OLED wordt helderder: de televisies van LG voor 2023 - update met adviesprijzen
Het is ondertussen 10 jaar geleden sinds de introductie van de eerste oled-tv, toen nog een full hd-model. Dat LG in al die jaren een groot voorvechter is geweest van oled-technologie, en al tien jaar ’s werelds meest verkochte oled tv-merk is, hoeft niet te verbazen. Alle oled tv-panelen op de markt komen immers van LG Display, tenminste tot vorig jaar. Met de komst van qd-oled heeft het bedrijf er een geduchte concurrent bij. De Koreaanse fabrikant moest dus een tandje bijsteken voor de 2023 LG TV toestellen. En dat deed het ook.
Update 7 maart 2023: via een anonieme, door ons vertrouwde bron, kregen we een overzicht van de voorgenomen prijzen voor de 2023 modellen van LG. Naar verluidt zijn dit de correcte prijzen voor Nederland, anders dan de eerder elders gepubliceerde prijzen op basis van de Duitse markt. Het overzicht met prijzen vind je onderaan dit artikel.
De internationale pers mocht langskomen in Frankfurt, meer bepaald in de businessloges van het indrukwekkende stadion van Eintracht Frankfurt. Daar had LG zijn volledige line-up uitgestald en hield het een workshop over de oled-modellen. De algemene boodschap: LG heeft een oled-tv voor jou. Filmfans, gamers, sportliefhebbers, allemaal vinden ze hun gading.
2023 LG TV: een nieuw verhaal over OLED burn-in
LG besloot onmiddellijk de koe bij de horens te vatten. Bij de start van de presentatie kreeg LG Display ht woord. Dat is de tak van LG die de daadwerkelijke oled-panelen ontwikkelt. De tv’s worden verkocht door LG Electronics.
Het onderwerp: burn-in of image sticking. Dat is het fenomeen waarbij beelden die langdurig op het scherm staan, een nabeeld achterlaten. In de meeste gevallen is dat tijdelijk, in sommige gevallen is dat echter permanent. Oled-technologie is daar nu eenmaal gevoelig voor. Om die reden raadt men af deze schermen te gebruiken voor statische beelden. Onderdelen van een beeld, zoals zenderlogo’s of de interface van een spel die lang op het scherm staan, vormen ook een risico. Bij normaal gebruik is dat risico bijzonder klein dankzij de vele ingebouwde maatregelen.
De afgelopen jaren was LG altijd wat terughoudend om over burn-in te spreken. Waarom snijdt LG Display het onderwerp dan nu aan? Simpel: omdat het aan wil tonen dat qd-oled van de concurrentie gevoeliger is voor image sticking dan de eigen w-oled-techniek.
Burn-in bij W-OLED versus QD-OLED: de rtings test
Daarvoor verwees het naar een langdurige test die momenteel loopt bij rtings. Ondertussen is die test twee maanden ver, en is er al verschil zichtbaar tussen de LG G2 en de Samsung S95B en tussen de LG G2 en de Sony A95K. De qd-oled-modellen hebben duidelijk al meer last van burn-in. Dat is vooral meer uitgesproken het geval bij het toestel van Samsung. Bij beide is dit het best zichtbaar op de grijze en rode schermen.
LG Display had daar ook een verklaring voor. Volgens het bedrijf zijn er twee redenen. Ten eerste neemt de witte subpixel bij w-oled een deel van de belasting van de rgb-subpixels over, waardoor die laatste minder snel slijten. Bij qd-oled, dat een pure rgb-subpixelstructuur heeft, is dat niet het geval. Daardoor slijten de rgb-subpixels sneller. De tweede reden volgens LG is dat qd-oled een kleinere verhouding heeft tussen het totale pixeloppervlak en het deel van de pixel dat effectief licht geeft. Daardoor moet er meer stroom door de subpixels gestuurd worden om dezelfde hoeveelheid licht te produceren. Dat resulteert in snellere veroudering.
