Nieuwe mini-beamers van Epson moeten het beter doen dan alle andere
Epson is met ruim 50% marktaandeel nog altijd marktleider op het gebied van projectoren, maar in het rap populairder wordende segment van mini beamers bleef het aanbod nog achter. Met de introductie van het nieuwe Epson Lifestudio merk moet daar verandering in komen. Onder deze vlag introduceert de Japanse fabrikant uit Nagano meerdere nieuwe modellen, waarvan de Epson Lifestudio EF-72 het voorlopig vlaggenschip is.
Waarom Epson anders is dan andere projectormerken
Het overgrote merendeel van de mini-beamers die je momenteel kan kopen, gebruikt zogenaamde dlp-techniek. Zonder al te veel in technische details te treden, bouwen deze hun beeld op door razendsnel achtereen de afzonderlijke beeldpunten in de gewenste kleur te doen oplichten. Dat gaat met een zeer snel draaiende spiegel met een groot aantal facetten (kleine afzonderlijke oppervlakken). Hierbij worden achtereenvolgens steeds rood, groen en blauw gemengd tot de uiteindelijke kleur (vaak ook met wit voor extra helderheid). Hoewel je ogen door de snelheid alleen het eindresultaat waarnemen, zorgt deze techniek wel voor een soort knippering die sommige mensen als hinderlijk ervaren: het regenboogeffect.
Epson houdt sinds jaar en dag vast aan een andere projectiemethode, met behulp van drie afzonderlijke lichtbronnen en evenzoveel lcd's (vandaar: 3LCD) die gelijktijdig de rode, groene en blauwe componenten van het beeld uitstralen. Een prisma combineert het tot een geheel dat in één keer getoond wordt. Voordeel: geen regenboogeffect. Nadelen zijn er ook, want deze techniek is duurder en heeft bij vergelijkbare prijzen een lagere lichtopbrengst dan dlp. Daar staat tegenover dat de kleuren gelijkmatiger zijn (bij dlp treedt sneller enige verschuiving op, omdat niet elk deel van het beeld tegelijk wordt uitgestraald) en het contrast doorgaans juist beter is dan bij dlp. Voor (verduisterde) thuisbioscopen is contrast belangrijker dan lichtopbrengst, en het is niet zomaar dat Epson projectoren favoriet zijn bij liefhebbers van dat soort installaties.
Waar Epson ook anders in is, is dat de rest van de projectorfabrikanten de afgelopen jaren enthousiast in de weer is gegaan met miniprojectoren. Het aanbod is inmiddels enorm, zeker als je rondkijkt op een site als Amazon. Veel van de daar aangeboden modellen gebruiken overigens óók lcd-techniek, maar dan op basis van een enkele lichtbron en een enkele lcd. Dat levert een zeer matige kleurverzadiging op, om welke reden je niet te veel moet verwachten van zo'n apparaat van amper 200 euro. De betere mobiele projectoren of mini beamers kosten al gauw 500 à 600 euro, en het zal misschien niet verrassen dat Epson daar nog wel wat boven gaat zitten.
Maar voor we daarop ingaan, waarmee komt het bedrijf precies? We konden bij een evenement eerder dit jaar in Londen al even kennismaken met het assortiment dat nu wordt geïntroduceerd.
Epson Lifestudio: lifestyle beamers met focus op beeldkwaliteit
Onder de naam Epson Lifestudio brengt de fabrikant een nieuwe categorie projectoren uit. Althans, nieuw... eerder kwam het al met de EF-11 en EF-12, en later de EF-21 en EF-22. De eerste waren 1000 lumen modellen met Android TV en een geluidssysteem van Yamaha, de tweede kregen Google TV en automatische beeldcorrectie. De EF-22 had een verstelbare voet. Al deze modellen boden een full hd-resolutie, maar veel ruchtbaarheid gaf de fabrikant er niet aan.
Dat is anders bij de nu aangekondigde Epson Lifestudio EF-61 en EF-62, en de EF-71 en EF-72. Hiervoor werkt Epson samen met Bose, dat verantwoordelijk was voor design en tuning van de ingebouwde luidsprekers. De nieuwe modellen zijn er zonder (EF-6x) en met (EF-7x) verstelbare voet. Alle bieden realtime beeldcorrectie, Google TV en WiFi 6. De modellen eindigend op -1 hebben een full hd-resolutie en bieden een lichtopbrengst tot 700 lumen. De Epson Lifestudio projectoren met een -2 in de naam beloven '4K UHD' en 700 (EF-62) of 1000 lumen (EF-72). Begin 2026 moet er nog een nog luxere EF-73 volgen. Die laatste twee kunnen ook dienst doen als een soort nachtlamp, er is verlichting ingebouwd die naar onderen afstraalt.
Daarnaast komen later dit jaar ook nog Lifestydio Grand modellen uit, de EH-LS670 en de EH-LS970, beide in zowel -B als -W-uitvoeringen oftewel zwart of wit. Dit zijn ultra short-throw projectoren, die de bestaande EH-LS650 en EH-LS800 opvolgen.
Alle Epson Lifestudio beamers moeten zich onderscheiden door een huiskamervriendelijk design, met premium materialen, metallic kleuren of in een enkel geval houttinten. Ze zien er aanzienlijk minder 'techie' uit dan de EF-1x en EF-2x. De Epson EF-61 komt in drie kleuren (Ice Green, Rose Quartz en Diamond White), de EF-62 in Metallic Navy en Metallic Black. De Epson EF-71 is er alleen in Diamond White, de EF-72 in 'Oak'. Epson claimt veel aandacht te hebben besteed aan gebruiksgemak, de apparaten moeten in een handomdraai gebruiksklaar zijn. Dat noemt het 'Intelligent Instant set-up'.
