Sennheiser HD 505 review: nieuw elan voor je playlists

HiFi is geen term waar je veel mensen mee aanspreekt: het heeft wat oubolligs. Dat is jammer, want het streven naar een zo natuurgetrouw mogelijke weergave kan je favoriete songs, tracks, nummers of  liedjes compleet anders - en vooral hopelijk: mooier - doen klinken. Waar veel mensen pompende bassen gewoon lekker en mooi genoeg vinden, gaan sommigen op zoek naar wat anders. Minder vermoeiend luisteren, een betere balans, of gewoon meer details om zo meer op te gaan in de muziek. Of je het nu HiFi noemt of niet, daar komt wel de betere apparatuur om de hoek kijken. En de Sennheiser HD 505, een hoofdtelefoon die de audiofiel in de dop wil laten beleven dat er méér is dan decibels en bonkende bas. 

Sennheiser HD 505: bijzondere kenmerken

De HD 505 is onderdeel van de HD 500-serie van Sennheiser. Daarin zijn door de jaren heen letterlijk tientallen hoofdtelefoons verschenen. Die lopen nogal uiteen qua sound en prijsklasse. Ze hebben vooral hun design gemeen. In de hoofdband overlopende oorschelpen, met een lichte curve waarin je van opzij een S zou kunnen ontwaren. 

De HD 505 is in meerdere opzichten een buitenbeentje in die roemruchte reeks. Hij is relatief prijzig: met afgerond 280 euro is het geen impulsaankoop. Voor dat geld heb je ook een hele leuke over-ear draadloze noise-cancelling hoofdtelefoon. Zoals Sennheisers eigen Momentum Wireless 4 (en dan hou je nog aardig budget over voor een paar maanden streaming abonnement). Hij is hiermee flink duurder dan de eerder dit jaar verschenen HD 560S, of de oudere HD599 en HD 569. 

Met die eerste twee heeft hij een 'open-back' ontwerp gemeen. De units waarin de speakers verwerkt zijn, zijn aan de achterkant niet afgedicht. Alleen een metalen rooster beschermt de (3,8 cm, in Ierland vervaardigde) drivers tegen onbedoelde aanraking. Waterdicht zijn ze zeker niet. Sterker, ook geluid ontsnapt ongehinderd door de zijkanten. Dit is geen hoofdtelefoon om je omgeving niet mee te storen. Deze constructie zorgt wel voor een bijzonder 'open' geluid, dat juist bijdraagt aan die HiFi-luisterervaring. 

Een andere eigenaardigheid is de impedantie, oftewel de weerstand. Die bedraag 120 ohm, fors meer dan een doorsnee headset of hoofdtelefoon (die houden het bij 16 tot 32, hooguit 40 of 50 ohm). Het zorgt ervoor dat je de Sennheiser HD 505 niet zomaar met elke willekeurige smartphone kan aansturen. Voor zover die nog beschikken over een 3,5 mm uitgang. Een goede hoofdtelefoonversterker is aan te raden. Er is een handvol smartphones die zoiets aan boord heeft, maar denkelijk zal je deze hoofdtelefoon eerder gebruiken met een afzonderlijke versterker.

Ten slotte is er de manier om de HD 505 aan te schaffen. Dat kan alleen via Amazon. Sennheiser heeft naar eigen zeggen nauw samengewerkt met de Amerikaanse verkoopgigant. Via die weg kan je ook reserveonderdelen en accessoires kopen.

Eerste kennismaking met de Sennheiser HD 505: bijzonder gewoon

Voor een relatief luxeproduct met zekere pretenties op het gebied van (audio)kwaliteit presenteert de Sennheiser HD 505 zich bijzonder gewoontjes. Blijkbaar op aandringen van Amazon levert de fabrikant het apparaat in een hele simpele kartonnen doos. Duurzaam, maar de afwezigheid van enige opdruk afgezien van wat tekst voor productinformatie oogt wel heel karig. Je hebt niet het gevoel zojuist 280 euro te hebben afgetikt.

Die indruk wordt niet heel veel beter na openen van de verpakking. Daarin zit aangenaam weinig plastic, wat uitstekend is. De HD 505 zit in een zachte zak van een zwart materiaal dat fluweelachtig aanvoelt. Tot zover de luxe uitstraling.