Het is nu afwachten hoe Samsung hierop zal antwoorden. Er komt dit jaar in elk geval al een nieuw type qd-oled-paneel, met een efficiënter electroluminescent materiaal en een verbeterd vermogensbeheer. Dat paneel zal niet alleen helderder zijn, maar ook efficiënter. Daardoor is het mogelijk ook beter bestand tegen inbranden. Hoe dan ook, de strijd tussen w-oled en qd-oled zal interessant blijken.
Het paradepaardje van de 2023 LG TV modellen: de G3 met Brightness Booster Max
In de hele line-up van de 2023 LG TV's gaat de aandacht vooral naar de LG OLED G3. Uiteraard is er een nieuwe LG OLED C3, de bestseller van LG, maar die zou dezelfde panelen als vorig jaar gebruiken. Hij blijft 20% helderder dan de LG OLED B3 die gepositioneerd is als de beste instap-oled voor gamers. De LG OLED A3 gebruikt een 60Hz-paneel en is de beste instapper voor filmliefhebbers.
Maar de LG OLED G3 dus, daar draait het om. Dit model is uitgerust met Brightness Booster Max. Betekent dat hetzelfde als de eerder aangehaalde mla-technologie? LG's David Seperson antwoordt: “Alle G3 tv's hebben Brightness Booster Max, wat een combinatie is van zowel hardware die we 'light control architecture' noemen, als software die we 'light boosting algorithms' noemen, waardoor de G3 OLED Evo helderder is. De hardware die in elk formaat van de G3 zit verschilt, en in sommige formaten maakt mla deel uit van die hardware oplossing."
Als je dan weet dat de LG zegt dat 55, 65 en 77 inch 70% helderder zijn en de 83 inch 30% helderder, dan kan je met vrij grote zekerheid weten dat die laatste geen mla-laag bevat. LG claimt 2040 nits op een 3% venster (in vivid modus), en 1470 nits op een 3% of 10% venster in HDR Cinema. Op een volledig wit scherm haalt hij 240 nits, dat zijn in elk geval zeer stevige stappen vooruit. De G3 krijgt bovendien een Super Anti Reflectivity coating, die reflecties met 25% vermindert (G2 links in beeld, G3 rechts).
Om zijn vertrouwen in de nieuwe panelen nog eens goed te benadrukken, geeft LG vijf jaar garantie op paneelfouten (uiteraard bij normaal gebruik). Overigens blijft er ook een 97 inch-model: de 2022 97G2 loopt door in 2023.
De nieuwe Alpha9-processor
Ook de Alpha9 beeldprocessor van LG krijgt weer een verbetering. AI Super Upscaling identificeert in de 2023 LG TV topmodellen de beeldkwaliteit en resolutie en classificeert de ruis op basis van AI-techniek. Tot slot herkent het gezichten, lichamen en tekst. Met al die parameters kiest het de juiste upscaling en ruisonderdrukking, waarbij het zelfs filmgrain kan onderscheiden van echte ruis.
Iets interessanter vonden we de verbetering van Dynamic Tonemapping Pro. Op de vorige generatie werkte dat nog met 5000 beeldzones, nu zijn dat er 20.000. Zo kan LG echt heel nauwkeurig de tonemapping binnen het beeld optimaliseren. Schaduwnuances en heldere gradaties blijven zo goed bewaard.
Met de HDR Expression Enhancer gaan ze nog een stapje verder. AI algoritmes herkennen wat voorgrond en achtergrond is in beeld, en kunnen de tonemapping dan nog verder aanpassen om het beeld extra diepte te geven.
Audio en integratie met soundbars
De Alpha-processor brengt ook een aantal verbeteringen voor de audioprestaties van de 2023 LG TV toestellen. Zo is er Adaptive Sound Control dat genre en content identificeert. Auto Balance Control optimaliseert de frequentieweergave, zodat bijvoorbeeld de lage tonen de hoge tonen niet overstemmen.
De Alpha9 kan bovendien voor een 9.1.2 virtuele surroundklank zorgen. Ook de samenwerking met LG soundbars is verbeterd. Wow Orchestra zorgt ervoor dat de tv-speakers nog steeds gebruikt worden als je een soundbar aansluit. Voorlopig werkt dit enkel op 2023 LG TV-modellen, maar deze functie zou ook op 202-modellen beschikbaar komen. Dankzij de nieuwe Wow Interface bedien je de soundbar ook makkelijk vanuit de menu’s van de tv.
