registreren hoevér je de toets indrukte.
Daarmee werd het mogelijk om zelf (verschillende) actuatiepunten te kunnen kiezen. Of om een knoppencluster in te stellen als een soort controllerpookje. Het voornaamste verkoopargument op dat moment was de mogelijkheid om gematigd te rennen of door bochten te racen in games. Dat kon met reguliere toetsenborden simpelweg niet. Je kon opeens met een toetsenbord nauwkeuriger racegames spelen. Rocket League was een voorbeeld waarin dit echt een voordeel opleverde.
Van optisch naar magnetisch
Voor het eerste toetsenbord bouwde Wooting dat hele analoge principe zelf, bovenop optische Flaretech-schakelaars van Adomax. Bij het doorontwikkelen van de technologie bleken optische lasers echter foutgevoelig, waardoor Wooting voor vervolgtoetsenborden zocht naar een betere aanpak voor analoge invoer. Dat bleek al snel het elektromagnetische Hall-effect te zijn, wat destijds nog relatief onbekend was voor invoerapparatuur.
Met de grotere Wooting Two stapten de Nederlanders over op eigen, magnetische schakelaars: de zogeheten Lekker-switch. Daarbij groeide niet alleen het analoge bereik, maar ook de duurzaamheid: magneten slijten immers niet echt. Terwijl de eerste twee Wooting-toetsenborden bij liefhebbers de nodige lof ontvingen, bleef Wooting de technologie doorontwikkelen op zowel hardware- als software-matig front. Hiermee voegden de makers steeds meer mogelijkheden toe aan de analoge invoer.
De impact van de Wooting 60HE
De echte explosie van populariteit volgde niet lang nadat Wooting het magnetische 60HE-toetsenbordje op de markt had gebracht, medio 2023. Professionele Fortnite-spelers ontdekten destijds dat ze middels de analoge technologie ‘dubbele invoer’ konden programmeren, waarmee ze in-game sneller en efficiënter manouvreerden. Competitieve spelers moesten wel mee en op hun beurt brachten ze andere belangstellenden (waaronder aspirerende atleten en fans) ook weer in aanraking met de analoge technologie.
De ‘double movement’-functie in het populaire Fortnite was een flinke poos praktisch exclusief voor Wooting-toetsenborden, wat zorgde voor een gigantische vraag naar vooral de Wooting 60HE. Die piek in belangstelling deed ook weer meer koppen keren. Ineens zagen pc-gamers en masse de meerwaarde van analoge of aanpasbare invoer in, ook buiten Fortnite en de dubbele invoer om.
Zo bleek magnetische invoer inherent responsiever dan puur mechanische alternatieven. Dat is bijvoorbeeld prettig voor spellen waar elke milliseconde telt en ritmegames. De nieuwe Rapid Trigger-technologie, die digitale invoer mid-toetsaanslag kan (de)activeren, leende zich bij uitstek voor precies voetenwerk in competitieve schietspellen. Wooting ging in een klein jaar aan tijd van “interessante planken voor de liefhebber” naar “vrijwel alle esporters gebruiken dit ene toetsenbordje”.
Voorheen probeerden andere toetsenbordmakers ook wel eens wat met slimmere invoer. SteelSeries’ OmniPoint-schakelaars kwamen ook met aanpasbare actuatiepunten en Razer liep de Wooting One achterna met de Huntsman-toetsenborden, eerst optisch en pas later ook magnetisch. Sinds 2023 is het echter een must dat esports-gerichte toetsenborden quitte spelen met de technologieën die Wooting populariseerde. Daaronder verstaan we verstelbare Hall-effect schakelaars, met op zijn minst Rapid Trigger-functionaliteit.
Tijd voor een Wooting 60HE v2
Niet gek dus dat Wooting anno 2025 een vernieuwde versie van de 60HE neer wil zetten. Na uitstapjes naar de grotere Wooting 80HE en de voor ritmespel osu! ontwikkelde Wooting UwU, keert Wooting nu weer terug naar het model dat het meeste teweeg heeft gebracht. De Wooting 60HE v2 maakt gebruik van grofweg dezelfde vorm, maar optimaliseert er verder op los. Op Gamescom 2025 lieten oprichters Calder Limmen en Erik Stakenborg ons de nieuwigheden zien – en natuurlijk voelen.
De originele 60HE was ontworpen om later op te waarderen. Bijvoorbeeld met nieuwe magnetische schakelaars, of een andere behuizing. De komende Wooting 60HE v2 is out of the box al grotendeels opgewaardeerd. Dit model wordt direct geleverd in een stevige aluminiumbehuizing (in witzilver of zwart) en maakt gebruik van een stuggere ‘sandwich’ van dempingslagen om het typgevoel en -geluid te bevorderen. Bovendien versimpelt Wooting verdere aanpassing daarvan: de printplaat en dempingslagen zijn nu geheel schroefloos uit het nieuwe chassis te wippen.
Aan dat chassis wordt overigens nog gesleuteld; eigenlijk is dat de laatste hand die nog aan de 60HE v2 gelegd wordt. De aluminiumvorm moet nog nét wat steviger klemmen en voor het zwarte model wordt nog gesleuteld aan een coating om vingervet beter te kunnen weren.
Ook de magnetische schakelaar wordt vernieuwd. Deze heet de Lekker Tikken-schakelaar, met dezelfde 40 tot 60 cN drukkracht, maar nu met voor het eerst met een geheel afgesloten onderzijde. De switch voelt en klinkt, samen met de verbeterde demping en de zwaardere behuizing, een stuk minder priegelig dan de originele Lekker. Die werd door toetsenbordpuristen nog wel eens beschuldigd van een gebrek aan rigiditeit – en dat is iets waar Wooting nu duidelijk verbeteringsslagen wil maken.
Meer magnetische innovatie…
Naast een geheel nieuw toetsenbord, sleutelt Wooting ook nog verder door aan hun eigen ‘Knobs’. De bedoeling was ooit om het grotere 80HE-toetsenbord meteen met zo’n mooi draaiwieltje te leveren, maar Wooting kon dat niet op tijd van de juiste kwaliteiten voorzien. Daarom koos men ervoor om te werken aan een geheel modulaire potmeters, die later op alle magnetische Wooting-toetsenborden te plaatsen zijn.
Momenteel belooft Wooting een grotere Knob, die de plaats inneemt van een cluster van vier schakelaars, plus een kleiner model dat slechts één toetseenheid bezet. Beide Knobs werken aan de hand van het onderliggende Hall-effect in de printplaat, dat drie handelingen uit zou moeten lezen: beide draairichtingen, plus een inklik-beweging. Aan de hand van de eigen Wootility-software (ook functioneel vanuit de browser) zijn er verschillende functies aan de bewegingen te koppelen.
Hoe de draaiertjes precies werken met het magnetische effect is voorlopig een bedrijfsgeheim van Wooting. Desalniettemin is het wel een nieuwe innovatie: modulaire en magnetische draaiwieltjes bestaan nog niet. Er schijnt een patent voor geregeld te zijn, specifiek omdat het een geheel nieuwe adaptatie van het Hall-effect betreft.
Prijs en verkrijgbaarheid Wooting 60HE v2
De Wooting 60HE v2 staat op de planning om in het vierde kwartaal van 2025 te verschijnen, met in ieder geval de keuze zwart of wit, wat betreft keycaps en behuizing. De twee Wooting Knobs (vooralsnog enkel in het zwart gespot) moeten volgen in het eerste kwartaal van 2026. Prijzen zijn op dit moment nog niet bekend.