iiyama G-Master GCB4580DQSN Red Eagle review: de goedkoopste superwide

Bij het nieuwsbericht over de iiyama G-Master GCB4580DQSN  'Red Eagle' repten we er al over: dit is een scherm met twee gezichten. Letterlijk én figuurlijk. Letterlijk, omdat je het ook als ProLite XCB4594DQSN kunt kopen. Die versie heeft een (nog) neutraler voorkomen, vooral aan de achterzijde. Maar ook figuurlijk: deze monitor heeft een hoop functies die aantrekkelijk zijn voor beeldschermwerkers, maar ook zaken die gamers weten te bekoren. Tel daarbij op een buitengewoon formaat en verhouding, en het is duidelijk: dit is een monitor die extra aandacht verdient.

iiyama G-Master GCB4580DQSN: dit moet je weten

De GCB4580DQSN is een zogeheten superwide monitor. Dat is nog een tandje breder dan ultrawide. Even ter herinnering: standaardmonitoren hebben een beeldverhouding van 16:9, ultrawides komen uit op (ongeveer) 21:9 en superwide op 32:9. Precies twee keer zo breed als een standaardmodel, dus. Dat is ook hét pluspunt van dit type scherm. Je hebt het werkoppervlak van twee monitoren, maar de ruimte die ze innemen op je bureau is beperkter. Er is immers maar één voet en één set kabels. Boven je bureau is het uiteraard een ander verhaal, want de breedte is die van twee schermen, minus een stel randen in het midden.

In het geval van de G-Master GCB4580DQSN is die breedte 1,09 meter. De diagonaal is 45 inch (113 cm). Daarmee is het ongeveer equivalent aan twee 24 inch (61 cm) schermen. De hoogte valt dus mee, het is een ander verhaal dan een 16:9 scherm met deze diagonaal. Veel superwide schermen hebben een 49 inch (124,5 cm) diagonaal, die zijn aanmerkelijk groter. Twee keer 27 inch, feitelijk. Het maakt de GCB4580DQSN ondanks zijn breedte tot een compacte verschijning. Paradoxaal, maar waar.

Opmerkelijk aan het scherm is verder de resolutie. Die bedraagt 5120x1440 beeldpunten, oftewel dubbel qhd (2560x1440). Het levert een iets hogere pixeldichtheid op dan een doorsnee 24 inch monitor - en een heleboel meer werkruimte. Een enkele qhd monitor heeft pakweg 77% meer pixels dan een full hd scherm, dus de GCB4580DQSN geeft je ruim 150 procent meer werkruimte in vergelijking met een doorsnee scherm. En dat merk je.

Aan die basis voegt iiyama een hoop handige zaken toe, zoals snelle aansluitingen, ook voor randapparatuur en netwerk, en slimme manieren om die in te zetten. Denk aan picture-in-picture en picture-by-picture en een kvm-schakelaar om twee systemen met deze monitor te bedienen. Maar ook een hoge verversingssnelheid van 165 beelden per seconde, een belangrijke reden waarom dit niet alleen als ProLite, maar ook als G-Master model in het assortiment zit.

Design van de iiyama GCB4580DQSN: sober (en stevig)

iiyama is al vele jaren specialist in scherp geprijsde schermen. Het Japanse merk loopt zelden voorop met technische hoogstandjes, het is wars van buitenissige designs en materialen. De GCB4580DQSN is dan ook het eerste superwide model in het assortiment. En qua design past het daar naadloos in. Het staat op een solide, V-vormige voet, en is in hoogte verstelbaar en kantelbaar. Zwenken is er niet bij, wat gezien het formaat geen enorm gemis is. Wat verder naar achteren kunnen kantelen was fijn geweest, het inprikken van kabels vereist nu dat je je een beetje in gekke bochten moet wringen. De basis is van metaal (merkbaar in het gewicht van ruim 11 kilo), de afwerking in zwart plastic.

