Philips Screeneo UL5 Smart hands-on preview: projector maat L in maatje XS verpakking

Een groot bedrijf dat producten via een crowdfunding campagne annonceert, dat roept vragen op. Zo ook bij mij, toen ik vernam van de Philips Screeneo UL5 Smart. Deze ultra short-throw projector werd aangekondigd via een (inmiddels bijna afgeronde) Indiegogo campagne. Waarom doet een gerenommeerd bedrijf als Philips dat en wat voor product gaat het dan om? Daar was ik benieuwd naar, en dit artikel probeert die - en andere - vragen te beantwoorden. Dat doen we aan de hand van een hands-on test van de projector en op basis van informatie die ik in gesprek met de mensen achter het product vernam. Het is nadrukkelijk geen 'definitieve' review, want ik heb de projector niet doorgemeten op kleurechtheid, helderheid en contrast. Wel heb ik er genoeg tijd mee doorgebracht om een voorlopig oordeel te geven.

Lees ook: Philips Screeneo UL5 Smart review: beeldkwaliteit met voor- en nadelen

Philips Screeneo UL5 Smart: hoezo die crowdfunding?

Het is geen geheim dat veel Philips producten niet door 'Philips' gemaakt worden. Enerzijds is er het officiële Koninklijke Philips, anderzijds zijn er een trits bedrijven die een overeenkomst hebben met dat originele Nederlandse bedrijf, om producten op de markt te brengen onder de Philips merknaam. Dat is overigens geen triviale aangelegenheid, het bedrijf waarvan het logo op de verpakking prijkt stelt heel wat eisen. En die gaan verder dan dat het logo moet kloppen. 

Voor projectoren is het Zwitserse Screeneo Innovation SA dat sinds een aantal jaren de Philips Projection merknaam mag voeren. Het is een klein bedrijf, met minder dan 50 mensen in dienst. Door gebruik te maken van crowdfunding kan het inzicht krijgen in het verwachte afnamevolume. Dat volume kan het juist weer beïnvloeden omdat het via deze weg hoge kortingen kan geven - er hoeven immers geen distributeurs en verkopers betaald te worden.  Daarnaast stelt het dat het directe contact met klanten waardevol is om bijvoorbeeld snelle software updates uit te brengen.

De Screeneo UL5 Smart is de vierde projector die het via deze weg op de markt brengt. Ook de PicoPix Max (zie hier de TechFi review), Screeneo U4 Ultra Short Throw projector en de Screeno U5 Ultra-Short Throw 4K projector kwamen zo op de markt. De U4 bereikte zijn funding doel in 10 minuten, de U5 in 5 minuten. De UL5 Smart stopte de teller op ruim 1 miljoen euro (met een doel van tienduizend). Daar zal de prijs veel mee te maken hebben gehad: de eerste ladingen gingen voor 699 euro, wie wat later inzette betaalde 729 euro. Fors minder dan een beoogde - en vooralsnog theoretische - winkelprijs van 1299 euro.

Dit maakt de Philips Screeneo UL5 Smart bijzonder

Toch geen klein bedrag, zeker als je bedenkt dat je voor dat geld tegenwoordig ook een 50-inch 4K televisie kan kopen. Wat maakt de UL5 Smart dan zo bijzonder? Een aantal zaken, al zal per koper verschillen wat de doorslag geeft. Philips Projection zelf zegt te focussen op contrast en kleurbereik, en daarin moet deze projector dan ook uitblinken. Hij kan het volledige BT.2020 kleurbereik tonen, en dat kan vooralsnog geen enkele televisie. Het komt erop neer dat je zeer rijke, verzadigde kleuren bij - met name - hdr-beelden kan verwachten. Voor deze prijs is het geclaimde kleurbereik uitzonderlijk, doorgaans kom je bij (aanzienlijk) duurdere projectoren uit.