De hoofdtelefoon zelf komt in eerste instantie eerder goedkoop over. Dat heeft veel te maken met het lichte gewicht, maar ook met het overdadig gebruik van plastic. De metaalkleurige accenten zijn ook van plastic, wat toch wel een heel karige indruk achterlaat. Het enige luxer ogende metaal is de verloopstekker van 3,5 naar 6,25 mm, die je met een schroefdraad kan vastzetten. 

Eerlijk is eerlijk, een nadere blik dwingt het eerste oordeel bij te stellen. Het gebruikte plastic is niet het eerste het beste, het voelt degelijk, zacht en prettig aan. Bovendien zijn de roosters in de units van metaal. De zachte oorkussens, wederom van een soort fluweelachtig materiaal, voelen best luxe onder de vingers. In de oorschelpen zijn de drivers zichtbaar achter een akoestisch transparant, dun plastic rooster. Dat geeft wel een beetje die 'serieuze audio' indruk. 

Al bij al is de kennismaking op tactiel en visueel vlak niet heel overtuigend. Het lichte gewicht is uiteindelijk een pre. Ook de buigzaamheid van de hoofdband (je kan 'm echt ver doorbuigen en hij springt zonder een krimp netjes terug) is keurig. Maar het gevoel van luxe begint eerder wanneer je de HD 505 op je hoofd zet.

Draagcomfort van de Sennheiser HD 505

De HD 500-serie heeft een reputatie hoog te houden op het vlak van draagcomfort. De Sennheiser HD 505 doet er zeker geen afbreuk aan. De combinatie van het lichte gewicht, de zachte oorkussens en de uitgekiende druk op het hoofd - niet te veel, niet te weinig - zorgt voor een prettige ervaring. De units vallen goed over mijn oren - toch niet de kleinste - waardoor de kussens rusten op de schedel. Die voelen na verloop van tijd wel warmer aan, maar het wordt (anders dan bij nepleer veganistisch leer) niet zweterig.

De kabel van de HD 505 zit aan de linkerkant. Hij is vervangbaar, de stekker is een soort bayonetplug waardoor je hem niet spontaan los kunt trekken. Standaard zit er een koord van 1,8 meter aan. Sennheiser meldt optioneel een 3 meter kabel te leveren. Een gebalanceerde kabel is ook mogelijk, wat voor echte liefhebbers in theorie nog betere geluidskwaliteit zou moeten opleveren. Die kregen we er niet bij, dus dat heb ik niet kunnen uitproberen.

Het snoer is in elk geval licht en soepel. Het produceert ook amper bijgeluiden als het over je kleding beweegt, wat nogal eens gebeurt bij bedrade hoofdtelefoons. Alleen als je het direct aanraakt, hoor je dat wel terug in de oorschelp. Sennheiser heeft ook nog een variant met ingebouwde microfoon, waarmee je de HD 505 omtovert in een headset. Bijvoorbeeld om mee te gamen, of mee te bellen. Ook die moet je los bijbestellen.

Luisteren naar de Sennheiser HD 505

De hogere impedantie van de Sennheiser HD 505 betekent in de praktijk dat je het volume van het apparaat waarmee je luistert, hoger moet zetten. Heel veel smartphones met een 3,5 mm aansluiting zijn er niet meer, zeker niet in het luxere segment. De OnePlus Nord CE4 Lite die hier nog ligt is een instapmodel, waar zo'n aansluiting nog gemeengoed is. Op 'normaal' volumeniveau hoor ik vrijwel niets met de HD 505. Pas op zo'n 50 procent - vlak voordat Android gaat waarschuwen over gehoorbeschadiging - kom je op een normale weergave. Maar het kán in elk geval wel, wat natuurlijk fijn is. 

Met een usb-c naar 3,5 mm verloopkabeltje kan je de HD 505 ook prima aansluiten op een smartphone zonder 3,5 mm aansluiting. Ook daar geldt wel: de volumeregelaar moet wat hoger dan je gewend bent. Op een Pixel 8 Pro zo'n 50 procent voor een normaal, aangenaam luistervolume. Dat zou met een hoofdtelefoon met een doorsnee impedantie pijnlijk luid zijn. Draai ik de Pixel helemaal open, dan is het volume mij te luid, maar het komt niet op het pijnlijke niveau dat ik met standaard oortjes zou ervaren.

