Moet je kiezen voor OLED of LCD bij de nieuwe Dell XPS 13?

Weinig laptops in de Windows-wereld hebben de allure van de XPS-modellen van Dell. Met reden, want deze laptops onderscheiden zich met hun luxe materiaalgebruik, lange accuduur en goede prestaties. Daarmee passen ze in een kort rijtje opties voor wie niet aan de MacBook wil, en is de komst van een nieuwe uitvoering altijd een interessant moment. Vandaag is het weer zover, want Dell kondigt een update aan van dit populaire model.

Daarbij is weer van alles vernieuwd, maar het belangrijkste om bij stil te staan is toch wel het beeldscherm. Dell geeft sinds een tijdje weer de mogelijkheid om te kiezen voor een scherm met 16:10 verhouding. Deze 'ouderwetse' schermverhouding, die we kennen van de begintijd van breedbeeldschermen op laptops, biedt pakweg 10% meer werkruimte in de hoogte. Daardoor hoef je wat minder te scrollen, wat vooral handig is bij het gebruik van meerdere toepassingen naast elkaar, grote spreadsheet of documenten, en bij het lezen van tekst. Het is nog niet zo vooruitstrevend als de 3:2-verhouding ("15:10") die we bij diverse concurrenten (zoals de Microsoft Surface modellen) zien, maar zeker prettiger in het gebruik dan de bij de meeste laptops gebruikelijke 16:9-verhouding.

XPS met OLED of LCD?

In de instapuitvoeringen van de XPS 13 bouwt Dell een 'FHD+' scherm in met die verhouding, en dus 1920x1200 pixels. Er is een standaard en een touchversie, beide met een prettig hoge helderheid van 500 nits: goed voor gebruik buitenshuis. Heb je meer te besteden, dan krijg je een interessante keuze tussen twee touchscreens: ofwel een 'UHD+' scherm met 3840x2400 pixels, ofwel een '3,5K' oled-paneel met 3456x2160 pixels. Minder beeldpunten dus, maar wel een veel hoger contrast en (nog) betere kijkhoeken. 

Welke van die twee is beter? Qua scherpte wint duidelijk de lcd, de oled qua contrast. Die scherpte is voor beide opties heel hoog - in de praktijk zal je zogenaamde schaling in Windows gebruiken om tekst leesbaar en knopjes bruikbaar te houden. Met 200% schaling komt de lcd dan neer op effectief 1920x1200 beeldpunten; de oled op 1728x1080, toch wel beduidend minder. Je zou met de oled-uitvoering ook kunnen proberen te werken met 150% schaling, effectief gelijk aan 2304x1440 pixels: vermoedelijk toch nog wat klein. Het alternatief is 175% schaling en (afgerond) 1975x1234 pixels. Dat laatste levert wel een uitdaging op, want het 'past' niet goed. In de praktijk kan je het beeld daardoor als minder scherp ervaren.

Is de lcd-optie daarmee de betere keuze? Wij zouden de gok nemen en voor oled gaan, vanwege de rijkere kleurweergave (100% dekking van de dci-p3 kleurruimte in plaats van 90%) en een betere hdr-ervaring. Bovenal zijn de pixels zo klein, dat bij gebruik van schaling het verlies aan scherpte voor de meeste ogen vermoedelijk niet zichtbaar is.

Wie overigens puur een zo lang mogelijke accuduur wil, zal het beste uit zijn met de FHD+ optie zonder touch: de 100% srgb kleurdekking die deze bieden is nog altijd genoeg voor vrijwel alle gangbare toepassingen, en met het beloofde 1800:1 contrast is ook niets mis.

Welke schermoptie je ook kiest, alle ondersteunen Dolby Vision, zijn rondom 'randloos' - Dell noemt het InfinityEdge, en het betekent heel dunne randjes rond het scherm, en zeer goede kijkhoeken. Daarmee zal de XPS 13 in elke uitvoering een beduidend beter beeld leveren dan doorsnee laptops. Nog vermeldenswaard: met behulp van een aparte sensor past het beeldscherm automatisch de helderheid aan het omgevingslicht aan.

Rijke uitrusting, mooi materiaal

Dat mag ook wel, want XPS 13 laptops zijn nooit echt goedkoop te noemen. Doorgaans beginnen ze vanaf zo'n 1000 euro. Daarvoor krijg je naast een bovengemiddeld goed beeldscherm ook een relatief lichte (1,2 kilo voor non-touch, 1,27 kilo voor touch) laptop die grotendeels uit een stuk aluminium is gefreesd. Dat zorgt voor een chassis dat niet alleen zeer stevig is, maar er ook fraai uitziet, met gepolijste zijkanten en een vrijwel naadloze afwerking. Het gebied rond het toetsenbord is vervaardigd uit koolstofvezel in de zwart/zilveren uitvoering, en wit glasvezel in de witte variant. De touchuitvoeringen beschikken over krasvast Corning Gorilla Glass 6.

De uitrusting is eveneens hoogwaardig: de speakers zijn relatief krachtig en er zijn twee microfoons ingebouwd, waarvan een omgevingsgeluid kan registreren en daarmee weg laten filteren; ook op een afstand moet de XPS 13 nog goed reageren op stemcommando's. Het toetsenbord is voorzien van verlichting en biedt 1 mm travel, vergelijkbaar met wat Apple tegenwoordig biedt sinds het de 'butterfly' toetsen vaarwel heeft gezegd. 

Voor verbinding met internet beschikt de nieuwe XPS over Wifi 6 en wel in een snelle uitvoering met 2x2 chip; apparatuur aansluiten kan via een van de twee Thunderbolt 4-poorten. Verder zit er nog een micro-sd-kaartlezer en een 3,5 mm headset aansluiting in het chassis. Dell levert een usb-c naar usb-a adapter mee, dat is wel zo handig voor al die oude usb-sticks.

Alleen Intel processors, tot 2 TB opslag

Hoewel zelfs Dell steeds meer laptops met AMD-processor levert, is XPS vooralsnog het exclusieve domein van Intel. In de nieuwe uitvoeringen vinden we een 11e generatie Core model (codenaam Tiger Lake, voor wie dat bijhoudt). Er zal keuze zijn uit een i3, i5 en twee verschillende i7-uitvoeringen - de snelste komt iets later beschikbaar. Aangezien het i3-model behoorlijk achterblijft op grafisch gebied, zouden we die niet direct aanraden.

Qua werkgeheugen begint het bij 8 GB, met opties voor 16 en 32GB. Later uitbreiden kan niet, dus we zouden adviseren direct voor een van de ruimer bemeten opties te gaan. Bij de opslag biedt het basismodel een prima werkbare 256 GB, met opties voor 512 GB, 1 en 2 TB.