MediaMarkt ExtremeGamer Pano MSI review: Powered By MSI game PC weet te bekoren
Wie de stap naar pc gaming eenmaal heeft gezet, staat voor een keuze. Zelf bouwen, of kant-en-klaar van de plank trekken? Zelf bouwen is leuk, maar zeker voor nieuwkomers soms nog net wat te spannend. Met Powered by MSI heeft de gelijknamige Taiwanese fabrikant een oplossing die de charme van zelfbouw combineert met de zekerheid van een kant-en-klare pc. Ze zijn er in meerdere smaken; de ExtremeGamer Pano MSI die we voor deze review toegestuurd kregen, laat zien wat de ultieme versie van een pc op MSI-basis vermag.
Dit systeem is exclusief bij MediaMarkt te koop, waar het 'Powered by MSI' concept niet erg uit de verf komt. Nergens wordt duidelijk dat het systeem grotendeels gebaseerd is op onderdelen van een van de bekendste leveranciers van pc hardware. Of dat MSI een zeer goede reputatie geniet bij pc gamers, en zich zelfs een tijdlang afficheerde met de slogan 'MSI is gaming'. Ook in andere opzichten kan die boodschap nog wel wat meer worden aangezet; daar komen we verderop op terug. Maar eerst: wat voor pc krijg je in handen als je de ExtremeGamer Pano MSI aanschaft?
ExtremeGamer Pano MSI: schijnbaar zonder kabels
Voor de ExtremeGamer Pano MSI, zoals het systeem wat moeizaam heet, maakt MSI gebruik van een bijzondere aanpak. Onder de noemer 'Project Zero' werkt het al enige tijd aan moederborden met de aansluitingen op de achterkant. Waarom dat belangrijk is, snappen pc (zelf)bouwers direct. Elke aansluiting kan immers de bron van een kabeltje zijn en dat kabeltje moet ergens heen. Voor pc-bouwende hobbyisten is het uit het oog houden van kabels dan ook een hoofddoel. Dat heeft twee redenen. De eerste is dat kabels luchtdoorstroming verhinderen. Veel belangrijker is dat ze het zicht op het binnenwerk vertroebelen.
Bij moderne desktop pc's is dat binnenwerk iets om de aandacht op te vestigen. Systemen zitten al jaren niet meer in gesloten beige kasten, maar achter steeds groter wordende vensters. De MSI Pano M100R behuizing die dit systeem omhult is meer venster dan frame. Conform de nieuwste trends loopt het geharde glas schijnbaar naadloos door van zij- naar voorkant. Alleen aan de rechterzijde - zeg maar weg van de kijker - zit nog een metalen plaat. Daar gaan de - uiteraard toch wel - aanwezige kabels achter schuil. Ook de voeding is middels een zogeheten shroud aan het zicht onttrokken.
Het netto-effect is indrukwekkend, want op het eerste gezicht kijk je naar een kabelloos systeem. Daardoor heb je optimaal zicht op de belangrijkste elementen: de videokaart, het moederbord en daarop de processorkoeler. Samen met een forse hoeveelheid van kleurrijke verlichting voorziene ventilatoren oogt de MSI ExtremeGamer Pano daardoor als een plaatje. Leuk om te weten: het systeem is zowel verkrijgbaar in het zwart, als in het wit. Wit is erg tof in combinatie met rgb-verlichting, maar de zwarte uitvoering die wij kregen, mag er ook zijn.
De uitdaging van keuzevrijheid
PC gaming draait om een paar dingen. Prestaties zijn natuurlijk een heel belangrijk aspect. Wie wil gamen met 30 of 60 beelden per seconde (niettegenstaande een handvol titels die meer vermag), kan het ook bij een PlayStation 5 of Xbox Series X houden. Ook qua grafische pracht zijn die prestaties onderscheidend: het detail van dezelfde game op een krachtige game pc is van andere orde dan op zo'n console.