Het meeste heb ik geluisterd naar de HD 505 met een losse hoofdtelefoonversterker. Daarvoor heb ik eerst een Sony PHA-3AC gepakt, die al de nodige jaren stof lag te vangen op de plank. Ook daarbij moest ik het volume flink opschroeven om op een normaal luisterniveau te komen. Ter aanvulling heb ik nog het nodige geluisterd met een Creative SoundBlasterX G5, een bovengemiddeld goede externe geluidskaart annex dac. Die heeft beduidend meer versterkervermogen: met het volume op 10 procent was het al prima luisteren. Die kan dan ook hoofdtelefoons tot 600 ohm aansturen - het was niet eens nodig om de gain-schakelaar naar 'high' om te zetten.

Voor het luisteren geldt overigens dat je niet alleen aan je omgeving laat horen wat er in je hoofdtelefoon klinkt. Je hoort ook gewoon wat er om je heen gebeurt. Langsrijdend verkeer of een mechanisch toetsenbord: het wordt allemaal geheel niet gedempt. Dat dwingt je een rustige luisterplek op te zoeken en niet iets luidruchtigs te doen terwijl je muziek draait.

Wat willen we horen bij HiFi?

Voor deze review heb ik de Sennheiser HD 505 benaderd als onderdeel van de doelgroep. Ik hou veel van muziek en luister er veel naar (zij het niet zoveel meer als vroeger), maar toch vooral met Spotify en af en toe YouTube. Niet bepaald de beste kwaliteit qua bron dus. Aan de andere kant: dankzij mijn werk kom ik meer dan de gemiddelde luisteraar in aanraking met (hele) goede audioapparatuur. Ik weet het verschil tussen gewoon lekker luisteren en muziek ervaren terwijl je perfect gezeteld bent in de sweet spot van een stel speakers die voor menigeen een half jaarsalaris vertegenwoordigen. 

Dat verschil is vooral iets wat je moet ervaren, maar er valt wel wat over te zeggen, in mijn niet-audiofiele bewoordingen. Het eerste wat je zal opvallen - mij althans - bij 'HiFi' is niet eens de toename in detail. Het is een zekere ruimtelijkheid, waarbij je niet meer twee speakers hoort, maar één geheel van geluid. In de beste gevallen komt die weergave los van de luidsprekers en kan je daarbinnen de individuele stemmen en instrumenten 'plaatsen'. Vergelijkbaar met hoe je luistert in een concertzaal, bijvoorbeeld. Dat is waar dat extra detail van goede speakers en hoofdtelefoons zich laat horen; en in tweede instantie bij subtiele, zachte geluiden die wegvallen bij eenvoudiger speakers - en kwalitatief minder goede bronnen. 

Nog een kenmerk van het betere geluid, en een van de lastigste: het klinkt ook bij laat volume goed. Als in, het hele frequentiebereik komt (binnen de tuning van de speaker of hoofdtelefoon) tot zijn recht. Bij goedkopere speakers en headsets moet je het volume opschroeven voor je dat ervaart. Goede laagweergave vergt kracht, maar detaillering ook. Hier komt denkelijk die impedantie van de HD 505 om de hoek kijken: het aansturende apparaat moet flink werken voor zelfs een laag volume. Het zorgt er wel voor dat de weergave ook bij zachte passages, of als je gewoon niet zo hard luistert, overtuigt.

Een laatste vermeldenswaardig aspect van een hoogwaardige audiobeleving, wederom, naar mijn bescheiden mening, is dat het geheel van een compositie tot zijn recht komt. Niet alleen 'eenvoudige' delen als een baslijn of een gitaarpartij, maar ook instrumenten die meer op de achtergrond zijn. Als je dan ook nog niet alleen de snaren hoort, maar ook hoe de muzikant die aanraakt, dan krijg je een idee wat HiFi te bieden heeft. 

Natuurlijk moet je daar maar net zin in hebben. Het vergt ook aandacht, en rust. Al forenzend zullen veel zaken je alsnog ontgaan. Bij de Sennheiser HD 505 is dat geen punt, want die is volstrekt ongeschikt om in de bus op te zetten. Daar trek je er alleen maar geërgerde blikken mee.

