TCL C9K review: hoe helder kan je MiniLED TV maken?

De populairste miniled-modellen van TCL situeren zich heel begrijpelijk in de wat lagere middenklasse, maar de fabrikant biedt ook premium miniled-modellen aan. Naast de al luxere C8K heeft het ook nog de TCL C9K, die vergeleken met de C8K nog veel meer dimmingzones en een veel hogere helderheid biedt. En dat ook op zeer grote formaten: ik kreeg de mogelijkheid om de 85 inch-versie te testen in Polen.

De TCL 85C9K is een miniled-lcd-tv met quantum dots, een extreem aantal local dimmingzones, knap contrast, record piekhelderheid, HDMI 2.1 met gamefeatures, en Google TV. Het enorme beeld krijgt hulp van een B&O audio-oplossing met upfiring speakers.

TCL C9K: een nog betere C8K?

De TCL C9K deelt bijzonder veel eigenschappen met de eerder besproken C8K. Design, aansluitingen, smart tv, gebruiksgemak en geluidskwaliteit: voor al die zaken kan je terecht in mijn review van de TCL 65C8K.

Wat beeldverwerking betreft, gebruikt de C9K dezelfde AIPQ Pro processor als de C8K, dus ook daarvoor neem je best een kijkje in de review van de C8K. Het enige verschil is dat de 85 inch-versie een tweede usb -poort heeft aan de rand van het toestel. In deze korte review kijk ik dan ook enkel naar de beeldkwaliteit van de TCL C9K.

Nóg meer zones bij de TCL C9K

De C9K gebruikt net als de C8K een Crystglow Wide HVA-paneel. Dat is een nieuw type VA-paneel met een licht verbeterde kijkhoek en anti-reflectie eigenschappen. Het paneel heeft geen 6 mm zwarte rand meer rondom: het beeld loopt door tot de omlijsting. Op papier zou het paneel hetzelfde eigen contrast moeten hebben, maar we meten toch enige verschil.  Zo haalt de 65-inch uitvoering van de TCL C9K een contrast van 5050:1, terwijl ik bij de 85-inch versie ongeveer 5.900:1 meet. Vergelijk dat met de 5280:1 van de 65-inch C8K (5280:1) en de 6700:1 van de 98-inch versie daarvan. Het zijn vergelijkbare resultaten, maar er zit wel wat spreiding op. De grotere modellen hebben iets gunstigere resultaten. Dat lijkt verklaarbaar doordat bij schaakbordpatroon metingen omliggende velden elkaar minder beïnvloeden.

Het echte verschil tussen de TCL C8K en de TCL C9K moet komen van het aantal dimming zones. De TCL 85C9K heeft maar liefst 5184 zones (96x54) in zijn achtergrondverlichting. Dat is bijna een verdubbeling tegenover de 85C8K (2.880, 72x40).  Ook voor de 65 inch uitvoeringen gaat dat op. De TCL 65C8K heeft 1680 zones, de TCL 65C9K heeft er 3024. Toch zie ik bij de contrastmeting geen enorme verbetering. Bij de 65 inch-modellen gaat het contrast van de C8K naar ongeveer 17.400:1, bij de 65C9K naar 19.700:1. Nog opvallender is het resultaat bij de grote modellen. De profiteren blijkbaar meer van de local dimming. De 98C8K haalde 44.500:1, de 85C9K kwam tot 27.500:1.

Zones versus formaat en resolutie

De aansturing van de zones is op allebei de modellen uitstekend, maar daar profiteert de C9K natuurlijk van iets betere controle. Meer zones geven immers meer controle, en kleinere halo’s. Op filmbeelden is dat zichtbaar, uiteraard vooral in de wat meer extreme gevallen zoals een sterrenhemel. Maar een gigantisch verschil is het niet. Wat kan je daaruit concluderen? In de eerste plaats dat de sprong in het aantal dimmingzones geen indrukwekkende sprong in contrastverbetering oplevert. Ten tweede dat grote modellen aanzienlijk meer profiteren van een hoog aantal zones.