Daarnaast is (keuze)vrijheid iets wat de pc gamer aanspreekt. Er zijn meer titels en genres dan voor elk ander platform - en waar en hoe je die speelt, mag je zelf bepalen. Muis en toetsenbord, of een controller? Een VR-headset, een monitor, twee monitoren, of nog meer voor fanatieke simgamers? Het kan allemaal. Je favoriete genres zijn (uiteraard samen met je budget) bepalend voor wat voor game pc het beste voor je is. Sommige titels varen wel bij meer grafische kracht, andere hebben relatief veel processorvermogen nodig.
Met een keur aan onderdelen om uit te kiezen, loopt de beginnende pc gamer daar wel tegen een uitdaging aan. Het is niet triviaal om je te verdiepen in de wereld van moederborden, met terminologie als vrm's, pci-express sloten, m.2 sleuven, usb 3.2 gen 2x2 aansluitingen, argb headers en nog veel meer jargon. Dan hebben we het nog niet gehad over de noodzaak van een passende voeding selecteren, en de keuze tussen water- en luchtkoeling. Of dat het allemaal wel moet passen in de gewenste behuizing, wat zeker met moderne videokaarten geen bij voorbaat uitgemaakte zaak is.
Het is dan ook niet zo gek dat wie voor het eerst een teen in het water van de pc-gaming wil steken, een kant-en-klaar systeem kiest. Dan kan je gaan voor een van de 'bekende merken', maar ook voor een systeem op maat - of een tussenweg, zoals de Powered by MSI systemen. Je kan daarvoor onder meer bij MediaMarkt terecht, dat hiervoor samenwerkt met een door MSI goedgekeurde partij, die zorgdraagt voor het assembleren. Een duur woord voor het netjes in elkaar steken van de computer.
ExtremeGamer Pano MSI: mooie selectie onderdelen
Bij het uitkiezen van onderdelen voor game pc's kan je het heel gek maken. Dat heeft wel gevolgen voor de prijs. Zeker topmodel videokaarten zijn verschrikkelijk duur. Het is dan ook zaak een goede balans te vinden tussen de prijs aan de ene kant, en aan de andere kant die onderdelen. Daarbij is het ook weer van belang, om niet al je budget in de processor en videokaart te steken. Dat is verleidelijk, maar zonder goede koeling en voeding zal je er weinig plezier aan beleven.
MSI heeft bij de samenstelling van de ExtremeGamer Pano die balans aardig getroffen. Zeker omdat het bepaald niet heeft bezuinigd op 'perifere' zaken als behuizing, voeding en koeling. De genoemde Pano M100R kast is opvallend betaalbaar als je 'm los koopt, maar met al zijn gehard glas en vele ventilatoren niet de voordeligste keuze. Gelukkig maar, want het oog wil ook wat. Met een knop op de buitenkant kan je schakelen tussen verschillende kleuren verlichting. Hou hem iets langer ingedrukt, en je draagt de controle over aan de Mystic Lighting van MSI Center. Daarmee heb je nog meer mogelijkheden de kleuren naar je hand te zetten.
De processorkoeling is in handen van een alleszins degelijke waterkoeler van 24 cm, oftewel twee ventilatoren lang. Langer kan, maar zou de prijs opdrijven. De voeding is een 650 watt exemplaar uit de MSI-stal. Voor dit systeem mooi op maat, maar wil je later naar een veel krachtiger videokaart, dan moet je mogelijk ook de voeding vervangen door een exemplaar met meer vermogen.
Verplaatsen we de blik naar de onderdelen die bepalend zijn voor de prestaties, dan gaat het hard toch wat sneller kloppen bij het zien van de processor. De AMD Ryzen 7 7800X3D wordt beschouwd als de beste keuze van dit moment voor game pc's. Dankzij speciaal, extra groot cachegeheugen (vandaar die 'X3D') levert hij zeer goede prestaties in games. MSI levert dit systeem ook in een - afgezien van het moederbord - identieke configuratie met een Intel Core i7-14700F processor. Die komt in de buurt van de 7800X3D, maar is gemiddeld toch zo'n 10 procent langzamer. Aangezien de systeemprijs hetzelfde is, zouden we voor games beslist de AMD chip adviseren.
