Intel 14e generatie Core i9 review: een eerste blik op bescheiden verbeteringen

Huidige topmodel, want het is een publiek geheim dat er begin volgend jaar grote kans is op een een Core i9-14900KS. Voor nu heeft Intel zes nieuwe processors geïntroduceerd in de 14e generatie Core. We ontvingen een Core i9 en Core i5. De Core i9-14900K onderwierpen we in samenwerking met TechTesters.eu alvast aan een aantal tests. Wanneer een update beschikbaar komt voor ons moederbord, zullen we de andere processor ook testen en nader kijken naar het gebruik in de praktijk van de Core i9. Voor nu zal het voor kenners geen verrassing zijn, dat de 14e generatie geen grote veranderingen brengt ten opzichte van de 13e generatie Core.

14e generatie Core i9-14900K: korte sprintjes met zeer hoog verbruik

Een verandering tussen de 13e en 14e generatie i9-modellen is dat de nieuwe versie voor korte periodes veel meer stroom mag verbruiken. Dat kan oplopen tot 370 watt, waar dat bij de voorganger 300 watt was. Het 'normale' piekverbruik is bij beide vastgesteld op 252 watt. Wat betekent dat? Kort gezegd: meer verbruik maakt hogere snelheden mogelijk - en omgekeerd gaan hogere snelheden gepaard met een hoger verbruik. Meer energieverbruik levert ook meer warmte op, en dat is een belangrijke reden dat Intel de processors niet standaard 370 watt kan laten slurpen. Daar valt namelijk niet tegenop te koelen. Ook bij de vorige generatie zagen we al dat de warmteontwikkeling in de praktijk een harde grens oplevert.

Vermoedelijk door optimalisatie van het productieprocedé (Intel 7) kon Intel de toleranties wel wat verder opvoeren bij de 14e generatie Core processors. Vandaar de prestatiepiek, al zit daar een strikte limiet op. Dat zien we ook terug in de testresultaten bij een processorintensieve toepassing als Blender. Dit 3D-modelleerprogramma heeft veel baat bij rekenkracht voor het renderen van 3D-afbeeldingen. De makers van Blender hebben twee benchmarks ontwikkeld, een kortere en een langere.

Bij de korte (BMW) zien we dat de Core i9-14900K de snelste processor is van de drie die we vergelijken (de i9-13900K, de i9-14900K en de AMD Ryzen 9 7950X3D). Het verschil tussen de 13e en 14e generatie? Welgeteld 1 seconde, op een totale rekentijd van 1 minuut voor de i9-14900K. De AMD concurrent doet er 'wel' 5 seconden langer over.

Echter, met de langere test, waarbij de processor niet snel weer kan terugklokken, zien we een ander beeld. De Core i9-13900K komt uit op 4 minuten en 55 seconden. De Core i9-14900K is 4 seconden sneller: 4m51s. De AMD Ryzen 7950X3D wint echter riant, met 4m23s. Oftewel: zowel de nieuwste i9 als de voorloper moeten na een tijdje rekenen een stapje terugdoen, omdat ze tegen de limieten van hun energieverbruik en warmteontwikkeling aanlopen. 

Energieverbruik: het heikele punt (of toch niet?) van de Core i9-14900K

Dat brengt ons op het heikele punt waar Intel nu al zeker twee generaties tegenaanloopt: het energieverbruik van de Raptor Lake (Refresh) generatie. Onder volle belasting gaat dat namelijk alle perken te buiten. In de korte Blender test zien we de voorspelde piek van 370 watt: dat is ook het gemiddelde verbruik voor de minuut die de test duurt. In de langere test ligt het gemiddelde uiteraard lager, maar het is met 283 watt nog altijd hoog. Iets hoger dan de i9-13900K, die uitkomt op 275 watt. Maar veel hoger dan de AMD concurrent, die het bij 144 watt houdt. Bijna de helft, dus. 