Tot slot is er goed nieuws over DTS. De 2023 LG TV toestellen zullen DTS (en DTS-HD en DTS:X) kunnen doorgeven aan bijvoorbeeld een compatibele soundbar. Opgelet, ze kunnen het nog steeds niet zelf afspelen, maar nu kun je wel je speler aan de tv hangen en eARC gebruiken om de DTS-soundtrack naar je audio-installatie te sturen.
webOS 23
LG blijft sleutelen aan zijn smart tv-systeem. De focus daarbij ligt vooral op snelheid en overzichtelijkheid. Het uitzicht blijft grotendeels hetzelfde. Waar je in webOS 22 nog een heel eind naar beneden moest scrollen om alles te zien, zullen er in webOS 23 maar twee pagina’s zijn. Door het aantal categorieën te verminderen laadt alles sneller.
Bovendien zullen er op de Home-pagina nu “Quick cards” staan, het webOS-equivalent van folders op je smartphone of computer zeg maar. In de Home Office, Game, Music of Sport Quick Cards vind je dan alle apps en content terug die daar thuishoort. LG maakt die keuzes voor je, je kan er niks aan veranderen. Een eigen Quick Card maken kan ook niet.
Verder zijn er heel wat kleinere wijzigingen. Zo is het Quick Settings menu aangepast en nu uitgebreid te personaliseren. De Home Hub zal Matter ondersteunen. De Z3, G3 en C3 krijgen een far field microfoon, zodat je handenvrij stemherkenning kunt gebruiken. LG claimt dat de tv ook kan herkennen welk liedje je zingt, al hangt dat vast ook af van je eigen zangtalent. Multiview is wat uitgebreid, en zal nu ook werken met de LG Smart Cam, een optioneel aan te schaffen camera, specifiek voor de tv. In de Game Optimizer kan je nu ook geluidsinstellingen aanpassen.
Beeld naar smaak op de 2023 LG TV's
LG heeft ook een optie voorzien om een eigen beeldpreset aan te maken zonder in de instellingen te sleutelen. Een wizard doorloopt een aantal beelden, waarvan je er telkens tot twee mag aanvinken die jij het beste vindt. Op basis van die input maakt het toestel dan een persoonlijke instelling. Die krijgt zelfs een typenaam, zoals “warm and balanced”. Een handige aanpak die we lang geleden bijvoorbeeld ook bij Philips zagen.
Demonstratie
LG sloot de presentatie af met een demonstratie waar de LG G2, LG G3, Sony A95 en Samsung S95C naast elkaar stonden. Wat opviel was dat de G3 inderdaad een veel hogere piekhelderheid heeft dan zijn voorganger, en nu op dezelfde hoogte staat als de qd-oleds. Daarnaast heeft LG duidelijk ook gewerkt aan de kleurweergave. Zo blijven kleuren in zeer heldere tinten nu intenser en meer verzadigd ten opzichte van de G2. Het toestel houdt vrij goed gelijke tred met de qd-oleds.
De meerwaarde van Dynamic Tonemapping Pro werd ook snel duidelijk, de G3 toonde betere weergave van heldere nuances en goede donkere schaduwnuances. Tot slot toonde LG ook een aantal scènes en testen die aantoonden dat qd-oleds in zeer donkere scènes juist kleursaturatie verliezen (G3 links in beeld, A95K rechts).
Kortom, het beloven interessante tests te worden, wanneer we de toestellen zelf onderhanden kunnen nemen.
Prijzen 2023 LG TV Nederland
Van een anonieme bron kregen we onderstaand overzicht met de adviesprijzen van de 2023 LG TV's voor de Nederlandse markt. Dit zijn andere prijzen dan eerder bekend werden via andere weg. Die waren voor de Duitse markt bestemd. We hebben goede reden om deze bron te vertrouwen, maar publiceren dit overzicht uiteraard onder genoemd voorbehoud.