Achterop deze G-Master editie prijkt het G-Master logo en een verticaal racestreepje over de staander. Dat (en het design op de doos) is de enige concessie van de makers aan het gaming-dna van deze monitor. Verwacht geen blitse rode accenten, oplichtende leds, haakjes voor headsets of andere snuisterijen. De GCB4580DQSN is lean en mean.

Het verstelmechaniek werkt uitstekend, met een verloop van 13 cm heeft het een groter bereik dan bij veel concurrenten. Het gaat soepel, maar met voldoende weerstand dat het na een keer verstellen niet meer verschuift. Set and forget: prima. Het paneel staat lekker stevig op de voet, het zwabbert en trilt niet bij elke vibratie. Dat zien we wel eens anders, ook bij aanmerkelijk duurdere monitoren.

In gebruiknemen van het scherm is eenvoudig, mits je de instructies volgt. De voet monteer je in twee delen op het paneel, terwijl dat nog in de doos ligt. Daarna til je het geheel er eenvoudig uit. Voor het monteren kan de schroevendraaier in de gereedschapskist blijven, wat wel zo prettig is.

Aansluitingen: keuze te over

Zoals geschreven kan je desgewenst twee systemen - of een pc en een console - aansluiten op de iiyama G-Master GCB4580DQSN. Daartoe heb je de keuze uit vier video-ingangen, twee keer hdmi met 48 gigabit bandbreedte (HDMI 2.1), DisplayPort 1.4 en een usb-c-aansluiting. Die levert ook tot 90 watt stroom aan een aangesloten laptop.

Verder is er een usb hub met drie type-a aansluitingen en een usb-b upstream poort. Met de kvm-functie kan je kiezen tussen usb-c en usb-b voor een aangesloten laptop en dito desktop pc. Een netwerkaansluiting en een 3,5 mm audio jack completeren de connectiviteit.

Bij de usb-c ingang moet je er wel rekening mee houden, dat de usb-data met 2.0-snelheid (480 Mbit/s) loopt. Schakel je deze naar 3.0 in het menu, dan is de resolutie via usb-c beperkt tot 3840x1080 pixels. In de praktijk geen grote makke - tenzij je een snelle ssd wilt aanspreken via het scherm. Gezien de plaatsing van de usb-poorten, zouden we dat niet aanraden. Steek die gewoon rechtstreeks in de laptop en gebruik de usb-aansluitingen op de monitor voor muis, toetsenbord en bijvoorbeeld een webcam.

Opvallend is dat je in het on-screen menu de hdmi-poorten kan instellen als hdmi 2.0 (standaard) en hdmi 2.1. Dat laatste is vereist om de volledige resolutie aan te leveren, anders ben je - wederom - beperkt tot 3840x1080 pixels. Het lijkt logischer ze standaard op de modernere hdmi-versie in te stellen. 

Bediening en menu van de iiyama G-Master GCB4580DQSN

Het menu van de iiyama GCB4580DQSN is al net zo no-nonsense als het design. Gelukkig heeft iiyama voor dit model wel voorzien in een wat prettiger aansturing, in de vorm van een pookje centraal onderin de onderrand. Dat werkt een stuk beter dan toetsjes. Het menu reageert snel, maar oogt door de zwart-witte kleurstelling wel heel erg ouderwets. Het is functioneel, zullen we maar zeggen. In de instellingen kan je het transparant maken, dat oogt iets moderner.

Doorgaans hoef je zelden in het on-screen menu van een monitor te zijn, maar bij de GCB4580DQSN zal dat toch vaker het geval zijn. Bijvoorbeeld wanneer je gebruikt wilt maken  van picture-in-picture of picture-by-picture, of wanneer je een console aansluit. Meer over dat laatste verderop. Hoe dan ook is het goed te bedienen en redelijk intuïtief dankzij het mini-joystickje. 

