Samsung Galaxy Tab S9 Ultra review: serieus alternatief voor een laptop

Meestal hangen we niet heel erg aan prijzen op TechFi, maar dat de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra niet goedkoop is, daar moeten we wel even bij stil staan. De courante winkelprijs is 1000 euro op dit moment, de adviesprijs is met 1339 euro nog een stuk hoger. Daar heb je bovendien het instapmodel voor, met 256 GB opslagruimte, 12 GB werkgeheugen en alleen wifi voor netwerktoegang. De variant met 512 GB opslagruimte heeft een adviesprijs van 1459 euro. Het door ons geteste topmodel met 1 TB opslag en 16 GB werkgeheugen gaat officieel voor 1759 euro. Ongeacht de uitvoering komt er met mobiel internet via 5G nog 150 euro bovenop. Kortom, ook al vallen de winkelprijzen wel wat lager uit: goedkoop is de Tab S9 Ultra niet te noemen.

Aan de ene kant is het moeilijk voorstelbaar dat de duurste varianten als warme broodjes over de toonbank gaan. Aan de andere kant rekent Apple voor een soortgelijke tablet (de iPad Pro 12.9 ) vergelijkbare, nog iets hogere prijzen. En ondanks dat prijsniveau zien we toch menig professional of zelfs student met dit soort apparaten bij koffiezaken zitten. Hoe kan dat?

De Samsung Galaxy Tab S9 Ultra is meer dan een tablet

Dat heeft alles te maken met het feit dat deze premium tablets gepositioneerd worden als alternatieven voor een laptop. Met de juiste accessoires tover je de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra (of één van de andere versies) om tot een soort laptop. Sluit een muis en toetsenbord met bluetooth aan en je krijgt een aardige, bureauwaardige pc.

Dat is dan ook wat we voor deze review hebben gedaan. Daarbij hebben we de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra voornamelijk als werkpaard gebruikt, in combinatie met de Galaxy Tab S9 Ultra Book Cover Keyboard Slim. Dit is een hoes en toetsenbord in één, waar tevens een handige kickstand in verwerkt zit. De kosten: 229 euro. Daarmee komt de totale adviesprijs voor het Tab S9 Ultra basismodel al op 1568 euro. Wij testen echter de duurste versie; daar zou je dan 2132 euro aan kwijt zijn.

In de praktijk kan het zoals gezegd echt wel wat minder (zo is de toetsenbordcover ook voor pakweg 150 euro te vinden). Daarnaast zijn er goedkopere opties voor hoes en toetsenbord, en kan je ook prima met een wat minder dure uitvoering uit de voeten. Ruim 1000 euro blijft een hoop geld, maar dat betaal je ook voor een laptop in de 1-kilo-klasse.

Wel moet je er rekening mee houden dat een tablet van dit formaat niet bepaald handzaam is. Hij is net te zwaar om lang vast te moeten houden. De dunne randen helpen daarbij niet, aangezien je altijd met je duim op het touchscreen zit. Of dat een groot probleem is, hangt ervan hoe je de tablet gebruikt. Als laptopvervanger met een extern toetsenbord, muis en scherm is het een ander verhaal dan in de hand.

Met of zonder keyboardcover?

Hoewel we dus de keyboardcover er wel bij hadden, hebben die uiteindelijk nog niet eens zo vaak gebruikt. Een belangrijke reden daarvoor was dat het ingebouwde toetsenbord niet erg lekker typt. Nu is typen op een toetsenbord een ontzettende persoonlijke ervaring, dus het kan zijn dat het jou wel bevalt. 

Voor ons zijn de toetsen te laag en daarmee de feedback matig. Daarnaast zijn verschillende toetsen te smal of net even anders vormgegeven dan je als veeltypist gewend bent. De shift-knop links is te klein, waardoor we vaak op het extra slashteken ernaast drukken. De Enter-toets rechts is niet breed genoeg voor de muscle memory van deze toetsenbordkrijgers. Bovendien zijn de toetsen zelf weer iets breder dan standaard, waardoor je snel een typo maakt. Deze review is deels op de Tab S9 Ultra Book Cover Keyboard Slim getypt, maar dat ging dus niet van harte.

Voor het dagelijks gebruik hebben wij er dan ook een usb-c hub bij gepakt. Daarmee kunnen we alles aansluiten wat we willen: een muis, toetsenbord en zelfs een externe monitor. We zijn onder de indruk van hoe Android, en in het bijzonder de Samsung Dex-werkomgeving, omgaat met al die extra accessoires. Zelfs een extern opslagapparaat vormt geen probleem. Alles wordt moeiteloos herkend en geïnstalleerd.