Let op: door dat grotere kleurbereik vertonen sommige foto's bij dit artikel een roodzweem. Dat komt, doordat de meeste camera's niet in staat zijn het kleurbereik van projectors als deze te evenaren. De foto's zijn dan ook nadrukkelijk niet representatief van het beeld dat je in het echt ziet, en hooguit bedoeld als een indicatie.

Daarnaast is dit een zeer compacte ultra-short trow projector. Dat is niet uniek, maar ook dit is een combinatie die doorgaans meer kost. Het grote voordeel van ultra-short throw is dat je de projector op korte afstand van je projectieoppervlak (scherm of muur) kan zetten. Daardoor hoef je niet met kabels naar de projector te hannesen, en je geen zorgen te maken dat je steeds door de lichtbundel loopt. 

Ten slotte maakt de Screeneo UL5 Smart gebruik van laserprojectie, waardoor je geen zorgen hebt over lampen die vervangen hoeven te worden. 

Natuurlijk gaat voor niets de zon op, oftewel, je moet ook rekening houden met enige compromissen. De belangrijkste is misschien wel de resolutie: de Screeneo UL5 Smart is geen 4K-projector, hij kan maximaal full hd-beelden tonen. Juist op een groot formaat is meer detail welkom. Aan de andere kant helpt de afstand die je doorgaans hebt van zo'n groot beeld om pixels te doen verdwijnen. Uiteindelijk zal die kijkafstand en de kwaliteit van je bronmateriaal - uiteraard kan je wel 4K-beelden aanleveren - veel invloed hebben op je kijkervaring.

Daarnaast moet je geen wonderen van de helderheid verwachten. Veel projectormakers benadrukken de helderheid: meer is beter, stellen ze. De gedachte is dat je die helderheid nodig hebt om bij meer omgevingslicht voldoende contrast te ervaren, wat zeker zo is. Je kan echter nooit je zwartwaarde lager maken met veel helderheid. Oftewel: de beste ervaring voor kijken naar projectorbeeld is altijd bij weinig licht. Dat is ook het uitgangspunt van Screeneo. Concreet belooft het apparaat een lichtopbrengst van 550 ANSI lumens - meer dan veel mini beamers, maar een stuk minder dan een doorsnee kantoorprojector.

Philips Screeneo UL5 Smart: kennismaking

Voor dit artikel ontving ik een leenexemplaar van de Screeneo UL5 Smart, een van de eerste exemplaren die van de band rolde. Het moet representatief zijn voor de modellen die deze maand bij eindgebruikers belanden. De levering gebeurt in fasen, en wie het eerste bestelde, krijgt in augustus - als het goed is - zijn of haar projector. De tweede lading moet dan in september volgen.

De Screeneo UL5 Smart arriveert in een verpakking die je als typisch Philips kan omschrijven. Veel wit en pasteltinten, en redelijk - maar niet geheel - vrij van plastic verpakt. Bij de projector zit een voedingsadapter met stekkers voor meerdere landen, en een afstandsbediening met een stel AAA-batterijen. Voor een hdmi-kabel moet je zelf zorgen, maar omdat de projector beschikt over een ingebouwd besturingssysteem met apps, kan je ook zonder externe bron uit de voeten.

De projector zelf is echt heel compact, amper groter dan een literpak melk, met een vergelijkbaar gewicht van 1 kilo. Het apparaat voelt solide aan en staat stevig op het oppervlak waar je 'm neerzet. Aan de linkerkant zitten twee usb-c-aansluitingen, waarvan één bestemd voor voeding. De tweede is ook geschikt voor data en video. Je kan hierop niet alleen laptops met usb-c video-uit aansluiten, maar ook smartphones en tablets. Dat is erg handig. Aan de rechterkant bevinden zich een usb-a aansluiting en een hdmi-ingang. Steek je een opslagmedium met video- of audiobestanden in de usb-a-poort, dan kan je die afspelen met de ingebouwde mediaspeler.