Luisterervaring van de Sennheiser HD 505

Om te horen of de HD 505 de geboden inzage in de HiFi-wereld kan leveren, heb ik om te beginnen gewoon veel geluisterd naar muziek op Spotify die ik goed ken. Aanvankelijk in de standaard streaming kwaliteit, maar de HD 505 zet matig gecomprimeerd geluid in een erg ongunstig daglicht. Die kwaliteit zette ik dus al snel naar 'Very High'. Dat is niet aan te raden op mobiele apparaten met bandbreedte (of databundel) beperkingen. Maar zoals gezegd, dit is een hoofdtelefoon om comfortabel thuis achterover mee te leunen. Niet voor onderweg.

Overkoepelend valt, ongeacht de bron, de weergave op als gedetailleerd en enigszins afstandelijk. Hou je van een warme sound (denk willekeurige JBL speaker of hoofdtelefoon), dan is dat wennen. Niet alleen doet het laag een stapje terug, het midden is ook heel vlak. Je hoort zo heel neutraal wat de muziek zelf in zich heeft. Dat biedt meerwaarde bij een goede bron, zowel qua technische kwaliteit (bitrate en sampling frequentie), maar ook qua mix en mastering. Een goede bron klinkt héél goed. De keerzijde: een mindere bron valt tamelijk genadeloos door de mand. Dat begint al bij een te gecomprimeerde stream, maar sommige favoriete nummers bleven ook niet ongeschonden. Dan viel de productie opeens door de mand.

Ten overvloede: om alles uit een hoofdtelefoon als deze te halen, luister je beter niet naar gecomprimeerde muziek. Digitale flac of dsd-bestanden, of in elk geval ouderwetse cd's (ik wilde nog even testen met de Fiio DM13, maar tijdgebrek voorkwam dat) zijn een betere keus. Of natuurlijk een draaitafel en puntgave elpees, maar die heb ik niet tot mijn beschikking. Hoe dan ook, ik vond het juist interessant om te kijken naar de meerwaarde van de HD 505 zónder mijn reguliere luisterpatroon aan te passen. Daar lijkt de fabrikant namelijk ook op te mikken.

Hieronder geef ik een beetje een indicatie van wat ik zoal heb beluisterd en hoe dat overkwam. Het is een kleine greep uit de verzameling; in totaal heb ik een aantal dagen vele uren naar de HD 505 geluisterd. Wat ik daarbij niet heb gedaan: inspelen. Dat is iets waar audiofielen bij zweren, maar gezien de doelgroep en mijn eigen gebrek aan geduld: niet gedaan. In theorie gaat hij alleen maar beter klinken. Wat bij de lange luistersessies opviel: je wordt niet gauw moe van de weergave. Dat zou je ook niet mogen verwachten, maar is bij veel hoofdtelefoons met een dynamischer tuning vaak wel het geval. Ook in dit opzicht is het comfort van deze Sennheiser dus prima.

Luisterimpressie: welke genres klinken goed en welke liggen de HD 505 minder?

Aan de hand van wat beluisterde tracks probeer ik het geluid te duiden. Dat is altijd lastig, en ik spreek geen 'HiFi'. Of dat een voor- of een nadeel is, laat ik maar aan de lezer over. Toevallig kwam ik kort voor ontvangst van de HD 505 het nieuwe nummer van het later dit jaar verschijnende album van Brandi Carlile en Elton John tegen, Who Believes in Angels? Op een setje goedkope in-ears was ik weinig gecharmeerd van de mix. Met name dat Elton als een soort achtergrondzanger amper hoorbaar was, verbaasde me. De HD 505 geeft een veel betere indruk, hierop is het echt een duet, met bovendien veel fraai detail en kristalheldere instrumenten. Zeker met een goede versterker (zie onder) klinkt het onwaarschijnlijk goed.

Een eenvoudige manier om een HiFi apparaat te laten uitblinken, is hem wat akoestisch voeren. Net als jazz of klassiek trouwens, maar bij een eenvoudig akoestisch nummer heb je een stem en een instrument om op te concentreren. Dan vallen de verschillen al snel op. Een tijdje terug voerde Spotify Discovery me Kom Bluf Gerust van Kobe Sercu. Het dialect wordt met de HD 505 niet begrijpelijker voor mij, maar dit nummer laat wel heel goed horen dat deze hoofdtelefoon zowel een zeer fraai, diep laag als een sprankelijkend hoog levert, in respectievelijk de gitaar en de fluit. De stem van de zanger staat heel mooi centraal, zowel in de compositie als in de postionering.

