Sonos Arc Ultra review: een grote verbetering

De Sonos Arc Ultra is het nieuwe topmodel soundbar van het merk. Deze volgt de populaire Arc op, de eerste soundbar van het merk die Dolby Atmos ondersteunde. Echt het recept veranderen doet Sonos hier niet, maar op technisch vlak pakt het met veel nieuwigheden uit. 

Net zoals de andere Sonos-soundbars is de Arc Ultra een alleenstaand toestel. Je krijgt er dus geen losse subwoofer of draadloze achterspeakers bij. Slank en strak, dat is het recept dat mikt op mensen die beter geluid bij de tv zoeken dat niet al te ‘technologisch’ oogt. Wat het nieuw model aantrekkelijk moet maken is de beloofde ruimere 9.1.4-weergave, dialoogverbetering en een beter geluid. De prijs is gelijk gebleven aan die van de eerdere Arc: 999 euro.

Sonos Arc Ultra: opstap naar volledige surround

Het is - uiteraard - mogelijk de Sonos Arc Ultra uit te breiden met een subwoofer en/of twee draadloze speakers, die je naast de sofa plaatst. Dat kan al jaren bij Sonos en vormt ook gewoon een deel van het zakenmodel. Wie één Sonos koopt, schaft wellicht ooit wel bijkomende apparaten aan – of dat wordt toch gehoopt.

De Arc Ultra upgraden draagt wel een forse meerprijs, zeker als je gaat voor het optimale scenario met een Sub 4 (899 euro) en twee Era 300’s (399-499 euro per stuk, naargelang of je een korting kunt scoren). Koop je alles direct dan krijg je wel wat extra korting, maar het blijft een flinke investering. Het kan ook goedkoper, bijvoorbeeld met een paar Era 100’s, maar een test met de vorige Arc met Era 300’s toonde aan dat die 360°-speakers echt wel voor meer immersie zorgen. Omdat we enkel een Arc Ultra ontvingen van de PR-afdeling van Sonos, bekijken we in deze test enkel de prestaties van de soundbar.

Voor de volledigheid melden we toch even dat de Sub recent geüpdatet werd tot een Sub 4. Die is sonisch hetzelfde als de Sub 3, maar voorzien van betere WiFi-radio’s en meer rekenkracht. Niet een must-have upgrade voor bestaande Sub-eigenaars, lijkt ons, tenzij je echt problemen hebt met dropouts. Qua rekenkracht is de Arc Ultra ook wel goed voorzien. De specs leren ons dat er een quadcore-ARM-processor en 16 GB aan geheugen in de soundbar steekt.

Het Sonos Arc Ultra design: vertrouwd, maar toch anders

Een helemaal nieuwe soundbar? Dat klopt als het gaat om de binnenkant, want intern is de Arc Ultra helemaal anders opgebouwd dan z’n voorganger. Dat ook de vorm is aangepast, is iets dat amper opvalt als je de twee Sonos-soundbars enkel op foto’s vergelijkt.

Behouden is de grote en al bij al elegante buisvorm van de Arc, voorzien van héél veel kleine gaatjes. Hij is een centimeter minder hoog, zodat het toestel beter past bij nieuwe tv’s. De trend richting steeds grote schermdiagonalen en compactere voeten betekent dat er steeds minder centimeters overblijven tussen de onderste schermrand en het meubel eronder. Ter compensatie is de Ultra wel iets breder dan voorheen. Achteraan is ook een langwerpig deel toegevoegd. Hierop zitten een aantal controls; binnenin bevindt zich de dubbele Sound Motion-woofer, waarover verderop meer. 

Nu gebruik je controls op een soundbar maar zelden. Eigenlijk alleen wanneer je tv-remote tussen de kussens van de bank is verdwenen en er opeens stukje video afspeelt met een veel luidere soundtrack. Toch mag het vermeld worden dat de Arc Ultra met name een betere volumebediening heeft. Deze zit nu in een makkelijk te vinden groef, net zoals bij de Era-speakers. 

Een remote krijg je nooit van Sonos mee. Karig of juist duurzaam door iets overbodigs te vermijden? Aangezien je alles kunt bedienen via de app en het volume via de tv-afstandsbediening, neigen we toch eerder naar nummer twee. Maar er zijn wel mensen die het graag hebben. Gegeven de bescheiden meerprijs, had een miniremote in de doos wel gemogen. Diep in de Sonos-app vind je trouwens een optie om de IR-commando's van een oude remote aan te leren. 