De voeding is extern uitgevoerd en weegt een derde van de projector zelf. Met aan weerszijden een flink stuk kabel ben je aardig flexibel qua opstelling. Wel komt al snel de gedachte bovendrijven: 'jammer dat er geen accu in zit'. Zo klein is het apparaat, het vraag er bijna om. Een accu en interne voeding zouden het gewicht wat doen toenemen, maar de flexibiliteit ook. Aan de andere kant zou het ook de prijs fors opdrijven.

De afstandsbediening is gelukkig niet heel ieniemienie, hij heeft een prima formaat. De layout van de knoppen is duidelijk en je kan vrij snel op de tast je weg vinden. Indrukken van een knop laat een blauw ledjes oplichten, dat had van mij niet gehoeven. Verlichting van de knoppen had ik dan wel weer fijn gevonden, zeker omdat je een projector vaak in het donker wilt gebruiken.

Aansluiten en opstarten

In gebruik nemen van deze projector is een fluitje van een cent, want hij kan geheel zelfstandig werken. De afstandsbediening werkt via Bluetooth. Bij de eerste ingebruikname kan je 'm koppelen, wanneer je de geprojecteerde instructies volgt kan dat niet misgaan. Bij het sample dat we opgestuurd kregen, was de verbinding overigens al werkend. Een tip voor wie met het apparaat aan de slag gaat: andere Bluetooth-koppelingen leg je via het Android-instellingen menu, niet via het instellingenmenu van LuminOS. Meer daarover verderop.

Verder is het aan te bevelen verbinding te leggen met het wifi-netwerk, aangezien de smart-omgeving daarvan afhankelijk is. Het on-screen toetsenbord is geen pretje: heb je een draadloos pc toetsenbordje liggen, sluit dat dan aan op de usb-a poort, dat werkt een stuk prettiger.

Na het opstarten voor de eerste keer kom je terecht in dat LuminOS, de schil die Philips Projection heeft gemaakt rond het Android Open Source Project. Dat is de versie van Android zonder Google apps, Play Services of Play Store. Om die reden komt de Screeneo UL5 Smart met een eigen app store. Op het Home scherm staan al heel wat logo's van apps, maar de meeste daarvan zijn snelkoppelingen. Je moet ze eerst nog installeren. Dat gaat zo simpel als ze selecteren en op de OK-knop van de afstandsbediening drukken.

Het installeren van apps ziet er wel heel Spartaans uit: een wit scherm met een beetje tekst. Maar het is functioneel, tenminste, in de meeste gevallen werkt het gewoon. Wel lijken er frequent updates te zijn, die je ook moet installeren voor je weer verder kan kijken. Dat heeft er vermoedelijk mee te maken dat Netflix, Disney+ en dat soort apps eigenlijk alleen binnen de beveiligde omgeving van de Play Store aangeboden mogen worden. Bij het testen weigerde Disney+ op gegeven moment ook dienst, met een melding dat deze app niet meer ondersteund werd voor dit apparaat. Via een omweg - er staan twee alternatieve app stores op het apparaat - kan  je de app dan alsnog installeren.

In gebruik: menu en instellingen

Het gebruik is redelijk rechttoe-rechtaan. Het Home-scherm is gevuld met pictogrammen voor apps, en via de 'Apps' optie links bovenin het scherm kan je er nog mee toevoegen. Wat helaas niet kan, is de volgorde aanpassen. Wel kan je apps verwijderen, wat je zeker moet doen. Zo zijn er twee Image Gallery apps, en veel van de andere apps zijn wellicht leuk om eens te bekijken, maar niet direct van grote waarde. Voor het overzicht is opschonen beter. Houd de OK-knop even langer ingedrukt op de betreffende app, en de optie om te de-installeren verschijnt.

Qua instellingen zijn er twee menu's. Druk in het hoofdschern de 'terug'-toets op de afstandsbediening in, en een overlay opent met Android-opties. Daar zit ook een link in naar de volledige Android-instellingen, die weer in een overlay aan de rechterkant van het scherm openen. Het is hier dat je de optie vindt om Bluetooth-apparaten - zoals speakers of toetsenborden - te verbinden. Ook kan je hier bijvoorbeeld de taal wijzigen. Nederlands is beschikbaar. 