Projectie vanuit elke hoek
Zoals gezegd beschikken alle modellen over realtime automatische aanpassing, wat neerkomt op auto keystone adjustment om het geprojecteerde beeld altijd in de correcte verhouding te tonen. Uiteraard geldt wel dat hoe groter de hoek, hoe meer detailverlies er zal zijn. Maar je hoeft geen tijd te verspillen aan het apparaat op de juiste hoogte zetten en knoeien met de afstandsbediening om hoekjes recht te trekken. Het is iets dat steeds meer merken bieden, en ontegenzeggelijk maakt het gebruik van een projector een stuk laagdrempeliger. Zeker de EF-7x modellen met hun standaard waarop ze kunnen zwenken en kantelen moeten je het leven makkelijk maken. Hiermee kan je desgewenst ook recht omhoog, op het plafond projecteren.
Daarnaast bieden de nieuwe modellen automatische herkenning van obstakels: staat er iets bij de muur voor het geprojecteerde beeld, dan passen ze het formaat aan zodat het naadloos op de muur getoond wordt. Ook kunnen ze het beeld automatisch aanpassen aan een vast projectiescherm. Een laatste, interessante functie is de mogelijkheid de kleuren aan te passen op basis van de kleur van het projectieoppervlak. Projecteer je bijvoorbeeld op een gele muur, dan moet het beeld er desondanks natuurlijk uitzien, doordat de projector automatisch de kleurmenging aanpast.
Om de plaatsing verder te vereenvoudigen komt Epson met een optionele standaard, waarmee je de projector direct hoger kan plaatsen. Het ziet eruit als een soort ranke lampstandaard. Ook komt het bedrijf met karaoke microfoons, die alleen zullen werken met deze projectoren. Een update van GoogleTV is hiervoor vereist.
Voorlopig topmodel: de Epson Lifestudio EF-72
Het voorlopig topmodel is de Epson Lifestudio EF-72, dus daar staan we wat langer bij stil. Net als de EF-71 staat dit op een verstelbare voet, waarop de projector kan zwenken en kantelen, tot een hoek van 90 graden omhoog. Anders dan de EF-71 heeft dit model een hogere lichtopbrengst van 1000 lumen, een hogere resolutie die Epson afwisselend aanduidt als 4K UHD en 4KE (verderop meer daarover) en een aanraakgevoelige bovenkant in de kleur 'Oak', dus met een eikenhouten patroon erop. Door de bovenkant aan te raken bedien je de ingebouwde, naar onderen afstralende lamp. Daarbij kan je kiezen tussen vier modi, met de namen Warm (geel licht), Energy (blauw licht), Rest (lichte, afwissellende groen/wit tinten) en Fun (regenboog).
De projector heeft bescheiden afmetingen, al is hij zeker niet heel klein te noemen. Een ingebouwde accu is er nadrukkelijk niet. Wel heeft Epson rekening gehouden met de mogelijkheid een powerbank te gebruiken als voeding. Daarvoor is een usb-c-aansluiting voorhanden. Een powerbank moet wel een behoorlijk vermogen hebben. Op een 100 wattuur exemplaar zou de projector 70 minuten moeten kunnen werken. Daarbij is de maximale lichtopbrengst dan 500 lumen, dus beduidend lager dan met netvoeding.
Superklein mag de EF-72 dan niet zijn, hij is wel fors kleiner dan een doorsnee projector. Volgens Epson is dat mede mogelijk doordat het projectiesysteem 40% kleiner gemaakt kon worden dan tot dusver gebruikelijk. Dat kon door een nieuw ontwerp en een nieuw productieprocedé. Bijkomend voordeel is dat het zeer weinig warmte moet produceren en dus weinig koeling behoeft. Zolang je je oor er niet direct boven houdt, moet het onhoorbaar stil werken. Dat is potentieel een pluspunt in vergelijking met de concurrentie. Zeker bij hogere helderheden wordt die al snel storend hoorbaar.
De onderzijde van het apparaat bevat twee full range drivers en twee passieve radiatoren voor extra laagweergave. Zoals gezegd is de audio getuned en ontworpen door Bose. In het menu van de projector kan je kiezen tussen meerdere weergavemodi, waaronder voor muziek en film. Het apparaat is ook te gebruiken als Bluetooth-speaker, zonder dat de projector zelf dus actief is. De kleinere EF-61 en EF-62 bevatten een iets ander opgezet audiosysteem, met kleinere drivers die vergezeld gaan van afzonderlijke tweeters voor de hoogweergave. Bij die modellen zitten de speakers aan voor- en achterkant, bij de EF-71 en EF-72 zitten ze links en rechts aan de achterkant. In alle modellen is er 5 watt versterking per kanaal, voor een totaal van 10 watt dus.
Prijs en beschikbaarheid Epson Lifestudio projectoren
We hadden eerder dit jaar al gelegenheid kort kennis te maken met de nieuwe Epson draagbare projectoren, maar uiteraard is dat niet voldoende voor een compleet beeld. De eerste indruk was in elk geval goed. De prijzen zijn aan de stevige kant, zeker voor het topmodel. De Epson Lifestudio Flex EF-72 krijgt een adviesprijs van 1349,99 euro; de Lifestudio Flex EF-71 (full hd, zonder lamp) kost 1049,99 euro. De Lifestudio Pop EF-62 (4K, 700 lumen) moet 939,99 euro gaan kosten, de full hd tegenhanger Lifestudio EF-61 wordt 749,99 euro.
Qua accessoires zijn er dan nog de vloerstandaard ELPF501 voor de EF-71/72 van 169,99 euro en de karaoke microfoons ELPKM01 voor 129,99 euro per paar.