Pak ik een dramatisch wall-of-sound gothy versie van I Think We're Alone Now van Hidden Citizens erbij, dan komt het drama van het nummer goed tot zijn recht - maar de afstandelijkheid van de HD 505 maakt het toch wat minder meeslepend. Zeker het laag is hier gewoon wat te beschaafd, die zou je eerder voelbaar willen. Niet de beste match. Het kan ook aan de mix liggen, want Quezacotl van deadmau5 klinkt magistraal op de Sennheiser. Nog indrukwekkender: Push the Sky Away van Nick Cave: het tussen links en rechts pulserende orgel komt op de HD 505 veel overtuigender over dan op andere headsets waar ik doorgaans op luister. Vervreemdend en disoriënterend, waarmee het een nieuwe laag krijgt. Precies waar je op hoopt bij 'beter geluid'. 

Voor een beetje ruige rock of punk is de HD 505 niet mijn eerste keuze. Modern Feeling van Ikara Colt zet hij superstrak neer, inclusief een doorgaans amper hoorbaar percussie instrument op de achtergrond, maar het is alsof je kijkt naar goedverlichte set in het concertgebouw in plaats van opgaat in het geluid in een gruizige poptempel. Ook vervreemdend, maar dan niet op de juiste manier. Iets soortgelijks merk ik bij Suffer van Bad Religion. De Professor is ongemeen goed verstaanbaar (als tiener was ik snel teksten gaan schrijven, MusicMatch bestond nog niet) maar de vlakheid van de HD 505 zorgt er hier ook voor dat je merkwaardig onberoerd blijft voor het lijden.

Een verrassing blijkt OK Chicago, een Amerikaans klinkend (en ogend) instrumentaal nummer van twee Franse producers uit de jaren '70. Het zit vol met geluidseffecten die deze Sennheiser zeer gedetailleerd neerzet, waardoor het meeslepender en komischer wordt om te beluisteren. Voor optimaal plezier bekijk je de YouTube video met geluid van Spotify of een andere bron - de YouTube versie klinkt niet best op de HD 505. 

Meer audiofiel plezier geeft Wish You Were Here, voor mij tienernostalgie waar ik lang niet naar heb geluisterd. De HD 505 laat in de opname details horen die tot dusver onopgemerkt waren, van verstaanbare stemmen  in het rechteroor helemaal in het begin tot een zacht geschraapte keel (na een duidelijker eerste hoest) en zelfs een gaap vlak voor de eerste snaren aangeraakt worden. Misschien niet per se waar je aan denkt of op zit te wachten, maar je krijgt meer het gevoel er daadwerkelijk bij te zijn. En ja, de rest van het nummer klinkt ongemeen goed. Wil je het zo op luidsprekers horen, dan moet je heel wat meer uitgeven dan aan deze hoofdtelefoon.

Ten slotte nog wat van Nederlandse bodem, zachtere akoestische nummers, daar heb ik nu eenmaal een zwak voor. Harnas van Glas van Maaike Ouboter krijgt een heel nieuwe dimensie, intiem en heel nabij, alsof ze naast je staat te zingen. Bij Testament van Bram Vermeulen laat de HD 505 nog maar eens horen echt wel een heel fraai laag in de mars te hebben, van de eerste noten aan. De vocalen komen los van de speakers, de plaatsing van stemmen en instrumenten is perfect. Iets vergelijkbaars geldt voor Twee Meisjes: overtuigend laag en meer details in de stem dan bij een doorsnee hoofdtelefoon.

Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar laten we dat niet doen. Onder de streep heeft de Sennheiser HD 505 duidelijke voorkeuren; akoestische pop en klassiek zijn gesneden koek - bij overige genres is een goede productie van belang om te kunnen genieten. Dan kan hij ook overweg met trance, prog rock en andere meer dichtgetimmerde composities. Goth rock, punk of rap, die liggen minder voor de hand als genres. Tenzij je muziekwetenschappen studeert, wellicht, en nieuwe inzichten in muzikale finesses wilt achterhalen. 

