Er valt meer te besparen

Geheugen kan ook goedkoper

Processor en moederbord kunnen natuurlijk niet zonder werkgeheugen. In de Huananzhi X99 F8 past ddr4-geheugen, zowel met foutcorrectie (ECC) als zonder. Gezien mijn beoogde gebruiksdoel en de wens de prijs laag te houden, was standaard, non-ECC geheugen voor mij de logische keuze. Mocht je een voordelig workstation bouwen op basis van dit stappenplan, dan kan je beter ECC-geheugen nemen.

Je hoeft niet lang rond te kijken om te zien dat ddr4-geheugen overvloedig wordt aangeboden. Met en zonder rgb-verlichting, de keuze is reuze. Daarnaast hanteren alle aanbieders ongeveer dezelfde prijs. Een uitgemaakte zaak om gewoon de goedkoopste te bestellen, of niet? 

Aangezien ik toch in China aan het shoppen was voor 2011-v3 moederbord, leek het me aardig ook eens te kijken wat er op het gebied van werkgeheugen te koop was daar te lande. Na wat onderzoek bleek dat er in China een paar grote elektronicaproducenten aanwezig zijn waar we hier nog nooit van gehoord hebben. Daarvan is Kllisre één van de grotere, een leverancier van zowel moederborden als werkgeheugen. Voor één bankje 16GB DDR4-2400 MHz werkgeheugen betaal je bij Kllisre 56 euro. Dat is toch wel een stuk minder dan bij bekendere gevestigde vendoren zoals Crucial en Kingston, waar je al snel meer dan 70 euro kwijt bent voor een gelijkaardig bankje. 

Ook het geheugen bestelde ik dus in China, en het bleek prima te werken. Daar lag het dus niet aan, dat ik de overige onderdelen van dichterbij haalde.

GPU: een tweedehandsje

Van meet af aan was duidelijk dat de grafische kaart oftewel de videokaart een van de componenten zou zijn die een echte uitdaging zou vormen. Van alle pc-onderdelen is de prijs van videokaarten verreweg het meeste gestegen als gevolg van de chiptekorten. Daar heeft de boom in cryptocurrency mining niet bij geholpen. Videokaarten worden daar nog altijd voor ingezet, helaas.

Hierdoor kunnen we voor dit onderdeel het heel kort houden. Het is op dit moment gewoon niet mogelijk om voor een redelijke prijs een grafische kaart aan te schaffen, zeker geen model uit de laatste generaties. Zowel nieuw als tweedehands is de volledige markt ontwricht. Daarom heb ik ervoor gekozen om tijdelijk een RX 580 in mijn systeem te zetten, totdat de grafische kaarten weer betaalbaarder worden. Deze uit april 2017 stammende RX 580 heb ik kunnen overnemen voor 150 euro.

SSD: gewoon, nieuw uit Nederland

In tegenstelling tot grafische kaarten zijn ssd's op dit moment wel te betalen. Dat gaat niet alleen op voor oudere zogenaamde sata ssd's, maar ook voor modernere nvme exemplaren. Die laatste bieden aanzienlijk hogere snelheden. Ook al heb je daar niet in elk gebruikscenario merkbaar profijt van, het prijsverschil is zo klein dat de keuze voor nvme voor mij een no-brainer was. Naast het snelheidsvoordeel zijn er voor nvme ssd's geen kabels nodig, want je prikt ze rechtstreeks in een geschikte sleuf. In het geval van de meeste exemplaren is dat een zogenaamd m.2 slot. Toevallig beschikt het gekozen moederbord daarover, zoals gezegd een zeldzaamheid bij X99-moederborden. 

Waar er bij het moederbord en het geheugen een groot prijsverschil was tussen de aanschaf in Europa of in China, was daar bij ssd's nagenoeg geen sprake van. Ook tussen de verschillende ssd-leveranciers is er weinig prijsverschil bij vergelijkbare producten. Daarom heb ik gekozen om een gerenommeerd exemplaar te installeren, een Samsung 970 EVO. Ik heb uiteindelijk 114 euro neergelegd voor een nieuw exemplaar met een capaciteit van 1 terabyte.

Voeding: niet te veel op bezuinigen

Alle componenten doen natuurlijk niets zonder stroom. Daarvoor is een voeding nodig, die de 230V uit het stopcontact omzet in de (voornamelijk) 12 volt die pc-onderdelen nodig hebben. Ook voedingen zijn duurder geworden het afgelopen jaar, maar op dit onderdeel wilde ik echt niet te veel bezuinigen. In het verleden ben ik al tegen de lamp gelopen door te beknibbelen op de voeding, met uiteindeljk als gevolg dat ik een nieuw moederbord moest aanschaffen. Een slechte voeding maakt meer kapot dan je lief is. Ook als het niet zo dramatisch verloopt, kan een (te) goedkope voeding zorgen voor allerlei 'vage klachten', van blauwe schermen tot plotselinge haperingen en crashes van je pc. Doe jezelf dus een plezier en investeer in een enigszins degelijk exemplaar.

Dat betekent een voeding met voldoende vermogen én een zogeheten 80Plus certificering. Die zijn er in meerdere smaken, maar 'Bronze' is echt het minimum voor een betrouwbaar model. De luxere kleuren zijn vooral zuiniger en stiller. 

Na wat rekenwerk ben ik tot de conclusie gekomen dat voor mijn build een voeding van 650 watt voldoende moest zijn, ondanks de relatief weinig zuinige processor en videokaart. Bovendien hield ik daarbij al rekening met de nog uit te voeren upgrade naar een nieuwe videokaart, wanneer de prijzen (ooit) weer zakken. Met die wetenschap en genoemde vereiste van een 80Plus Bronze model, kwam ik na enig uitzoekwerk bij de Seasonic S12-III 650 uit. Deze voeding kostte me 56 euro.

Koeling: toch nog wat uit China gehaald

De mensen met ervaring met het bouwen van een computer zullen doorhebben dat er nog één cruciaal onderdeel ontbreekt: goede koeling. De gekozen processor is er eentje die best wel wat stroom kan vreten. Dat zorgt er weer voor dat hij behoorlijk warm kan worden. Voor de 2011-v3 processorvoet zijn behoorlijk wat koelers te vinden, zowel met lucht als waterkoeling. Omdat ik al verschillende onderdelen uit China had gehaald, vond ik het wel leuk om daar ook de koeling te bestellen. Dat scheelde ook nog wel enige euro's: ik heb 18 euro neergelegd voor een Snowman koeler, die claimt cpu's met een warmteafgifte tot 150 watt makkelijk koel te houden. 

Naast deze processorkoeler heb ik ook nog casefans aangeschaft. Deze ventilatoren zuigen koude lucht de behuizing in, en verplaatsen warme lucht uit de kast. Ik vond een setje van zes 120 mm fans met rgb-verlichting bij dezelfde webshop als waar de cpu-koeler vandaan komt. Dit setje heeft me 32 euro gekost: niet heel veel voor zoveel ventilatoren met verlichting!

Behuizing voor een prik

Alvorens we de computer kunnen gaan gebruiken moeten alle componenten worden samengebracht in een computercase. Wat dit betreft had ik eigenlijk geen opmerkelijke criteria. Als alle componenten erin zouden passen en de case er enigszins modern uit zou zien dan was het voldoende. Met die eisen was de keuze bijna oneindig. Uiteindelijk ben ik beland bij een Zalman T7. Een case met moderne looks waar ik al mijn componenten in kwijt kan en waar ik later ook nog een langere grafische kaart in kan plaatsen. De Zalman heeft me 30 euro gekost.