Een externe monitor - maar geen extra monitor

Daarbij is er wel nog een aspect dat tegenvalt. Dat is het werken met een extra beeldscherm. Met de usb-c-aansluiting (al dan niet via een hub) is het zoals gezegd mogelijk een tweede scherm aan te sluiten. Wie denkt dat naast het scherm van de tablet te gebruiken, komt bedrogen uit. De Samsung Dex-omgeving presenteert alle opties op het externe scherm, terwijl het tabletscherm niet gebruikt wordt. Dat is dus echt anders dan met een laptop.

Mocht je gewend zijn aan werken met twee schermen, dan kan de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra je huidige opstelling dus niet vervangen. Dat is een domper. Normaliter gebruiken we namelijk twee schermen: één om op te schrijven, en een tweede om mail en chatapps in de gaten te houden, of om snel dingen op te zoeken. Teruggaan naar een enkel scherm voelt als achteruitgang, en komt de productiviteit niet ten goede.

Aan de andere kant kan zo’n enkel scherm ook voor een verbeterde focus zorgen. Je kunt je uiteindelijk toch maar op één ding tegelijkertijd concentreren; en constant je mail in de gaten houden wanneer je je gedachten op papier zet is ook niet alles. Het is maar net wat je gewend bent. Het tabletscherm toont overigens de traditionele Android-indeling. Je kunt hem dan gewoon als tablet gebruiken als je wil, maar echt ideaal werkt dit niet.

Samsung Dex op de Tab S9 Ultra

We hebben Samsung Dex nu een aantal keer genoemd in deze recensie, maar wat is dat eigenlijk? Dex is een aangepaste Android-omgeving die veel wegheeft van een Windows-achtige indeling. Onderaan het scherm tref je een taakbalk aan (inclusief geopende apps, de tijd, verbindingen en meer), terwijl het bureaublad snelkoppeling naar reeds geïnstalleerde toepassingen bevat.

Wanneer je een app opent, dan opent Android die in een zwevend venster. Aanvankelijk is dat een klein raam, maar met een druk op de knop kan die heel het scherm vullen. Omdat Android in deze modus zwevende schermen ondersteunt, kun je gemakkelijk multitasken. Met een gigantisch (en kleurrijk) oled-scherm van 14,6 inch heb je genoeg ruimte om twee apps naast elkaar te draaien. Het gemis van een tweede monitor vang je er echter niet mee op.

Voor de testperiode hebben we de Samsung-tablet ingedeeld alsof het de normale Windows-laptop is waar we op werken. In ons geval konden we alle apps downloaden die we doorgaans nodig hebben. Denk dan aan een browser, Spotify, Word, Slack, Mattermost, Discord, Trello en Photoshop. Dergelijke apps zijn gewoon beschikbaar binnen de Play Store van Google.

Mocht je overigens een goede app voor video-editing zoeken: LumaFusion is een aanrader. Niet gratis, maar als video-editor on the go is dit één van de beste opties. Daarnaast krijg je van Samsung een jaar toegang tot de populaire notitie-app Goodnotes, waardoor je heel fijn notitie kunt nemen met deze opstelling.

In ons geval hebben we dus de opties tot onze beschikking die we nodig hebben voor onze dagelijkse bezigheden. Het is voorstelbaar dat dit niet voor iedereen toereikend is. Maak je bijvoorbeeld gebruik van specifieke Windows- of macOS-software, dan is de kans groot dat die niet beschikbaar is voor Android. Dat zul je dus voor jezelf even moeten checken voordat je de overstapt maakt. Echter, online professionals (journalisten, schrijvers, bloggers, video-editors, influencers) komen prima uit de voeten; de bekende en standaardprogramma’s zijn vaak beschikbaar.

De Samsung Galaxy Tab S9 Ultra tijdens het dagelijkse gebruik

Afgezien van gewenningsproblemen met toetsenbord en monitor bevalt het werken op de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra wel. Zeker in combinatie met het draadloze toetsenbord en muis dat we doorgaans met onze eigen (werk)laptop gebruiken. De terug- en vooruitknoppen aan de zijkant van de Logitech-muis worden gelukkig herkend. Door het gebruik van eigen accessoires merken we aanvankelijk niet echt van besturingssysteem of apparaat gewisseld te zijn.