De fijne processor wordt vergezeld door een GeForce RTX 4070 Super van Nvidia, uiteraard in een uitvoering van MSI. Deze kaart is een prima keuze voor gamen in 1440p - voor 4K gaming zal je wat concessies moeten doen aan de beeldkwaliteit. Met pakweg 20% meer rekenkernen is hij een stuk sneller dan de oorspronkelijke, 'gewone' RTX 4070. MSI kiest wel voor de eenvoudigste variant die het bedrijf voert, een zogeheten Ventus 2X editie. Relatief compact, met twee ventilatoren, en een maar iets hogere dan standaard snelheid.
Riant geheugen, minder riante opslag
Het geheugen is afkomstig van Corsair - het is een van de weinige zaken die MSI niet zelf in het assortiment heeft. Gekozen is voor een stel rgb-verlichte latjes ddr5, met een snelheid van 6000 MT/s. De totale capaciteit bedraagt 32 gigabyte, wat riant te noemen is. Toekomstbestendig. Het gebruikte MSI B650M Project Zero DDR5 AM5 moederbord biedt ruimte aan nog twee reepjes geheugen, mocht je in de toekomst nóg meer willen. Dat moederbord ziet er overigens lekker strak uit. Zoals gezegd zitten alle aansluitingen voor kabels (denk aan usb, fan en argb headers, maar ook sata, cpu-voeding en atx 24-pins) aan de achterzijde. Het zorgt voor een zeer 'schoon' uiterlijk dat MSI grotendeels nog meer strak trekt met een fors koellichaam.
Daaronder zit onder meer een m.2 sleuf voor de ssd. In het geval van dit systeem, een MSI Spatium M371 exemplaar met een capaciteit van 1 terabyte. Daar kan je even mee vooruit met een gamebibliotheek, maar het is niet heel ruim bemeten. Het moederbord heeft een tweede, vrije m.2 sleuf voor nog een (grotere) ssd. Daarnaast zijn er vier sata600-aansluitingen om klassieke 2,5 inch ssd's op aan te sluiten (of 3,5 inch harde schijven, maar wie wil dat in een game pc).
Een behoorlijk concurrerende prijs
Het geheel wordt geleverd met Windows 11 Home, en MediaMarkt vraagt er op moment van schrijven 2299 euro voor. Om dat in perspectief te plaatsen heb ik even alle onderdelen bij een gerenommeerde en doorgaans concurrend geprijsde verkoper van pc-onderdelen in een winkelmandje gegooid. Die kon alleen de ssd niet leveren, maar die kost zo'n 70 euro. Dat optellende bij het totaal in het mandje kwam ik op 2160 euro, give or take een euro. Dat is exclusief assemblage en garantie op het volledige systeem. Bij de betreffende winkel zou dat op 160 euro komen voor assemblage en 2 jaar garantie. Daarmee zou het totaal al hoger uitkomen dan de vraagprijs van de ExtremeGamer Pano MSI bij MediaMarkt.
Natuurlijk, je kan vast door slim zoeken en bij verschillende winkels te bestellen de prijs nog wat lager laten uitvallen. Zeker als je het 'Project Zero'-concept loslaat. Toch is wel duidelijk dat 'losse onderdelen kopen' in dit geval weinig besparing oplevert. Zeker omdat je geen garantie om het hele systeem hebt, als je zelf bouwt. Dat is de keerzijde van de lol van het zelf doen. Geen probleem voor wie ervaring en wat reserveonderdelen bij de hand heeft. Wie gewoon geen extra risico's wil lopen, betaalt zeker niet te veel voor deze configuratie bij MediaMarkt.
Aansluitingen van de ExtremeGamer Pano MSI
De MSI Pano M100R behuizing is zo gemaakt, dat je hem eigenlijk maar op één manier kan neerzetten. Op een bureau aan je rechterzijde. Zo kan je het binnenwerk het beste bewonderen en zijn de aansluitingen aan de voorkant bruikbaar. Die zitten in een smal strookje onder de glasplaat links. Het zijn een 10 gigabit usb-c en een 5 gigabit usb-a poort. Ernaast zit nog 3,5 mm headset-aansluiting, een knopje om de led-verlichting aan te passen en een aan/uitknop.
