JBL Bar 1300 review: de grootste Dolby Atmos-soundbar van ze allemaal

De JBL Bar 1300 is een van de opvallendste soundbars van het jaar. Eerst en vooral omdat JBL al een recent topmodel had, de JBL Bar 1000 van 999 euro. De nieuwe JBL Bar 1300 overtroeft echter de 7.1.4 surroundweergave van die soundbar met 11.1.4 kanalen en meer dan 1000 watt aan vermogen. Er zijn niet veel rivalen die hetzelfde bieden. Ook de prijs van de JBL Bar 1300 valt fors hoger uit: 1499 euro moet hij kosten. Dat scheelt nogal.

JBL Bar 1300 vs Bar 1000

Nu zijn er wel de nodigde gelijkenissen tussen de Bar 1000 en de Bar 1300. Denk aan het uiterlijk (maar niet de grootte), de gebruikte techniek (zoals Multibeam), de streamingopties en de brede ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X. Waar de JBL Bar 1300 er vooral een schepje bovenop doet, is op akoestisch vlak. Zo bevat deze soundbar onder meer vier in plaats van twee naar boven gerichte speakers. JBL levert de Bar 1300 wel met dezelfde potige draadloze subwoofer als de Bar 1000.

Afneembare achterspeakers

Helemaal aan de top van het soundbarsegment vinden we een aantal prijzige toestellen voorzien van aparte draadloze luidsprekers. De soundbar blijft vooraan bij de tv staan, de twee extra speakers plaats je bij de sofa. Zo kom je in een geluidsbubbel te zitten waarbij geluidseffecten van films en games van alle kanten op je af komen. Bij zo’n topmodel hoort ook ondersteuning voor Dolby Atmos, inclusief aparte speakertjes voor de hoogtekanalen. Die zorgen voor het 3D-geluid. Die Atmos-speakers zitten bovenaan de soundbar en bovenaan de draadloze speakers. Elk surroundkanaal heeft dus echt zijn eigen speaker(s).

Die beschrijving past perfect bij de JBL Bar 1300, maar ook bij rivalen als de LG DS95QR, de Samsung HW-Q990B of de Sony HT-A7000. Toch doet deze JBL het net anders. Net als bij de oude JBL Bar 9.1 (en bij de Bar 1000), klik je bij de Bar 1300 de meegeleverde draadloze achterspeakers desgewenst vast aan de uiteinden van de soundbar. Ze ondersteunen op dat moment de prestaties van de Bar 1300-soundbar.

Ook als Bluetooth-speaker te gebruiken

Je kunt dus ad hoc wisselen tussen een grote soundbar met vastgeklikte speakers en compactere soundbar met de draadloze speakers achteraan de kamer. Het idee is dat sommige mensen die extra speakers niet altijd willen zien rondslingeren in de woonkamer. Opgeruimd staat netjes. JBL heeft daarbij echt aan alles gedacht. Als je dat wenst, kun je die draadloze speakers permanent achter de sofa parkeren. Je krijgt ook alle accessoires, zoals beugels voor muurmontage, mee om dat mogelijk te maken.

Maar misschien is het wel handig om ze niet permanent aan de muur te bevestigen. Je kunt zo’n draadloze speaker namelijk ook in als Bluetooth-speaker gebruiken. Zo kun je in de zomer even een toestel meenemen naar de tuin om een Spotify-playlist vanaf je smartphone te streamen. Ze klinken weliswaar een tikje dof in deze stand, maar toch: een leuke functie om erbij te hebben.

JBL Bar 1300 design: zo onopvallend mogelijk

Over het design van de Bar 1300 valt niet zoveel te vertellen. Dat is lijkt ook echt de bedoeling, want er is alles aan gedaan om het toestel gestroomlijnd en strak te maken. Opgetrokken uit een matzwart (of is het een donkergrijs) kunststof, pronkt het met scherpe lijnen en weinig elementen die de aandacht trekken. Zoveel de voorkant als een groot deel van de bovenkant bestaat uit kleine gaatjes. Dat is niet zo gek natuurlijk, want hierachter zitten de vele speakers (15 stuks!) die de Bar 1300 nodig heeft om Dolby Atmos-geluid te verspreiden.