Het tweede menu met instellingen heeft betrekking op de projectorfuncties. Dit roep je op met de tandwiel-toets op de afstandsbediening. Hier kan je de bron wijzigen, aspecten van beeld en geluid, en diverse zaken resetten. Opvallend is dat aanpassingen aan de helderheid per app lijken te gelden, maar soms op meerdere apps van toepassing zijn. Zo is de helderheidinstelling synchroon voor het home-scherm en YouTube, maar niet voor Prime Video. 

Er zitten meer ruwe kantjes aan de bediening, al kom je die maar sporadisch tegen. Wijzig je de taal, dan beland je in de laatst geopende app. Verlaat je die met de terug-toets, kom je in de app die je daarvoor opende. Kortom, de Android multitasking is gewoon actief, maar je belandt er alleen per ongeluk in. Er is geen snelkoppeling om tussen apps te schakelen, wat op zich standaard is voor smart tv-omgevingen.

Projectorinstellingen

Voor het gebruik van de projector hoef je niet heel veel in te stellen. Mits je de Screeneo UL5 Smart op een horizontaal stabiel oppervlak zet, projecteert deze uit zichzelf een strak rechthoekig beeld op een nabij oppervlak. Hoe verder weg, des te groter. Je kan de projector echt heel dichtbij het projectie-oppervlak zetten, op minder dan 5 centimeter. Dat resulteert nog altijd in een geprojecteerd beeld van pakweg een meter diagonaal. Hoe verder naar achteren, des te groter het beeld. Het maximum is 120 inch, maar de makers raden zelf aan het bij 100 inch (250 cm) te houden. De afstand heeft immers direct invloed op contrast en helderheid.

Zo je wilt, kan je de projectie aanpassen met behulp van corner en keystone correctie. Dat gaat wel handmatig. Scherpstellen kan zowel automatisch (de standaardstand) als handmatig. Bij het testen had ik geen enkel moment aanleiding om het met de hand te willen doen, scherpstellen gaat snel en goed. De projector toont hiervoor een figuur en stelt zichzelf daarop scherp. Het is in een handomdraai gebeurd.

Philips Screeneo UL5 Smart in gebruik

Ik heb de Screeneo UL5 Smart gebruikt om een paar afleveringen van series en wat filmfragmenten te kijken. Daarvoor heb ik vooral Disney+ en Prime Video gebruikt - de Netflix abonnementsprijzen worden wat te gortig. Daarnaast heb ik een Xbox Series X aangesloten voor een paar races in Forza Horizon 5, een game die uitblinkt met schitterende hdr-beelden. 

Bij materiaal dat van zichzelf vrij helder is, kan je prima met zelfs enig omgevingslicht kijken naar de projectie van de Screeneo UL5 Smart. Dat viel me alles mee. Je mist hooguit wat contrast. In het donker ziet Forza Horizon 5 er net even fraaier uit, maar het is goed te spelen in een redelijk normaal verlichte kamer. Hetzelfde geldt voor video. Voor een sitcom als Not Dead Yet hoef je niet per se de gordijnen dicht te doen. Dat verandert als je naar iets gaat kijken dat boogt op veel schaduwdetails. The Expanse bijvoorbeeld is een gedicht in grijstonen en onderverzadigde kleuren - prachtig, maar met de Screeneo UL5 Smart is het dan echt licht uit, gordijnen dicht. 

Dan kan je vervolgens wel genieten, want de kleuren zien er zo zeer fraai uit. Ook zonder meten is te zien dat de projector in staat is tot rijke kleurschakeringen met een hoge verzadiging waar de bron daarom vraagt. Een paar fraaie YouTube HDR demo's knallen van het projectieoppervlak af. 