Aan de achterzijde zitten de overige aansluitingen. Nog eens 7 usb-a poorten (waarvan drie 10 gigabit, twee 5 gigabit en twee 480 megabit), en twee usb-c poorten. Eén is een 20 Gbit/s poort, de andere 10 Gbit/s. Zo'n 20 gigabit-aansluiting is iets wat je op een laptop eigenlijk nooit ziet. Naast usb is er nog een netwerk-aansluiting (2,5 gigabit), en hdmi en displayport voor processors met ingebouwde videokaart. De Ryzen 7 7800X3D heeft een eenvoudig exemplaar, maar voor de meeste doeleinden zal je toch echt de RTX 4070 Ventus OC 2X van MSI gebruiken. Die komt met drie DisplayPort 1.4-aansluitingen en één HDMI 2.1-uitgang.
Het MSI B650M Project Zero moederbord voorziet ook in draadloze verbindingen, in de vorm van WiFi 6E en Bluetooth 5.3. Hiervoor zitten twee antenne-aansluitingen op het io-paneeltje. Nog niet vermeld: het is een micro-atx exemplaar. Dat houdt in, dat het wat compacter is dan een standaard atx-bord. Voor de koper heeft dat weinig consequenties. Alleen als je van plan bent meerdere insteekkaarten in het systeem te zetten, is het iets om rekening mee te houden. Een µatx-bord heeft wat minder uitbreidingsruimte.
Onhandige knopjes
Wat ook op het io-paneel zit, boven de aansluitingen, zijn twee knopjes. Die zijn respectievelijk bedoeld om de bios te wissen (rechts) en te flashen (links). Dit soort knopjes is bestemd voor de gebruiker die weet wat hij of zij doet. Of misschien niet, en daarom bijvoorbeeld een te extreme overklok ongedaan moet maken. Handige functie, alleen: de knopjes steken uit én reageren zodra je ze aanraakt. Wanneer de pc aan staat, heeft een aanraking tot gevolg dat die zichzelf uitzet - en het bios naar standaard instellingen wordt gezet.
Dat kan weinig kwaad, maar het is wel irritant als je alleen even op de tast een usb-stekker wilde inprikken. Dit soort knopjes is doorgaans verzonken, en/of alleen te activeren door ze een aantal seconden in te drukken. Waarom MSI op dit bord heeft gekozen voor zo'n gevoelige oplossing, is mij een raadsel. Het is een van de weinig kritiekpunten op het systeem. Zolang je de achterzijde ongemoeid raakt is er weinig aan de hand, maar je kat hoef maar even een liefhebbend kopje tegen de warme pc te geven, en je kijkt naar een zwart scherm. Dat kan slimmer.
Software en levering: een gemiste kans?
De ExtremeGamer Pano MSI wordt geleverd in de doos van de behuizing. Dat is niet ongebruikelijk. In dit geval betekent het een riante hoeveelheid schuimrubber om al dat glas veilig te houden. In elk geval geen piepschuim, wat heel prettig is. De kabel van de voeding zit er apart bij, met een bubbelplasticje eromheen. Dat is het, wat bij een uitgave in deze prijsklasse toch wat karig aanvoelt. Het was leuk geweest, als de samenstellers iets meer werk van de levering hadden gemaakt. Bijvoorbeeld een mapje erbij met kabels voor het aansluiten van extra opslag, wat schroefjes voor wie meer of andere koeling wil monteren. Een paar stickers, een korte snelstartgids - iets om je een beetje welkom te heten bij je nieuwe pc. Maar goed, niet iedereen zal erom malen.