Een vergelijkbaar beeld zien we met games die veel processor rekenkracht nodig hebben. En dat zijn er steeds meer. Games leunden lange tijd vooral op de videokaart, maar met de opkomst van moderne games wordt de processor steeds belangrijker. Steeds meer games hebben baat bij meer dan 4 rekenkernen. Natuurkundige en kunstmatige intelligentie algoritmes vergen ook steeds meer rekenkracht van de processor. Het recent verschenen Starfield is een goed voorbeeld. In die game meten we met de Core i9-14900K een gemiddeld verbruik van 158 watt, fors meer dan de 133 watt van de i9-13900K. Vergeleken met de 80 watt van de AMD Ryzen 9 7950X3D is het echter schrikbarend veel. Zeker omdat de prestaties (in 4K ultra hd) nagenoeg gelijk zijn: 77 frames per seconde voor de Intel-processors en 76 fps voor die van AMD.

TechTesters heeft de nieuwe processor met meer dan 30 games getest. Niet zonder reden, want Intel positioneert de K-serie processors die het nu heeft uitgebracht nadrukkelijk voor gamers (en content creators). Het heeft zelfs speciale optimalisatie algoritmes, die in sommige games voor forse prestatietoenames zouden moeten zorgen. Daarvoor moet Intel wel voor een game die optimalisatie beschikbaar maken. Samengevat blijkt dat de 14e generatie inderdaad sneller is in games, zowel vergeleken met de 13e generatie Core als met de 7950X3D. Het verschil is gemiddeld zo'n 3% in 1080p (waar kopers van een cpu in deze klasse niet in zullen spelen), en zo'n 2% bij hogere resoluties. Het stroomverbruik is daarbij wel tot twee keer zo hoog als bij AMD.

Betekent dit dat de 14e generatie Core nu zo onzuinig is? Zo simpel is het niet. Bij verbruik bij lage belasting doen de processors van Intel het namelijk beter dan die van AMD. Zeker wanneer het systeem niets doet ('idle') is het verschil groot: 16 watt voor de i9-14900K, 25 watt voor de 7950X3D. Met de huidige energieprijzen is 9 watt verschil behoorlijk wat, zeker als je pc 24/7 aan staat. 

Conclusie (voor nu)

De 14e generatie Intel Core processors zijn ontegenzeggelijk weer wat sneller dan hun voorlopers. Ze zijn ook, in sommige toepassingen, sneller dan die van concurrent AMD. Voor games is Intel op papier de beste keuze, maar dan moet je niet kijken naar het energieverbruik. In deze tijden zouden we dat echter niet aanraden. Zeker omdat het prestatieverschil te klein is, om daadwerkelijk te merken. Ben je veel aan het gamen (of aan het 3D-renderen, om maar wat te noemen), dan merk je het verschil in je energierekening eerder.

Vermoedelijk is het verhaal voor Intel positiever als we gaan kijken naar de zuiniger, lager gepositioneerde modellen. Later moet er nog een hele reeks zonder overklokfunctie komen (de modellen zonder K(F)). Bij huis-tuin-en-keuken gebruik zonder exotisch hoge belasting kunnen de Core processors zich beter onderscheiden, ook op het vlak van efficiëntie. 

Intel maakt een aantal claims die voor ons nu lastig zijn om te testen, waaronder de consistentie van prestaties in games wanneer je iets anders op de achtergrond doet, zoals een videostream encoderen - een activiteit die voor veel streamers vaste kost is. Ook het gedrag en verbruik in de praktijk zijn in een korte periode niet goed in kaart te brengen. Om die reden komen we hier in de toekomst nog eens op terug.

Wie nu een nieuw systeem gaat kopen en de voorkeur aan Intel geeft, krijgt met de 14e generatie Core méér van wat de 13e generatie ook al bood. Iets hogere prestaties, en flink hoger energieverbruik. Wie een paar jaar geleden investeerde in een 12e generatie systeem en 600-serie chipset, kan een aardige upgrade doen - mits daarbij ook van Core-serie wordt gewisseld, bijvoorbeeld i5 naar i7 of i9. Maar dat kan ook prima over een jaar, wanneer de nu nieuwste chips een stukje goedkoper zullen zijn geworden.