Zaken die het toestel toch iets meer maken dan een eenvoudige staaf: de afgeronde zijhoeken en het verzonken paneel bovenaan. Dat paneel, met een kleine, glimmende chamfer en een paar onopvallende knoppen, geven het bonkige design een vleugje verfijning. Het is heel subtiel, want vanaf de sofa ziet de JBL Bar 1300 er gewoon heel anoniem uit. Daar is niets mis mee. Bij het filmkijken mag niets je aandacht wegtrokken van het scherm, anders ben je ‘uit’ de kijkervaring. Denk aan hoe iemand achter je in de cinema plots een emmer popcorn begint te verorberen – het immersiegevoel is helemaal weg.

Niet opvallen lijkt dan ook het voornaamste designdoel van JBL te zijn geweest. Het leent hiervoor zelfs een trucje van zustermerk Samsung. De display van JBL Bar 1300 zit verstopt achter het rooster vooraan. Het licht enkel kort op als je iets aanpast. Bijvoorbeeld het volume, of als je een film met bepaalde surroundindeling start. Het merendeel van de tijd zie je het display niet. En ook dat is ok.

De grootste van allemaal

Met de zijspeakers bevestigd is de JBL 1300 echt een gigantische soundbar: 138 cm breed. We denken spontaan aan de Philips B97 en de LG DSN11RG die we ooit testten: ook van die giganten. Net als dat duo doet de JBL Bar 1300 onze muurgemonteerde 55-inch LG OLED-tv opeens klein lijken. Bij een 65-inch scherm past het formaat beter. Let wel: we hebben het nu puur over hoe het oogt, qua geluid maakt het niets uit.

In onze woonkamer is het formaat wel een ding. Onder de tv staat weliswaar een heel lang tv-meubel, maar deze staat assymetrisch ten opzichte van het scherm. De linkerrand van het meubel staat gelijk met de linkse kant van de tv. De Bar 1300 hing bijgevolg met een vijftiental centimeter in het ijle.

Wanneer de zijspeakers verwijderd zijn en bij je zitplaats staan, past de Bar 1300 visueel beter bij de breedte van een typische 55-inch tv. Schouderklopje voor JBL ook: ze leveren afdekkappen mee voor zowel de zijkanten van de soundbar als voor de zijspeakers. Daardoor hoef je niet naar lelijke connectors te kijken. Dit is vooral handig als je besluit de zijspeakers permanent op te hangen. Dat kan, want hoewel de speakertjes werken met een accu is er een usb-c-aansluiting om ze doorlopend van stroom te voorzien.

Aansluitingen van de JBL Bar 1300: 3 x HDMI

Dure soundbars moeten veel ingangen bieden, vinden we. Nochtans zijn er topmodellen, zoals de Sonos Arc, die op dit vlak achterblijven. De Bar 1300 scoort wel, met name als je videotoestellen wil aansluiten. Naast een HDMI-eARC-poort kun je rekenen op drie hdmi-ingangen.

We hadden verwacht dat deze HDMI 2.1 zouden zijn. Het is 2023, inmiddels… Teleurstellend blijkt dat niet het geval te zijn. We sloten een Xbox Series X aan op een van de poorten, maar 4K/120 kiezen kon niet. De LG 55OLEDC9 ondersteunt dit, helaas konden we dit niet troubleshooten. Ook een optische HDMI 2.1-klare kabel bracht geen soelaas. Kortom, die PlayStation 5 of Xbox Series X moet je rechtstreeks aan de tv hangen.

Naast de hdmi-ingangen kun je nog een audiotoestel aansluiten via een optische ingang. Ook is er een usb-poort. Waarom is niet duidelijk, maar enkel in de V.S. kun je hierlangs muziekbestanden vanop een stick afspelen. Een of andere gekke EU-regel? Wie kan het zeggen. Heel veel maakt het niet uit, want het is veel makkelijker om gewoon te streamen.