Mogelijk zal je zoeken naar een setje voorkeuze instellingen voor bepaalde gebruiksdoelen. Die vind je in de GCB4580DQSN onder de optie I-Style Mode. Daar kan je kiezen uit Off, Standard, Sport, FPS, Strategy, Text en drie gebruikers presets die je zelf kunt opslaan. Waar je zonder resultaat naar zal zoeken, zijn opties voor kleurmodi, bijvoorbeeld een sRGB-modus of een P3-modus. Die zijn er niet.

Paneeleigenschappen van de iiyama GCB4580DQSN

Het was nog niet gemeld, maar de iiyama G-Master GCB4580DQSN is licht gekromd. Het scherm heeft een curve van 1500R. Dat houdt in dat het onderdeel zou kunnen zijn van een denkbeeldige cirkel met een straal (radius) van 1,5 meter. Zit je op die afstand, dan bevinden de zijkanten zich even ver van je als het midden. In de praktijk is een werkafstand van 50 à 70 cm meer voor de hand liggend. Er zijn voorzover ik weet geen superwide schermen die volledig recht zijn, en bij deze verhouding is het ook nuttig. Denkelijk zou je twee losse schermen ook in een lichte hoek plaatsen, al zal dat per persoon verschillen.

Voor de techniek koos iiyama een zogeheten vertical alignment paneel. Dat slaat op de structuur van de vloeibare kristallen in het lcd. Deze techniek kenmerkt zich door een hoog contrast, omdat de kristallen in gesloten toestand als een soort dakpannen over elkaar liggen. Dat houdt relatief veel licht van het backlight tegen. Het hoge contrast is vooral zichtbaar als je recht voor het scherm zit. Hoe meer je van opzij er tegenaan kijkt, hoe sterker dat afneemt. Dat is een beetje inherent aan deze techniek.

De monitor heeft een simpel 'edge' backlight: er zitten strips met leds aan de randen. Het licht daarvan wordt over het paneel verdeeld door een diffuser. Verwacht dus geen local dimming voor hoger hdr-contrast. Het scherm kan wel overweg met hdr-signalen. Opvallend is dat je daarvoor wel een optie handmatig moet activeren. Stuur je een hdr-signaal naar het scherm zonder dit te doen, dan oogt alles flets en grauw. Activeer je hdr, dan heb je een normaal, helder beeld, ook op de Windows desktop. Dit is wel iets waar iiyama misschien net wat te veel heeft bezuinigd. Aan de andere kant zijn de hdr-papieren van deze monitor niet heel sterk, dus de vraag is hoe vaak je dit zal benutten.

In gebruik als kantoorscherm

In de meeste reviews van gaming monitoren is het gebruik voor niet-gaming doeleinden geen onderwerp. Deze keer is een uitzondering op zijn plaats, gezien de uitzonderlijke manier waarop iiyama de G-Master GCB4580DQSN en de ProLite XCB4594DQSN positioneert. Beide bieden immers exact dezelfde eigenschappen.

Het staat buiten kijf dat een enkele superwide monitor de voorkeur heeft boven twee losse schermen. Zeker in combinatie met PowerToys, tegenwoordig gewoon via de Microsoft Store verkrijgbaar. Deze set tooltjes is sowieso een aanrader voor iedereen die meer uit Windows wil halen. Bij gebruik van meerdere of buitenissige schermen is het een must, vanwege het onderdeel FancyZones. Daarmee kan je een groot beeldscherm in virtuele zones opdelen, waarbij je vensters met gebruik van de standaard sneltoetsen (Windows + cursortoetsen) kan verplaatsen. 

Met die combinatie kan je net zo snel toepassingen vastzetten op een vaste plek als je met twee losse schermen zou doen. De 'snap' functie werkt net alsof er een 'echte' schermrand is. Mits je de 'override Windows Snap' activeert. Anders kan je een venster slepen met de muis - hou de shift toets ingedrukt om de zones te doen oplichten. Hoe je het ook instelt: superhandig. Ook zonder PowerToys maakt de grote werkruimte van de GCB4580DQSN het werken met meerdere programma's een genot. Overzicht en niet eindeloos alt-tabben tussen vensters: je wil nooit meer terug naar een enkel schermpje.