Constructie: oerdegelijk

Over het afwerkingsniveau en de bouwkwaliteit van Sonos-producten kun je zelden klagen. Ook bij de Arc Ultra is er geen kritiek te geven. De gebruikte kunststoffen zien er premium uit, incluis onderdelen die niet meteen in het zicht verschijnen. Naden zijn heel beperkt en alles zit muurvast in elkaar.

Sonos heeft op dat vlak echt wel lessen geleerd door naar Apple te kijken. Dat geldt ook voor de designfilosofie, dat in essentie strakheid en gebogen lijnen inzet om een apparaat te bouwen dat zoveel mogelijk naar de achtergrond verdwijnt. Je kunt de Arc Ultra in het wit of zwart krijgen, dat hoort er bij Sonos ook altijd bij. 

De Arc Ultra is ontworpen om op een meubel te staan, net voor de tv-scherm. Vanwege de bovenliggende speakers en de exemplaren aan de zijkant zet je hem wel het beste enkele centimeters voor het scherm. Ook aan de zijkant mogen geen obstakels zijn, want dan verdwijnt de breedte van het geluidsbeeld helemaal. De Arc Ultra ophangen kan. De meeste fabrikanten leveren daarvoor een beugel mee, bij Sonos moet je die apart kopen voor maar liefst 89 euro.

Even dieper duiken in de Sonos Arc Ultra

We spraken tijdens het testen met Doug Button, een van de hardware-ingenieurs betrokken bij het project. Hij stelde dat een belangrijke stap het vervangen was van de Arc-fullrange-drivers, die alle frequenties produceren. Hiervoor in de plaats kwamen gespecialiseerde tweeters en speakers die elk een deel van de frequenties voor hun rekening nemen. Op zich niet zo’n revolutionaire stap, andere soundbarbouwers (en luidsprekerfabrikanten) doen dit al langer.

Wat Sonos wel heeft gedaan, is elke tweeter met aan elke kant een speaker die middenfrequenties verspreidt te groeperen in één module. Op die module komt dan een waveguide – een soort hoorn die geluidsgolven in een bepaalde richting duwt. Ook dit is geen unicum, maar de juiste implementatie vereist veel kennis. Ook bij andere luidsprekermerken zie je dat ogenschijnlijk eenvoudige waveguides steeds complexer worden. Mede omdat de rekenkracht en software er nu is om betere simulaties te maken.

Er zijn drie van die modules vooraan op de Arc Ultra, met daarnaast nog speakers aan de zijkant en bovenaan. Dit alles moet helpen om de Arc Ultra 9.1.4-surroundgeluid te laten produceren (tegenover 5.0.2 van voorheen). Om dit te realiseren zet de nieuwe Sonos veertien speakers in, tegen de elf van de oude Arc. Als je kijkt naar een exploded view van de soundbar, dan zie je ook een heel complex apparaat, complexer dan veel concurrenten.

Achteraan ook geluid?

De laatste ‘4’ in 9.1.4 doet wel de wenkbrauwen fronsen. Dat impliceert namelijk dat deze soundbar zowel de voorste als de achterste twee hoogtekanalen zou produceren. Die hoogtekanalen zijn wat Dolby Atmos onderscheidt van oudere surroundformaten en zorgt voor een 3D-ervaring.

Alleenstaande soundbars produceren meestal enkel de voorste hoogtekanalen. Dat komt omdat het relatief simpel is om dat geluid naar boven te strooien en te laten reflecteren van het plafond. Sonos zegt hier dat ook te kunnen voor het geluid dat zich hoog boven én achter je bevindt. Sterker nog: dit vanuit dezelfde twee speakers aan de bovenkant van de Arc Ultra.

Volgens Button kan dit dankzij beamforming (waarbij geluid als een straal gericht wordt) en software (onder meer om knappe dingen te doen met faseverschuivingen). Knap allemaal, maar de ervaring leert dat dergelijke slimme technieken niet in elk interieur even goed presteren. Ook bij Sonos zelf geven ze toe dat je voor een echte 3D-geluidservaring het beste toch gewoon een paar Era 300’s achteraan in de woonkamer parkeert.