AirPlay 2 en Chromecast

Voor streaming is de JBL uitgerust met de twee opties die je tegenwoordig op nagenoeg alle soundbars vindt: AirPlay 2 en Chromecast. Daarmee haakt het netjes in op zowel de Apple- als Android-ecosystemen, en kun je nagenoeg elke dienst streamen vanaf je mobiele toestel.

Zoals gebruikelijk is Spotify Connect er ook nog. Als abonnee van die dienst kun je gewoon in de Spotify-app tikken op de JBL om muziek af te spelen. Verder is er nog Bluetooth als terugvaloptie.

Bedienen van de JBL Bar 1300 met de JBL One app

JBL voorziet ten slotte ook in een (nieuwe) app, JBL One. Deze kan de afstandsbediening vervangen en bevat eveneens muziekopties. Zo kun je een koppeling maken aan een beperkt aantal diensten (zoals Amazon, Qobuz en Tidal) om in de JBL-app hun muziekaanbod te doorneuzen. TuneIn-internetradio kan ook, zodat je via deze weg ook radiostations via de soundbar kunt afspelen.

Eigen muziekbestanden afspelen lijkt de app niet te ondersteunen. Maar, hoewel JBL hier weinig over zegt, de soundbar is ook DLNA-compatibel. Met een app zoals BubbleUPnP of Mconnect kun je dus makkelijk bestanden vanaf een nas-apparaat naar de JBL Bar 1300 sturen.

Het gedeelte ‘muziek afspelen’ in de app is omslachtig te gebruiken. Het is bijvoorbeeld niet echt handig om vlot heen en weer door het aanbod van een muziekdienst te bewegen. Uiteindelijk lukt het wel. Er is ook een nogal gimmicky Moment-functie. Daarmee kan je met één druk op de knop (er is ook een hartjes-knop op de afstandsbediening) een bepaalde playlist afspelen. Het laat zich raden wat voor Moments JBL in gedachten heeft...

Als remote is de JBL One-app dan weer verfrissend helder en makkelijk te gebruiken. In een oogopslag zie je alles wat nodig is en kun je heel eenvoudig aanpassingen maken. Bijvoorbeeld via een eenvoudige equalizer, of om het volumeniveau van de aparte speakers aan te passen. Dat laatste is wel handig, want als je ze ad hoc plaatst kan het wel eens dat ze wat verder staan dan normaal. Dan zet je ze gewoon wat luider.

Plaatsing is belangrijk

Soundbarfabrikanten doen vaak voorkomen dat je de soundbar, subwoofer en extra speakers zomaar ergens kunt neergooien. De surroundweergave komt wel in orde. In realiteit is dat zelden het geval. JBL is wel eerlijk genoeg om heel duidelijk aan te geven hoe je de Bar 1300 moet opstellen. Tijdens het testen merkten we ook dat je je echt aan die regeltjes moet houden.

De grote subwoofer moet echt wel links of rechts van de tv. En niet al te ver weg. Net zoals de meeste subs bij soundbars produceert deze niet enkel bassen (die wij niet kunnen lokaliseren), maar ook iets hogere frequenties. Denk dan aan de grondtonen van mannenstemmen bijvoorbeeld. Zet je zo’n subwoofer bijvoorbeeld achter de sofa, dan ga je soms dialoog heel diffuus aangeleverd krijgen. Dit is niet eigen aan de JBL Bar 1300. Het gaat op voor nagenoeg alle soundbars met losse subwoofers.

We vonden zelf dat de Bar 1300 het best presteert op 10-15 centimeter voor het scherm. Uiteraard moet het toestel ook helemaal vrij staan, zonder belemeringen aan de zijkanten of in een kast. Anders kunnen die speakers aan de bovenkant hun werk niet doen. De draadloze speakers horen ook op de rug van de sofa links en rechts achter je. Gewoon links en rechts van de zetel werken ze minder goed. Dit is wel anders bij sommige rivalen.

Past zich aan je woonkamer aan

Woonkamers zijn akoestisch zelden ideaal. De JBL Bar 1300 heeft de mogelijkheid om de weergave aan te passen aan je luisteromgeving, zodat de Multibeam-functie goed werkt. Deze stuurt via een signaalprocessor de drivers van de soundbar individueel aan om het geluid te laten klinken alsof het afkomstig is van afzonderlijke luidsprekers. 