In gebruik is de GCB4580DQSN verder rechttoe-rechtaan. De monitor is meer dan helder genoeg voor lichte werkomgevingen. De hoge beeldsnelheid - mits je videokaart dat ondersteunt - zorgt voor een soepele beweging van muiscursor en vensters. Je merkt dat vooral wanneer je teruggaat naar een slomer scherm. Dat voelt dan toch wat hakkelig.

De ingebouwde speakers volstaan voor systeempiepjes, een YouTube video of desnoods een videovergadering, maar voor muziek zijn ze geen aanrader. Er zit een galm in het geluid, misschien bedoeld om het wat ruimtelijker te laten klinken. Het kan slechter, maar voor je playlists kan je beter een hoofdtelefoon of aparte speakers gebruiken. Maar je koopt deze monitor niet voor zijn muzikale kwaliteiten, maar vanwege het overzicht dat je krijgt op grote spreadsheets, complexe presentaties of ellenlange Word-documenten. Daar is hij heer en meester in.

PC gaming met de iiyama G-Master GCB4580DQSN

Het superbrede scherm van de GCB4580DQSN is ideaal voor games waarbij een breed blikveld bijdraagt aan het opgaan in de game. Oftewel: race games. Maar ook open world adventures en rpg's of first person shooters van het 'slachtveld' type lenen zich er goed voor. Het contrastrijke beeld van deze monitor zorgt ervoor dat games er al snel lekker op ogen. Je moet wel rekening houden met een stevige videokaart als je in de native resolutie wilt spelen. Het aantal pixels benadert 4K ultra hd. Het alternatief is terugvallen op AI upscaling (DLSS, FSR) of de resolutie terugschroeven.

In games die de brede beeldverhouding ondersteunen, zorgt deze wel voor een mooie, meeslepende ervaring. De vista's van Shadow of the Tomb Raider komen nog wijdser over, al is het grotere zichtveld effectiever in wijdse omgevingen dan op pleintjes. Zeker bij snelle bewegingen kan het van ooghoek tot ooghoek reikende beeld wat desoriënterend werken. Een scherm met een sterkere kromming zou nog meer voor een omhullend effect zorgen. In racegames is de ervaring van extra snelheid juist een voordeel, maar daar zal je niet zo snel om je as draaien - tenzij je flink de mist ingaat natuurlijk. 

De pixeltransities zijn redelijk vlot, maar toch zien we bij tijd en wijlen wel enige ghosting. Verhogen van de overdrive-modus brengt daar niet echt verbetering in. Voorbij stand '3' (de standaardinstelling) ruil je ghosting al snel in voor overshoot. Dat komt met nog aanzienlijk storender artefacten, en de facto langere tijden voordat het nieuwe frame in beeld is. De va-techniek blijft hier op achterstand op ips. Samsung is eigenlijk de enige fabrikant die echt snelle va-panelen weet te maken, maar iiyama heeft denkelijk elders ingekocht.

Voor rustiger games is het allemaal niet heel ernstig, maar snelle shooters zouden we niet aanraden voor dit scherm. Daar is de langgerekte vorm ook niet echt ideaal voor, maar de responstijden helpen niet om alle beweging scherp in beeld te houden. In een serie als Assassin's Creed zal je relatief weinig last hebben van de incidenteel trage pixelovergangen.

Gamen met een console op de GCB4580DQSN

Een superwide monitor is niet de logische eerste keus voor console gaming. De PlayStation 5 en Xbox Series X|S leveren immers gewoon een 16:9-signaal aan. Gezien de HDMI 2.1-ingangen en de resolutie lag het voor de hand om toch even te kijken hoe de samenwerking verloopt. Uitslag: wat stroef, maar het kan wel. 