Dat oppervlak is wel een dingetje. Dat geldt voor alle ultra-short throw projectoren: de minste oneffenheid wordt uitvergroot. Dat is op diverse foto's bij dit artikel ook te zien. De beeldvervorming is nadrukkelijk gevolg van het projectieoppervlak, en wordt niet veroorzaakt door de projector zelf. Een matig gestucte muur is voor een projector van dit type minder geschikt dan voor een klassieke projector die meer op afstand staat. Bobbels en oneffenheden zie je terug aan de randen van het beeld. Nogmaals, dat gaat voor elke zogenaamde ust projector op. Ook deze UL5 Smart. Daarnaast geldt - ook voor elke projector - dat een goed scherm (heel) veel kan doen om het beeld te verfraaien, zeker qua helderheid en contrast. Helaas had ik dat niet tot mijn beschikking, maar met wat zoeken was er een geschikt stuk muur voorhanden.

Beeld en geluid van de projector

Hoewel Philips Projection aanbeveelt om een projectieformaat van 2,5 meter te gebruiken, vond ik dat in de praktijk wat flets. De helderheid lijkt niet toereikend. Met een formaat net onder de twee meter is het beeld aanzienlijk contrast- en kleurrijker. Dit is ook een formaat waarop de scherpte nog acceptabel is. 

Verder viel bij sommige video's het van dlp-projectie bekende regenboogeffect op. Doorgaans ben ik daar niet heel gevoelig voor, en ik zag het ook niet vaak. Maar je kan het dus ervaren. Ook is soms, op contrastrijke overgangen, enige colour fringing zichtbaar - een rode of groene streep langs een zwart-wit contrast, bijvoorbeeld. Dat zag ik eigenlijk alleen in de menu's van het apparaat zelf, niet bij het kijken van video's. Verder is er de resolutie. Ga je dichtbij het beeld zitten of staan, dan kan je pixels tellen. Daar is niet aan te ontkomen bij full hd projectie op een beeld van anderhalve tot twee-en-een-halve meter doorsnee. Op meer afstand is dit al snel geen issue meer. 

De helderheid van de projector staat standaard op 50% en dat is voor in het donker ook prima. Heb je wat meer omgevingslicht, dan is 60% beter, maar heel veel helderder dan dat zorgt al snel voor een flets plaatje. De contrastregeling kan je beter laten voor wat die is. Een tikje meer verzadiging kan bij wat omgevingslicht ook helpen om het beeld op te peppen. In het donker is het niet nodig.

Ten slotte de geluidsproductie van de projector. Deze is relatief stil, maar zeker wel hoorbaar. In de praktijk is het een aardige zoem, die luider wordt wanneer de projector een tijdje aan staat. De zoem wordt overstemd door het geluid van je serie of game, dus er valt mee te leven. Ik heb zeker luidruchtiger projectors gehoord, maar het maakt meer geluid dan een beeldscherm.

Matige remote, beter dan verwachte speakers

Bij het gebruik vielen nog een paar zaken op. In de eerste plaats is de afstandsbediening niet het sterkste onderdeel. Heel regelmatig reageert het apparaat niet op een toetsindruk. Na twee of drie keer harder indrukken, gebeurt er wel wat. Op den duur ging het wat irriteren. Het is aardig dat je er een muiscursor mee kan bedienen, maar met de gyroscoop remotes van LG kan hij zich niet meten. 

Positiever is de geluidsweergave. Daar had ik op voorhand geen hoge verwachting van. Twee speakertjes met 3 watt versterking per stuk, het kan niet veel soeps zijn. En het moge duidelijk zijn, dit is geen kamervullende surround-installatie. Het volume is niet heel hoog. Maar toch. Het vervormt ook niet, en is zowaar bruikbaar. Je kan er prima een serie mee kijken of mee gamen. Het laag zwabbert meer dan een beetje, maar er is zowaar wat laag. Stemmen zijn goed verstaanbaar. Een simpele signaalprocessor zorgt voor wat ruimtelijkheid op de 'cinema' stand. Natuurlijk, een soundbar via de hdmi arc is veel beter. Maar die neem je niet mee naar je vakantiehuisje, terwijl de UL5 Smart zonder meer in de tas past. Dan is het fijn dat het geluid adequaat is. 