Waarmee je luistert, maakt uit

Zoals geschreven heb ik met meerdere bronnen geluisterd. En ja, je kan luisteren met een smartphone als bron. Alleen: daarmee doe je de HD 505 geen recht. Je hebt echt een goede hoofdtelefoonversterker nodig die voldoende vermogen heeft. Dat hoor je in de eerste plaats in een veel sterkere, overtuigender laagweergave. Een nummer als Break van Rebecca Roubion heeft een heel subtiele lage ondertoon. Bij beluistering op een smartphone viel die gewoon weg. Met de Creative X5 en de Sony PHA-3AC is dat lage fundament wél aanwezig, wat het van een beetje jengelachtig zeurnummer veranderd in de subtiele, maar sterke statement die het eigenlijk is.

Of neem Who Believes in Angels?, dat nieuwe nummer van Brandi Carlile en Elton John. Ik schreef al dat de HD 505 door zijn neutrale, gedetailleerde geluid een veel betere balans laat klinken tussen de stemmen van de zangers. Maar met een goede hoofdtelefoonversterker - en de PHA-3AC doet dit beter dan de X5 - krijgt het een ruimtelijkheid waar je op een smartphone niet op hoeft te rekenen. Het geluid komt als het ware los van je oren. 

Het maakt dus uit waar je mee luistert. Sterker, met de HD 505 hoor je meer verschillen tussen afspeelapparaten dan met een doorsnee hoofdtelefoon. Een aparte versterker is dan ook aan te bevelen. Daar is wel de ingang van het konijnenhol van de HiFi. Voor je het weet wil je een nóg betere hoofdtelefoon voor die versterker. Of een stel speakers dat meer klinkt zoals je van de HD 505 gewend bent geraakt. Maak dan je borst maar nat en zet een slot op je bankrekening. Bij onze collega's van HiFi.nl kan je zien waar je dan op uitkomt: audiogenot in optima forma, maar dat heeft wel een prijskaartje.

Conclusie

De Sennheiser HD 505 belooft een analytisch, 'HiFi' geluid voor een relatief bescheiden prijspunt. Relatief, want vergeleken met andere HD 500-serie hoofdtelefoons is het geen goedkoop model. Daarbij helpt het niet dat het apparaat wel een beetje zo overkomt, in de doos, maar ook qua gebruikte materialen. Sennheiser is bovendien spijtig zuinig met accessoires. Waarom niet meteen een 3 meter kabel in de doos, aangezien je niet snel op pad zal gaan met deze hoofdtelefoon? Of lever die kabel met microfoon mee, zodat je ook audiofiel kan gamen en bellen. Of de gebalanceerde kabel voor (nog meer) HiFi credibility. Maar nee, uiterlijk en doosinhoud van de HD 505 zijn behoorlijk basic.

Gelukkig geldt dat niet voor het geluid. Met zijn open back constructie, hoogwaardige drivers en nauwkeurig getunede sound geeft de Sennheiser HD 505 nieuw elan aan je playlist. Je moet aardig wat in afzonderlijke luidsprekers investeren om een vergelijkbare luisterervaring in huis te halen. In die zin zet het zeker zoals beloofd de deur open om je de HiFi-wereld in te trekken. Met de juiste aansturing én kwalitatief fatsoenlijk luistermateriaal ga je dingen horen in je favoriete muziek, die je nog niet eerder had waargenomen. 

Daarvoor is een fatsoenlijke versterker eigenlijk wel een must. Met een smartphone doe je de HD 505 geen recht. Als je die al kan aansluiten zonder usb-c verloopje - veel high-end smartphones zijn er niet meer met een 3,5 mm aansluiting. Maar goed, voor mobiel gebruik is deze headset duidelijk niet ontworpen, links en rechts geluid lekkend, stof en water doorlatend als hij is. Hij vraagt om een rustige omgeving, een luisterhoek en aandacht. Daarmee is het geen allemansvriend, maar dat wil hij ook niet zijn. Heb je de grenzen bereikt van je gewone oortjes en vraag je je af waar dat hele HiFi nou om te doen is, dan biedt de Sennheiser HD 505 een hele aardige introductie in een nieuwe luisterwereld.

Sennheiser HD 505