Bij de software is het een vergelijkbaar kale bedoening. Windows 11 Home staat erop, MSI Center en een snelkoppeling om Norton anti-virus te installeren. Een maandje Xbox Game Pass was aardig geweest om de nieuwe aankoop eens op de staart te trappen. Of gewoon een desktopomgeving die wat meer 'MSI' oogt. Dat is toch een reden om voor dit systeem te kiezen: (bijna) alle onderdelen van een vertrouwde naam op het gebied van pc hardware.
Met MSI Center kan je in elk geval het systeem op diverse manieren naar je eigen hand zetten. Je kan de koeling tot op zekere hoogte aanpassen, de verlichting vanuit Windows aansturen, je netwerkverkeer analyseren en eventueel bepaalde toepassingen voorrang geven - en zo zijn er nog de nodige zaken. Welke je daarvan wilt gebruiken, kan je zelf bepalen: het is een modulair systeem. Je kan het ook helemaal links laten liggen.
Mocht je de verlichting willen aanpassen met MSI Center, dan moet je er rekening mee houden dat de verlichting van de processorkoeler en van het geheugen niet gesynchroniseerd kan worden met die van de ventilatoren in de kast. In theorie kan je iCue van Corsair installeren voor het beïnvloeden van de verlichting van de geheugenmodules. In de praktijk is het niet aan te raden om meerdere verschillende apps voor rgb-verlichting te combineren. Kortom, in dit opzicht zou het allemaal nog wat gelikter kunnen.
Prestaties van de ExtremeGamer Pano MSI
Om een indruk te krijgen van de prestaties van de ExtremeGamer Pano MSI, heb ik een aantal gestandardiseerde testprogramma's (benchmarks) gedraaid, en een paar games. Het is een tamelijk willekeurige selectie, en per koper zal verschillen wat die ermee gaat doen. De resultaten zijn zoals je mag verwachten van deze configuratie - en daar word je als gamer best blij van. In de tabel staan de volledige resultaten. Ik heb die ook even vergeleken met wat resultaten die andere publicaties halen voor de processor en videokaart, en die zitten op dezelfde lijn.
Dat komt neer op een machine waarmee je prima in 1440p kan gamen in de hoogste beeldkwaliteit met hoge beeldsnelheid. Wil je meer beelden per seconden, dan zal je uiteraard wat water bij de wijn moeten doen qua instellingen. Maar daar heb je riante marges voor, want het verschil tussen de hoogste instellingen en een tandje minder is in de regel niet enorm. Zeker niet als je daadwerkelijk aan het gamen bent, in plaats van dat je een stilstaan beeld zit te bewonderen.
Het enige aspect waar de ExtremeGamer Pano MSI een beetje op achterloopt, is de opslag. Dat de Spatium M371 ssd niet heel ruim bemeten is, was al benoemd. Hij is ook niet heel snel. Zeker wanneer hij flink moet werken, zakken de prestaties in. Dat is zowel te zien in de synthetische CrystalDiskMark test, als in de op traces gebaseerde tests van PCMark10 en 3DMark. In de praktijk zal het doorgaans geen enorm beletsel zijn, maar bij toepassingen die veel kleine bestanden uitlezen en wegschrijven, staat deze drive op achterstand.
Conclusie
Als iemand die meer dan een paar pc's zelf gebouwd heeft, ben ik niet makkelijk te overtuigen met een kant-en-klaar systeem. De ExtremeGamer Pano MSI heeft zijn naam niet mee, maar het is wel een heel fijne game pc voor zijn prijs. Dat zit in een paar dingen. Qua design laten de gekozen behuizing en moederbord zien dat moederborden met aansluitingen op de achterkant de toekomst hebben. Het oogt gewoon veel strakker dan zelfs het knapst 'gekabelmanagede' systeem dat je kan bedenken. Je zit altijd met die ATX kabeltros, de frontaansluitingen en de diverse headers rondom. Niets van dat al in deze opzet.