Dit kalibreren moet je eigenlijk altijd opnieuw doen als je de zijspeakers loskoppelt en weer naar achter in de kamer brengt. We vermoeden dat bijna niemand dat zal doen. De duur van de meting zou daarvoor in elk geval geen beletsel moeten zijn, dat duurt namelijk niet heel lang.

Het gebeurt in twee stappen nadat je op de Calibrate-knop in de app of op de remote drukt. Eerst zet je de zijspeakers naast je op de sofa, dan komen er wat testtonen, waarna je de toestellen naar hun vaste plaats brengt voor een tweede sessie testgeluiden. De testtonen zijn relatief luid, dus dit is niet iets om te doen als de kids in bed liggen.

Breed geluidsbeeld, maar geen hele grote bubbel

Omdat de Bar 1300 zo breed is, denken we toch dat veel mensen de soundbar vooral zullen gebruiken met de speakers los. Zo hebben we hem ook voornamelijk getest. Kalibreren is dan echt een aanrader, ook om het evenwicht soundbar en subwoofer goed te krijgen. Je krijgt een grote, krachtige sub, en vooral als hij in een hoek staat kan het overweldigende bassen produceren. De kalibratiefunctie pakt dat probleem heel goed aan, merkten we. 

Om de prestaties van een high-end soundbar snel te peilen, beginnen we altijd met een aantal vertrouwde demovideo’s, onder meer van Dolby. ‘Audiosphere’ is er zo eentje, met een balletje dat rond de ruimte beweegt. Bij de JBL Bar 1300 levert dat een breed geluidsbeeld rond de tv op. We ervaren echt het verschil tussen laag en hoog en links en rechts. De impact achter ons is kleiner.

Ook bij de ‘Horizon’ demo merken we dat de achterspeakers vooral de actie vooraan ondersteunen. Ze mochten iets aanweziger zijn, zelfs op de High-stand. De twee ruimteschepen die van achter ons links en rechts het scherm invliegen, doen dat wel op realistische wijze. De speakers doen dus wel goed hun werk, maar het lijkt geen goed idee om ze heel ver te plaatsen. Echt achter de sofa is ok, maar pakweg 1,5-2 meter links en rechts ervan zouden we niet aanraden. 

JBL Bar 1300 weergave van dialogen: uitstekend

De JBL Bar 1300 is over de volledige lijn een machtige soundbar die zeker bij actiefilms en games van aanpakken weet. Toch liggen daar, in tegenstelling tot bij oudere JBL soundbars, niet al zijn talenten. Die klonken luid en indrukwekkend, maar qua detail of positionering waren ze minder sterk. De Bar 1300 is heel wat evenwichtiger. De kreet van de grote planteneter die een houtbedrijf bezoekt in ‘Jurassic Park Dominion’ weergalmt grootschalig in onze woonkamer. Dat zou ook zo zijn geweest bij een oudere JBL, zoals de Bar 9.1. Nieuw is de subtiliteit van de voetstappen wanneer het hele gezin megalonasaursen wegwandelt door de sneeuw en de verfijndere weergave van de bijhorende muziek.

Ook de dialogen worden vol en ontkoppeld van spectaculaire geluidseffecten weergegeven. Als je de soundbar een tiental centimeter voor het scherm plaatst, lijken stemmen net uit de tv te komen. Dat is echt een belangrijke vereist voor het aangehaalde gevoel van immersie. Het is ook een pluspunt bij meer dialooggedreven reeksen. We keken bijvoorbeeld naar een aantal afleveringen van de occasioneel geestige sciencefictionserie ‘Avenue 5’, vaak met gesprekken tussen twee personages die niet enkel levensecht uit het scherm kwamen, maar ook goed links en rechts gepositioneerd waren.