Bij de PlayStation 5 en Xbox Series X rekt de monitor standaard het beeld op naar de volle breedte. In het Setup Menu is de optie 'Video mode adjust' dan grijs - je kan 'm niet aanpassen van de 'Full Screen' waarde waar hij op staat. Schakel Adaptive Sync' uit, en dat verandert. Je kunt dan de optie 'Aspect Ratio' kiezen, waarna in het midden van het scherm de juiste verhouding wordt getoond. Vervolgens is gamen in 120 Hz mogelijk, zij het zonder vrr en allm (low input lag modus).

Heel fraai oogt het hdr-beeld niet in combinatie met een console. In Assassin's Creed: Odyssey zijn de huidskleuren te grijs/groen, het beeld oogt onderkoeld.  Rood- en groentinten missen verzadiging. Een tip: probeer eens gamma 2.6 in plaats van 2.2. In sommige games zorgt dat voor een sfeervoller beeld. Maar hdr blijft geen sterk punt van deze monitor. Terugschakelen naar sdr kan, maar is natuurlijk niet sterk - zeker niet met de huidige generatie consoles.

Testresultaten

Op de testresultaten van de iiyama G-Master GCB4580DQSN valt globaal weinig aan te merken. Zo zijn helderheid en contrast zonder meer goed. De helderheid is maximaal een riante 519 nits, minimaal is deze met 43 nits voor wit niet oogverblindend te noemen. Je kan er prima mee gamen (of werken) in een weinig verlichte ruimte. Het contrast is heel behoorlijk, al wordt de 3000:1 net niet behaald. Er zijn schermen met een va-paneel die het beter doen, maar van voren bezien is het uitstekend. Pal van opzij neem het wel snel af, wat inherent is aan deze paneeltechniek. De uniformiteit is goed, met slechts een paar uitschieters naar een lagere helderheid. Die zijn eerder meetbaar dan zichtbaar.

De kleurechtheid oftwel kalibratie is eveneens acceptabel. We hebben wel beter gezien, maar een gemiddelde kleurfout van 1,89 (vergeleken met de P3 standaard) is zonder meer netjes. Ook de uitschieters vallen mee, maximaal 4,48. De meeste afwijkingen zitten daar ruim onder. De DCI-P3 kleurruimte wordt met 91,9% gedekt. Het grijsverloop is netjes, met een gemiddelde afwijking van 1,11. Vergeleken met de sRGB-norm zijn de resultaten niet heel verschillend, alleen zijn de kleuren dan wat over- in plaats van onderverzadigd. Voor kleurkritisch werk zou het niet onze eerste keuze zijn, maar voor gewoon werken en spelen is het prima afgesteld. 

HDR weergave

Zoals al gemeld zijn de hdr-kwalificaties van de GCB4580DQSN niet ruim bemeten. Qua kleurbereik en -diepte niet, maar ook ontbreekt lokale dimming. Gezien de prijs is dat allemaal te verwachten. Alleen het handmatig activeren van hdr is geen sterk verhaal. Dat zien we eigenlijk nooit op monitoren, en is gewoon niet handig.

Met hdr aan is de piekhelderheid van iets meer dan 500 nits nog best indrukwekkend in de ervaring, beter dan doorsnee instap hdr-monitoren bieden. Het is een aardige lichtbak. Bovendien is er zichtbare helderheidsprogressie tussen opvolgende signaalniveaus. Oftewel, je ziet in games ook echt wel wat terug van de hdr-modus. Zonder local dimming blijft het voornamelijk wat extra impact vergeleken met standaard dynamiek. In de praktijk vermoeden we dat je hdr ofwel continu aan laat, ofwel onbenut laat. 

