Met deze nieuwe Qualcomm chips krijgen veel toekomstige draadloze oortjes aptX Lossless

Met aptX kan je muziek (en andere audio, zoals podcasts of soundtracks van films en series) in hogere kwaliteit beluisteren. Daarvoor moeten wel zowel het zendende apparaat (zoals een smartphone) en het ontvangende (zoals een hoofdtelefoon) deze zogenaamde codec ondersteunen. Qualcomm maakt daar chips voor, die het simpelweg 'Sound' noemt. Je vindt ze in heel veel apparaten: een groot deel van de draadloze hoofdtelefoons maakt er gebruik van. Met de Qualcomm S3 Gen 3 Sound en de S5 Gen 3 Sound introduceert het bedrijf twee nieuwe varianten. Beide bieden aptx Lossless, voor verliesvrije transmissie. We gaan ze ongetwijfeld de komende jaren in veel apparaten zien, al zullen die niet altijd vermelden dat ze er gebruik van maken. 

Wat is AptX Lossless en wat is het nut?

Op dit moment is de aptX Lossless codec nog een zeldzaamheid. We troffen ondersteuning voor deze codec aan in de Bose QuietComfort Ultra Earbuds, de Denon PerL Pro en de Sennheiser Momentum True Wireless 4. Aan de 'zender' kant is het aanbod nog magerder. Hoewel veel recente Snapdragon chips in principe ermee overweg kunnen, blijft implementatie door de smartphonemakers achter. De Motorola Edge 40 Pro is een van de weinige die het expliciet ondersteunt. In onze tests is de compatibiliteit vaak nog wisselvallig. Het is, kortom, een prille codec.

Dat is op moment van schrijven ook niet zo erg, want het grote voordeel van deze codec komt alleen onder de juiste omstandigheden uit de verf. Zoals onze collega's van Hifi.nl maar al te goed weten (en graag herhalen) is de geluidskwaliteit zo goed als de zwakste schakel in de keten. Zolang we vooral naar relatief sterk gecomprimeerde streaming muziek en andere audio luisteren, is het voordeel van ongecomprimeerd geluid in 'cd-kwaliteit' beperkt. De kwaliteit van die bronnen wordt echter ook steeds beter. Diverse streamingdiensten bieden de optie in hogere kwaliteit of zelfs verliesvrij te luisteren. Het is nog altijd wachten op de 'hifi' variant van Spotify, maar tot die tijd kan je bijvoorbeeld terecht bij Tidal en Qobuzz voor hogere kwaliteit.

Mits alle onderdelen in je audioketen van voldoende kwaliteit zijn, is het verschil zeker wel hoorbaar. Met name de dynamiek en details in hoge registers komen fraaier tot hun recht naarmate compressie afneemt. De aptX codec is wat dat betreft al een stap beter dan de small band codec oftewel sbc, die Bluetooth standaard gebruikt. Naast de nog betere aptX Adaptive codec kunnen de Qualcomm S3 Gen 3 Sound en S5 Gen 3 Sound ook overweg met aptX Lossless. Het is een kwestie van tijd voor die in steeds meer over-ear en true wireless in-ear headsets gaan belanden. Dat zal weer een duwtje in de rug zijn voor aanbieders van audio om ook hogere kwaliteit te gaan bieden.

Het verschil tussen de S3 Gen 3 Sound en de S5 Gen 3 Sound

Als je de productpagina's van de Qualcomm S3 Gen Sound en de S5 Gen 3 Sound naast elkaar legt, moet je er aardig met een stofkam doorheen om de verschillen te vinden. Een paar springen in het oog. De S5 Gen 3 Sound kan overweg met (ongecomprimeerd) pcm-geluid met een samplefrequentie van 192 kHz. De S3 Gen 3 Sound is beperkt tot 96 kHz. De meeste mensen zullen amper 96 kHz materiaal hebben. Bovendien is de bit rate oftewel de nauwkeurigheid van beide met 24-bits hetzelfde - en die is belangrijker voor de kwaliteit. 

Het grootste verschil is dat de Qualcomm S5 Gen 3 Sound een extra rekenkern heeft voor AI-altoritmes. Hij werkt ook op een (veel) hogere snelheid dan de S3 Gen 3. Die extra rekenkracht moet hem 50x sneller maken voor het verwerken van AI-algoritmes dan de S5 Gen 2, aldus Qualcomm. Waarom AI in een audiochip? Qualcomm zelf spreekt over de mogelijkheid om weergave en noise-cancelling aan te passen aan de situatie waarin je je bevindt. Sommige headsets bieden dat nu ook al, maar dan met door de fabrikanten zelf ontwikkelde algoritmes. Met de S5 Gen 3 maakt Qualcomm slimme adaptieve ruisonderdrukking voor meer headsets beschikbaar. En vermoedelijk voor een lagere prijs. Daarnaast zou je bij AI kunnen denken aan zaken als geavanceerdere ruisonderdrukking of het omzetten van stereogeluid naar ruimtelijke audio. Of de S5 Gen 3 daartoe in staat is, laat Qualcomm in het midden.

Verder biedt de S5 Gen 3 als enige van de twee ondersteuning voor Bluetooth Auracast. Deze relatief nieuwe toepassing van Bluetooth maakt het bijvoorbeeld mogelijk verbinding te leggen met bronnen in de openbare ruimte, zoals informatieborden of in theaters. Je kan het zien als een alternatief voor luidsprekers, waarbij je bijvoorbeeld gepersonaliseerd geluid ontvangt in je eigen taal. Het is een techniek die nog in de kinderschoenen staat, maar de komende jaren vermoedelijk steeds vaker toegepast wordt.

De S3 Gen 3 Sound zal terechtkomen in midrange hoofdtelefoons, de S5 Gen 3 Sound is bestemd voor luxere, high-end producten. Wanneer we die gaan zien is afwachten, maar je kan erop rekenen dat er de komende tijd meer en betaalbaardere hoofdtelefoons en draadloze dopjes op de markt gaan komen met features die tot dusver waren voorbehouden aan producten in de 300-euro klasse.