Dat is een groot compliment voor Samsung, Samsung Dex en de Galaxy Tab S9 Ultra. De overgang heeft een paar hobbels, maar wanneer je eenmaal zit, dan zit je redelijk goed. Dat komt waarschijnlijk ook doordat we het model met 16 GB aan werkgeheugen hebben. Voor Android is dat vaak overkill, maar wanneer je dagelijks veel apps open hebt staan (meestal een stuk of zeven, acht die allemaal een constante internetverbinding behoeven) bewijst het zijn nut. Wisselen van venster? Zo gepiept. Snel een andere app openen? Geen probleem.

Aan de basis en de uitwerking van de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra en Samsung Dex ligt het in elk geval niet. Niet alleen start de desktopmodus automatisch op wanneer je de officiële keyboardcover aansluit, ook kun je hem met een druk op de knop uit het snelle menu selecteren. Zodra je de hub aansluit, herkent die meteen de gekoppelde apparaten en kun je verdergaan waar je gebleven was.

Tijdens het dagelijkse gebruik loop je misschien wel tegen beperkingen van de apps aan. Dat ligt niet zozeer aan de Tab S9 Ultra natuurlijk, maar heeft wel invloed op de ervaring. Zo kun je met de muisaanwijzer geen complete alinea’s selecteren (bijvoorbeeld in Word of een browser), zoals dat wel kan op Windows en macOS. Ook een zin highlighten gaat moeizaam, omdat je daar geen visuele indicator voor hebt. Daarnaast mis je ook bepaalde knoppen en functies in de werkbalk boven (zoals Stijlen, waarmee je koppen en subkopen aanmaakt).

Daarnaast is Android nog altijd niet helemaal geoptimaliseerd voor tablets. Ja, Google heeft mooie stappen gezet sinds de release van de Google Pixel Tablet. Maar veel apps gaan er nog vanuit dat je op een smartphone werkt, waardoor bepaalde onderdelen nog altijd schermvullend weergegeven worden. Open je bijvoorbeeld de notificaties in Trello, dan zie je de toegewezen kaarten niet meer staan. Op Windows werkt dat wat prettiger; dan staan de meldingen in een klein venster. Dit is slechts een van voorbeeld van vele kleine obstakels die je tegenkomt. 

De processor onder de motorkap (een aangepaste Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2-processor) is in elk geval krachtig genoeg voor het bewerken van foto’s en video’s, waardoor je daar in feite geen krachtige pc of laptop meer voor nodig hebt. De tablet wordt niet snel warm, en je hoort tijdens het werken ook niet ineens een ventilator aanspringen.

De accu van meer dan 11.000 mAh gaat ook met gemak een werkdag mee, zelfs met veel openstaande apps die veel data nodig hebben. Aan het einde van de dag is een oplaadbeurt wel handig, al is het maar om te voorkomen dat je de dag erna een paar uur vastgekluisterd zit aan een stopcontact. Qua hardware hebben we dus niets te klagen, en qua software in de basis ook niet – maar de appuitwerking kan dus hier en daar beter.

Games en entertainment op de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra

Om de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra echt tot het uiterste te testen, hebben we ook wat game-emulators getest. Zo hebben we onder meer gebruikgemaakt van Dolphin (voor Nintendo GameCube) en AetherSX2 (voor Sony PlayStation 2). In het eerste geval hebben we games vier keer opgeschaald kunnen spelen, terwijl we bij de andere emulator niet voorbij drie keer opschalen kwamen. En dat met zestig beeldjes per seconde (en soms een paar beeldjes meer). Een leek hoeft dit niets te zeggen, maar dat is een behoorlijk prestatie.

Veel gespecialiseerde Android-gaminghandhelds van de afgelopen maanden kunnen dergelijke games in de oorspronkelijke resolutie (of soms maar de helft) spelen. We hebben tot nu toe het meeste kunnen halen uit de Razer Edge-handheld, die beide consoles op twee keer de oorspronkelijke resolutie kan weergeven. Ook de Pimax Portal laat mooie beelden zien. Maar geen enkele handheld of tablet komt in de buurt van de beeldkwaliteit van de Galaxy Tab S9 Ultra. Gezien de prijs zijn onze verwachtingen ook hoog, maar die maakt deze tablet wel waar met zijn grafische prestaties.

Uiteraard zien gewone Android-games er ook goed uit, maar daar zit weinig uitdaging in. Dergelijke games worden geoptimaliseerd voor het platform, terwijl emulators echt alle kracht uit een cpu kunnen persen. Netflix, Disney+, Amazon Prime Video – alle videostreamingdiensten gaan verder perfect om met het beeldscherm. Dankzij hdr en de hoge maximale helderheid ziet er alles er haarscherp en kleurrijk uit, ook wanneer het buiten extreem zonnig is. Het geluid uit de vier speakers is respectabel helder en warm, zeker voor hoe dun de Tab S9 Ultra is.