Responstijden van de iiyama G-Master GCB4580DQSN

De subjectieve indruk bij het gamen wordt bevestigd door de tests van de responstijden. Deze meet 30 verschillende overgangen tussen verschillende grijstinten. Net iets meer dan de helft is voldoende snel. Lees: 6,06 milliseconden of sneller. Daarnaast zijn er een paar die er iets bovenuit komen - maar ook vier transities die drie keer zo lang of meer duren. Dat houdt in dat het beeld feitelijk twee frames achterloopt, en dat zie je terug als ghosting. 

Enigszins verzachtende omstandigheid is dat het merendeel daarvan gaat om transities van volledig zwart of volledig wit. Die komen in games natuurlijk minder vaak voor. Maar ook de overgang van heel lichtgrijs naar heel donkergrijs (RGB 204 naar RGB 51) is met 18,7 ms echt langzaam. De traagste responstijd is 22,7 ms, de snelste 1,3 ms. Ondertussen is van weinig overshoot sprake op deze instelling (overdrive 3, standaard en ook de optimale stand). Alleen van volledig wit naar lichtgrijs gaat gepaard met forse undershoot. In de praktijk zagen we dat niet echt terug, maar het is niet heel fraai.

Onder de streep kunnen de responstijden er - net - mee door. Mede doordat de meeste grijs-grijs overgangen min of meer voldoende snel voltooien, merk je bij het gamen relatief weinig van ghosting. Wederom, afhankelijk van het game genre en het kleurenpalet. 

Conclusie

Bij de eindbeoordeling van de iiyama G-Master GCB4580DQSN kan je niet om de prijs heen. Met 750 euro is het scherm zeer scherp geprijsd in zijn klasse. De directe concurrenten met hetzelfde formaat zitten al gauw rond de 900 of zelfs boven de 1000 euro. Kijk je ook naar 49-inch modellen met dezelfde resolutie, dan kan je misschien net onder de 900 euro nog wel wat vinden - maar dan met een minder hoge beeldsnelheid. Bovendien is 49 inch toch wel een stuk groter dan 44,5 inch. Zoals wel vaker betoont iiyama zich echt een prijsbreker.

En dat betekent ook, dat we dingen door de vingers zien, die bij een duurdere monitor een obstakel zouden zijn. Zoals de handmatige hdr-functie, of de redelijke maar niet geweldige kalibratie, de afwezigheid van een sRGB- of P3-modus, of de beperkte usb datasnelheid van de usb-c-aansluiting. Het zijn zaken die wellicht wel aanwezig of eleganter uitgevoerd zijn op de 250 euro (of nog) duurdere concurrentie, maar die ook geen onoverkomelijk beletsel zijn bij het dagelijks gebruik.

Als we de prijs in ogenschouw nemen, is de GCB4580DQSN in veel opzichten 'goed genoeg'. Qua kleurkalibratie, qua responstijden, qua aansluitingen, qua gebruiksgemak. De basis is gewoon goed: constructie, ergonomie, aansluitmogelijkheden, helderheid en contrast. De werkruimte is ideaal voor de multitasker en de beeldschermwerker die anders twee monitoren op het bureau zet. En de kleurweergave, met name de verzadiging en contrast, zijn samen met de - net - adequate responstijden voldoende voor wie na gedane arbeid wil ontspannen met een open world adventure, actie rpg of race game. Alleen snelle first person shooters kan je beter mijden, maar dat geldt voor alle superwides. 

De iiyama G-Master GCB4580DQSN levert erg veel waar voor zijn vraagprijs, en is daarmee gewoon een goede deal voor de veeleisende, maar budgetbewuste koper. Het zakelijke uiterlijk zal voor minstens zoveel gamers een voordeel zijn als het voor andere wellicht een nadeel is. Wie nóg strakker wil, kan altijd terecht bij de Prolite XCB4594DQSN. Dat is immers precies hetzelfde scherm.

iiyama G-Master GCB4580DQSN / Prolite XCB4594DQSN