Een alternatief voor een soundbar is een Bluetooth speaker. Verbinden gaat zoals gezegd via de Android-instellingen. Het nadeel van Bluetooth is dat er vertraging kan optreden, maar bij het testje dat ik deed met een Teufel Motiv Go had ik daar geen last van. Bij zowel een testvideo als spraak in een serie was het geluid mooi synchroon. Dit kan per speaker verschillen, maar aan de UL5 Smart zou het niet moeten liggen. Genoemde Teufel klinkt overigens al direct een heel stuk beter dan de ingebouwde speakers, zowel qua volume als ruimtelijkheid. Adequaat is iets anders dan goed - maar een stuk beter dan slecht, wat je van de meeste projectoren met dit formaat kan verwachten.

Ten slotte staat de projector - volgens de makers op verzoek van eindgebruikers - zo ingesteld dat deze uitschakelt, wanneer een aangesloten bron uitschakelt. Zet je hem vervolgens weer aan, dan vraagt hij om eerst een (hdmi-)bron te activeren. Zelf vind ik dat niet per se handig, ik beland liever in het home-scherm. Door EasyLink (hdmi cec) uit te schakelen in de instellingen, gebeurt dat ook.

Voorlopige conclusie

De Philips Screeneo UL5 Smart verrast door zijn combinatie van formaat en geleverde beeldkwaliteit. Natuurlijk blijft een apparaat als dit een compromis vergeleken met 'vaste' (en veel duurdere) projectoren, maar het is een flinke stap boven zogenaamde mini beamers. Een forse hoeveelheid aansluitmogelijkheden, gecombineerd met een ingebouwde mediaspeler en bovenal een Android besturingssysteem met de bekende streaming apps maakt het erg veelzijdig - en verleidelijk om mee te nemen op vakantie. Met een gewicht van een kilo is deze (net geen) 100-inch klasse projector een stukje draagbaarder dan een tv van dat formaat.

Natuurlijk moet je geen wonderen verwachten - dat is nooit verstandig. De scherpte is zeker op grotere formaten nog maar net (of net niet) toereikend. Een 4K-projector op dit formaat zou ideaal zijn, maar ook veel duurder. De helderheid is niet toereikend voor bij veel omgevingslicht, en de luidsprekers zijn niet oorverdovend. De afstandsbediening is een zwak punt, hopelijk reageert die beter bij de modellen die Philips Projection uiteindelijk uitlevert. 

Maar toch, geen van die zaken staat een uiteindelijk positieve indruk in de weg. Door zijn formaat is de Screeno UL5 Smart een apparaat dat je 'gewoon even snel' ergens neerzet. Vervolgens is het aanzetten en kijken - of gamen, want daarvoor is hij ook prima geschikt. Het maakt het ook een interessante optie voor wie niet weg is van de gedachte van een groot zwart vlak in de huiskamer. Mocht een app niet voorhanden zijn in de ingebouwde app store(s), dan kan je ook nog gebruik maken van Miracast of AirPlay. 

Bovenal is de Screeneo UL5 Smart leuk, doordat je er zo snel mee aan de slag kan. Geen gedoe met ophangen aan plafonds of neerzetten van standaards, geen kabels door je huiskamer, geen gedoe met uitlijnen en scherpstellen. Gewoon aan en gaan: zo wordt projecteren nog leuk. Wie deze veelzijdige projector met een verrassende beeld- en geluidservaring voor 699 euro via de Indiegogo campagne heeft gekocht, zal denkelijk niet teleurgesteld worden. De adviesprijs is wat minder een impulsaankoop, maar nog altijd niet bijzonder duur. Hoe dan ook is het nog even afwachten voor welk bedrag de UL5 Smart uiteindelijk in de winkel komt te liggen.

Lees ook: Philips Screeneo UL5 Smart review: beeldkwaliteit met voor- en nadelen