Solid state drives oftewel SSD's zijn dé opslagvorm van computers, laptops en game consoles. Ze zijn er in soorten en maten, en worden steeds sneller. Hier vind je alle nieuws en reviews over SSD's van TechFi.
SSD betekent solid state drive. Zoiets als 'vaste toestand station', dus dan weet je nog weinig. Het is opslag die gebruik maakt van flashgeheugen. Net als geheugenkaartjes en usb-sticks, maar dan anders. Wat is er anders? Ssd's zijn (veel) sneller, omdat ze een eigen processor hebben. Die heet een controller. De controller zorgt voor het slim aansturen van de geheugenchips. Zo kan hij data tegelijk naar meerdere chips opslaan, of eruit aflezen. SSD's zijn er in soorten en maten, en dan hebben we het over meer dan alleen hoe ze eruit zien. Maar daar kunnen we wel mee beginnen.
SSD's zijn er in grofweg twee formaten. Een ziet eruit als een klein doosje, ook wel 2,5-inch genoemd. Dat refereert aan harde schijven met hetzelfde formaat, ooit bestemd voor gebruik in laptops. Het andere formaat is een insteekkaart. Die heb je ook weer in twee soorten. De grotere is bestemd voor desktop pc's, de kleinere voor laptops en mini-pc's. Die laatste heet m2 of m.2.
De manier een SSD aansluit in een computer, houdt verband met de vorm. De 2,5-inch modellen sluiten (meestal) aan via een zogeheten SATA-verbinding. Dat is een stekker, maar ook een zogenaamde bus: serial ata. Mag je direct weer vergeten. Wel belangrijk om te onthouden: sata gaat niet sneller dan pakweg 550 megabyte per seconde. Insteekkaarten maken verbinding via de zogenaamde PCI-express bus. Daar zijn meerdere opvolgende standaarden van, inmiddels zijn we bij pci-e 5.0. Elke nieuwere pci-e versie is twee keer zo snel als de voorloper. Belangrijkste om te weten: pci-e is (veel) sneller dan sata.
Het protocol is de 'taal' waarmee een ssd met een computer communiceert. Sata-ssd's hebben een ander protocol dan pci-e ssd's. Verwarrend is dat er ssd's zijn die eruit zien als een pci-e ssd, maar dat niet zijn.
Er bestaan m.2 ssd's die gebruik maken van sata: msata (mobiele sata) worden die genoemd. Die zijn dus veel langzamer, dan m.2 pci-e ssd's. Gelukkig zie je ze weinig meer - maar als je een oudere laptop hebt, kan het zijn dat die een msata ssd heeft. Moet je die vervangen, dan heb je dus ook zo'n msata ssd nodig. En niet een pci-e ssd.
De meeste pci-e ssd's gebruiken het nvme-protocol. Mag je ook weer vergeten. Alleen onthouden: nvme is sneller dan (m)sata.
Nu je dit allemaal weet, een écht belangrijk weetje. Grotere ssd's zijn doorgaans sneller dan kleinere. Dat komt doordat ze meer geheugenchips bevatten. De controller kan dan meer chips tegelijk van informatie voorzien - of uit meer chips tegelijk informatie uitlezen. Dat levert snelheidswinst op. Kleinere ssd's bevatten minder (soms maar één) geheugenchip. Daardoor zijn ze minder snel.
Wat groot en klein is, verschuift naarmate de tijd vordert. Ooit waren 512 GB ssd's heel wat, en bevatten ze veel chips. Nu is elke afzonderlijke chip groter, en is 512 GB zo'n beetje een instapmodel ssd. Op moment van schrijven - eind 2021 - is een 1 TB ssd de beste keuze voor een snel model, die ook nog enigszins te betalen is.