Dat laatste is op zich niet verwonderlijk. Binnen een model hebben alle schermformaten ongeveer hetzelfde aantal zones per vierkante meter. Maar al die toestellen hebben wel dezelfde schermresolutie. Dat betekent dat er op de grote modellen minder pixels in een zone zitten (bijvoorbeeld voor de TCL C9K: de 65-inch versie heeft 24.300 pixels per zone, de 85-inch uitvoering heeft er maar 14.400). Op een groot formaat is de controle binnen het beeld dus fijnmaziger.

Helderder, is dat nodig?

Op papier kan de C8K tot 5000 nits leveren, de TCL C9K kan tot 6000 nits gaan. Dat zijn enorme cijfers, maar in een goed gekalibreerde beeldmodus komt dat altijd lager uit. Bij de 85C9K mat ik met Portrait Displays Calman Ultimate op het 10%-venster, in de HDR Filmmaker mode, een indrukwekkende piek van 4443 nits. Dat is inderdaad nog een flink einde boven de 98C8K, die op 3613 nits piekte. Op het volledig wit beeld is het resultaat van 690 nits bijzonder goed.

De belangrijkste vraag is echter of je al die extra helderheid ook echt kunt gebruiken, en of je er iets van merkt. In sdr-weergave, dus bij reguliere televisiebeelden, is dat alvast niet het geval. Ja, je kan bepaalde instellingen aanpassen, zodat ook in sdr die extreme helderheid gebruikt wordt, maar daar wordt het beeld niet beter van. Hoogstens is dat nuttig als je bij werkelijk extreem veel omgevingslicht kijkt. Een ruimte met rondom grote ramen, midden op een zonnige dag: dan is veel helderheid praktisch.

In hdr moet je daar wel voordeel uithalen, althans theoretisch. Want al lijkt dat verschil groot, in praktijk is dat niet het geval. HDR10, HDR10+ en Dolby Vision gebruiken absolute helderheidswaardes. Een pixel die 100 nits moet zijn, is dat op alle schermen, ongeacht de piekhelderheid die het scherm kan leveren (sdr is relatief, daar is de helderheid van het beeld gebaseerd op de maximale helderheid van het scherm).

Die hele hoge helderheden (in dit geval 3.500 nits en hoger) worden zelden gebruikt, en dan nog dienen ze meestal enkel voor wat piepkleine accenten. Veel meer hangt af of de tv goede tonemapping heeft. Die is bij TCL degelijk, maar de (via een instelling te activeren) dynamische tonemapping levert weinig meerwaarde. Ze maakt het beeld te helder, waardoor het aan contrast en diepte verliest. Kortom, je haalt nauwelijks voordeel uit die extra helderheid.

Conclusie

De TCL 85C9K is een prachtige tv. Het grote beeld, het knappe contrast, en de prima beeldkwaliteit zorgen voor een meeslepende ervaring. Google TV, met Airplay 2, ruime gamerfeatures en prima audioprestaties ronden het plaatje af. Het Wide HVA-paneel heeft een prima contrast, dat nog flink verbetert dankzij de local dimming. Het heeft bovendien een licht verbeterde kijkhoek en anti-reflectie. De Filmmaker Mode is goed gekalibreerd, met mooie kleuren en goed schaduwdetail. Met zijn helderheidsreserves presteert hij ook prima in helder verlichtte woonkamers.

Kortom, zowel aan de plus- als aan de minzijde zien we dezelfde punten als bij de C8K. Dat brengt ons bij de belangrijkste conclusie: het verschil met de C8K is (te) klein. De specificaties op papier lijken behoorlijk wat beter, maar vertalen zich niet in veel betere resultaten. De TCL C9K lijkt me dan ook een perfect voorbeeld van afnemend rendement. Voor dat klein beetje extra prestatie betaal je een relatief hoge meerprijs.