Daarnaast is de configuratie een goede balans, met een (zeer) krachtige processor die ideaal is voor gaming, maar ook voor vrijwel elk ander doeleinde geschikt. Het legt een basis waar je nog eens wat aan kan opwaarderen. Dat zal niet direct nodig zijn, want de gekozen videokaart is prima zolang je wilt gamen in 1440p rond de 100 fps - in de hoogste beeldkwaliteit. Gamen in 4K kan met een toekomstige videokaart in een vergelijkbare verbruiksklasse, zonder verder iets aan het systeem te wijzigen. Wil je echt sneller, dan moet je ook rekening houden met vervanging van de voeding. De hoeveelheid werkgeheugen is voor de voorzienbare toekomst toereikend.
Dit alles wordt degelijk gekoeld, zonder dat horen en zien je vergaan. Muisstil is het systeem niet, maar heel lawaaiig kan je het ook niet noemen. Je kan er prima een tijd naast zitten, ook zonder een headset permanent op je hoofd. Voornaamste verbeterpunt aan de configuratie zelf is de ssd. Op zich zal je het niet snel merken, maar het is wel de zwakke broeder in deze MSI familie. Voor het hele systeem zou wat meer aankleding en afwerking op accessoires en softwaregebied niet misstaan.
Aan de andere kant zou dat de prijs opdrijven, en die wel wel erg scherp. Ja, je kan een vergelijkbare configuratie vast voor iets minder samenstellen. Als je niet gaat voor Project Zero, een eenvoudiger behuizing, koeler en voeding kiest, en goed rondshopt. Allicht dat je een paar honderd euro kan besparen. Laat je het bij één winkel assembleren, dan zal het prijsverschil al veel kleiner uitvallen. Ga je voor precies deze onderdelen, dan kan je beter gewoon deze pc kopen.
Wie het niet aandurft om zelf te bouwen, of er simpelweg de tijd niet voor heeft, haalt met dit systeem een mooi gebalanceerde configuratie in huis - die zeker niet te duur is. Dat kan je over lang niet elke kant-en-klare pc zeggen, en verdient een compliment.
ExtremeGamer Pano MSI
MediaMarkt ExtremeGamer Pano MSI in een oogopslag | |
Kleur | Zwart, wit |
Afmetingen | 40,5 x 23,5 x 44 cm (HxBxD) |
Processor | AMD Ryzen 7 7800X3D |
Videokaart | MSI RTX 4070 Super Ventus 2X 12G OC (Nvidia GeForce RTX 4070 12GB GDDR6X) |
Geheugen | 32 GB (2x 16 GB) Corsair Vengeance DDR5 6000 MT/s |
Opslag | MSI Spatium M371 1 TB PCI-e 4.0 SSD |
Moederbord | MSI B650M Project Zero DDR5 AM5 |
CPU-koeler | MSI MAG CoreLiquid 240R V2 |
Voeding | MSI MAG A650BN 650W |
Behuizing | MSI MAG Pano M100R PZ Black |
OS | Windows 11 Home |
Testresultaten | Geekbench 6.3.0 Single-core: 2754 Multi-core: 14697 Compute (Radeon iGPU): 6166 Compute (RTX 4070): 197267 PCMark10 Score: 8999 Extended score: 12717 Full System Drive: 1201 (192,75 MB/s) Quick System Drive: 1489 (184,04 MB/s) 3DMark Steel Nomad: 4566 Speed Way: 4795 Port Royal: 12986 Time Spy Extreme: 8980 Fire Strike Ultra: 12262 CPU Profile: 971 - 8027 Storage: 1467 Cinebench R23 Single: 1817 Multi: 18089 Cinebench 2024 Single: 112 Multi: 1074 GPU: 19319 CrystalDiskMark 8.0.4 SEQ1M Q8T1: 2362 / 1755 MB/s SEQ128K Q32T1: 2399 / 105 MB/s RND4K Q32T16: 862 / 1547 MB/s RND4K Q1T1: 58,3 / 177,2 MB/s 1440p Game benchmarks Shadow of the Tomb Raider Default (DLSS 'Quality'): 252 fps Default zonder DLSS: 207 fps CyberPunk 2077 Default: 96,40 fps Assassin's Creed: Odyssey High: 124 fps Ultra high: 98 fps |
Adviesprijs | € 2299 |
Koop bij | MediaMarkt |