Verschillen met Galaxy Tab S8 Ultra

Als je de Samsung Galaxy Tab S8 Ultra gebruikt, heb je dan een reden om direct over te stappen op een Samsung Galaxy S9 Ultra? Dat eigenlijk niet. Tussen beide tablets zitten weinig verschillen. De processor is wel veel beter, en ook de variabele beeldverversing is een pluspunt van het nieuwe model.

Daarnaast is er een iets nieuwere Bluetooth-versie (5.3 in plaats van 5.2) en is de tablet – eindelijk – waterdicht. Qua gewicht, afmetingen en kleurenopties is er weinig verschil. Het betreft dus vooral vernieuwingen onder de motorkap. Die zal je alleen waarderen, als je ook echt een veeleisende gebruiker bent.

Wat nog wel belangrijk is: de Android-versie. De Samsung Galaxy Tab S9 Ultra draait op Android 13 en mag rekenen op vier Android-upgrades en vijf jaar aan beveiligingsupdates. Daarmee raast Samsung de concurrentie voorbij. Zelfs Google biedt met zijn updatebeleid een minder lange ondersteuning aan. Daar valt wel een kanttekening bij te plaatsen. Kort na verschijnen van de Galaxy Tab S9 Ultra verscheen Android 14. Al resteren er dan nog altijd drie nieuwe versies van het besturingssysteem. Vergeleken met wat veel fabrikanten doen - een enkele upgrade - is het riant te noemen.

Ten opzichte van de Tab S8 Ultra krijg je bovendien één extra jaar aan ondersteuning. Dat kun je meenemen in de overweging, samen met de veel snellere processor. Door die processor alleen al kan de Tab S9 Ultra langer meegaan, ook wanneer de support ophoudt. Bovendien zijn er extra toepassingsmogelijkheden, bijvoorbeeld als extern beeldscherm gebruiken in combinatie met een Windows laptop of pc. 

Conclusie

De prijs is het grootste struikelblok voor de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra. In een tijd waar veel basale levensbehoeften duurder worden, is meer dan 1000 euro uitgeven voor een tablet een lastig verhaal. Dat is in elk geval zo, als het een apparaat 'erbij' is. Overweeg je de Tab S9 Ultra als lichter, dunner alternatief voor een lichtgewicht laptop, dan heeft de Galaxy Tab S9 Ultra sterkere kaarten dan ooit. 

In de praktijk van onze test heeft de Samsung Galaxy Tab S9 Ultra zich op veel fronten bewezen. In principe kan deze tablet je huidige laptop of computer vervangen. Of je nu teksten schrijft of video's bewerkt. Accuduur noch rekenkracht vormen een beletsel. Ook de gameprestaties stellen niet teleur; tot op heden hebben we nog geen krachtigere processor gezien in een Android-apparaat dat games in zo’n hoge kwaliteit kan weergeven. Alles spettert van het prachtige oled-scherm af, dankzij de hoge resolutie en beeldverversing. En dankzij de prettige speakers klinkt het ook nog eens goed.

Verder is het zo dat Samsung Dex indruk maakt met zijn mogelijkheden en flexibiliteit. In combinatie met deze hardware werkt het uitstekend. Qua productieve apps wordt het aanbod onder Android ook steeds beter. Wel hangt dat af van je specifieke wensen en eisen. De beschikbaarheid van apps en de geschiktheid daarvan voor tablets is meer aan Google dan aan Samsung. Wel is het een kanttekening die we moeten maken.

Daarnaast blijven er nog wel wat wenspunten voor de Tab S9 Ultra, of vermoedelijk de opvolger. Zo is het jammer dat je een extern scherm niet kan gebruiken samen met het scherm van de tablet zelf. Daarmee staat het op achterstand op zelfs de meest basale Windows laptops. Ook is de hoes met toetsenbord naar onze mening niet prettig in het gebruik. Voor de vraagprijs mag je beter verwachten.

Daar zijn echter genoeg alternatieven voor beschikbaar. De Galaxy Tab S9 Ultra is een uitstekende tablet, die indruk maakt als realistich alternatief voor een laptop. Zelfs met de genoemde kanttekeningen zijn er genoeg scenario's te bedenken waarin zo'n flexibel inzetbare oplossing zeer goed zal bevallen.

Samsung Galaxy Tab S9 Ultra