Sfeer is er wel, ruimtelijkheid minder bij de JBL Bar 1300

Als er kritiek is op de JBL Bar 1300, dan betreft het gevoel van ruimtelijk detail. Het plaatst ons wel in een geluidsbubbel, maar in tegenstelling tot (onder meer) de Samsung HW-Q990B is er minder definitie of zijn geluidseffecten minder exact geplaatst. Op zich is dat niet erg, zeker niet bij de meeste games of spectaculaire films zoals ‘Black Adam’ (Dolby Atmos). Bij de strijd tegen Sabbac knalt en beukt iedereen en alles er goed op los, en dat sleept je wel mee. Maar het blijft wel vooraan gebeuren, bij het scherm.

Het is een beetje onduidelijk waarom dat zo is, want bij Roma (Netflix, Dolby Atmos) zijn geluidseffecten wel mooi in de kamer verdeeld. Deze trage film is een referentie qua sfeerschepping door middel van Atmos-effecten, bijvoorbeeld als de camera de meid in het huis volgt terwijl ze opruimt met de radio in de achtergrond. De stadsgeluiden, het gekwetter van vogels, blaffende honden en de straatventer in de achtergrond kun je allemaal rond je horen. Dat is wel goed, maar net als bij het gevecht in de mistige Noorse bossen in ‘No Time To Die’ missen we toch een beetje de grootschaligheid die we graag horen. Het is duidelijk dat de soundbar zelf zeer goed presteert, maar wat ons betreft missen de achterspeakers wat kracht.

Wat wel weer een pluspunt is, zeker voor sommige filmfanaten: de JBL ondersteunt DTS-codecs. Nu is DTS-content zeldzaam geworden, maar de JBL Bar 1300 kan er wel mee omgaan. Dat is nuttig als je oudere Blu-rays of dvds op de kop tikt. Hij verwerkte de DTS:X-soundtrack van ‘Jumanji: The Next Level’ prima. Er zat zelfs wat meer 3D-gevoel in dan bij de Atmos-films die we bekeken.

Degelijke muziekprestaties

Uit onderzoeken blijkt keer op keer dat soundbars heel vaak voor muziek worden gebruikt. Misschien ben jij die persoon niet, maar voor velen moet een soundbar op dat vlak wél goed presteren. Hoe doet de JBL Bar 1300 het dus qua muziek?

Niet slecht, durven we stellen. De betere stemweergave helpt bij vocalen, waardoor pop en hiphop niet alleen overtuigend, maar ook heel beluisterbaar worden neergezet. De subwoofer is naar soundbarnormen best goed, en dat maakt dat beats vrij strak en correct worden neergezet.

We luisterden onder meer naar ‘Cracker Island’ van Gozillaz, en vonden ‘Silent Running’ een tikje donker maar wel fijn weerklinken. Het is niet helemaal het toestel voor klassieke werken, maar het kan wel. Je kunt bij de Bar 1300 trouwens niet kiezen om muziek gewoon in stereo weer te geven. Je hoort het liedje altijd ook uit de achterspeakers komen, zij het betrekkelijk subtiel. Voor muziekweergave koppel je die speakers beter dus weer vast aan de soundbar.

Conclusie

De JBL Bar 1300 heeft veel troeven, waaronder een aantal unieke. Dat je op elk moment kunt kiezen om de zijspeakers achter aan te plaatsen is handig. Zeker als je op andere momenten een opgeruimde woonkamer wil. Bij het kijken naar films krijg je een krachtig, meeslepend surroundgeluid opgediend. Misschien niet met elk detail hoorbaar of juist geplaatst, maar wel met veel overtuiging en - voor JBL - een redelijk balans. 

De goed gedefineerde bassen (na kalibratie) en het uitstekende centerkanaal zijn de sterkste aspecten van deze soundbar. Hoewel we het hierboven niet expliciet vermelden, is de Bar 1300 trouwens ook een heel goede keuze voor games. De goede immersie en de betere subwoofer zorgen dat je goed in de gameactie komt te zitten. De minpunten? Klein kun je hem niet noemen en de draadloze speakers missen wat kracht en definitie. Daardoor pakt de surround-ervaring wat teleurstellend uit - en dat is nou net waar je op zou hopen bij een soundbar met losse rear speakers in deze klasse.