Sound Motion: meer bass, kleinere voetafdruk

Dan is er nog de Sound Motion-woofer, gebaseerd op de Heartmotion-driver die de Nederlandse gebroeders Scheek ontwikkelden aan de TU Delft. Hun startup werd in april 2022 door Sonos gekocht. Nogal simplistisch gesteld is hun designdoorbraak dat de ‘motor’ van een luidspreker niet erachter zit, maar ernaast aan elk hoekpunt. Hierdoor kan de conus van de speaker vrijer en verder bewegen. Dat is een eerste punt waardoor meer lucht kan bewogen worden en dus dieper bassen mogelijk zijn.

Bovendien zijn er twee kanten aan de Sound Motion, wat de oppervlakte om bassen te creëren verdubbelt. De twee membranen werkten ook dempend. Dit is een force-cancelling opstelling die je bij betere subwoofers vindt en vibraties vermindert. Kortom, uit een relatief kleine woofer kunnen zonder al te veel nadelen meer bassen komen. Daaraan zouden we toevoegen, afgaande op wat er te horen viel: er is meer controle. Beats zijn beter omlijnd en lopen beter in de maat, geluidseffecten met veel laag zijn correcter gedefinieerd.

Onveranderd aan de Sonos Arc Ultra: alles op Dolby Atmos 

Sonos blijft wel net als bij de eerdere Arc een Dolby Atmos-aanhanger, die geen tijd heeft voor het concurrerende DTS:X. Dat is spijtig, al moet je het belang van dit DTS-formaat met hoogteformaten nuanceren. Buiten een beperkt aantal Ultra HD Blu-rays is er weinig materiaal met geluid in dat formaat.

Wel zijn er hier en daar streamingdiensten die zeggen dat ze het formaat willen omhelzen. De Bravia Core-streamingdienst van Sony bijvoorbeeld, en er is een kleine selectie op Disney+ te vinden (meestal IMAX-titels). De afwezigheid van DTS:X is dus geen ramp, maar in een klein aantal gevallen ga je in plaats van een 3D-geluidservaring het moeten stellen met stereo.

Overigens ondersteunt de Arc Ultra wel oudere DTS-formaten (maar niet DTS-HD MA) en multichannel-PCM. Dat laatste is handig bij een brontoestel dat zelf formaten decodeert, zoals een Apple TV. Over externe mediaspelers gesproken: controleer altijd goed in de Sonos-app welke kwaliteit je aangeleverd krijgt. De interactie bron-tv-soundbar is altijd complex, en een foute instelling bij de tv of bron kan zorgen dat je toch maar stereo afspeelt.

Zo stond de Apple TV bij ons ingesteld op Atmos-output, spelende vanaf de DG Stage+-app (met Atmos ingeschakeld) en met de LG OLED65C25 ingesteld op het ‘passeren’ van digitaal geluid. In theorie helemaal prima, in de praktijk moest die tv-instelling op ‘automatisch’ staan om echt Atmos bij de Arc te krijgen. Belangrijk, want de Sonos-soundbar presteert echt pas ruimtelijk als je het Atmos-audio voedt.

Heldere configuratie

Bij Sonos staat de app heel centraal. Je gebruikt het om de Arc Ultra te configureren (wat heel helder verloopt), muziekbronnen in te stellen en het systeem te bedienen. Qua gebruiksvriendelijkheid scoort Sonos enorm, toch tijdens het instellen. Uitleg is er meer dan genoeg.

Het woord ‘systeem’ hierboven is wel op z’n plaats, want een ander sterk punt is dat je makkelijk meerdere speakers kunt combineren en ad hoc koppelen, zodat ze dezelfde muziek spelen. Je kunt natuurlijk gewoon enkel de Arc Ultra in huis halen, maar de verleiding is wel groot om dan toch later in de keuken een speaker toe te voegen, en misschien een paartje in de woonkamer, enzovoort. Dat ‘uitdijen’ van een Sonos-systeem vormt een significant deel van hun succes.

Ook als het gaat om de verbinding leggen met de tv legt de Sonos-app alles helder uit. Een soort test zorgt dat je dit met weinig technische kennis regelt. Het is wel een absolute aanrader om dit via hdmi en niet via een optische kabel te doen. Ook helpt het als je tv niet al te oud is. Een HDMI-eARC-poort is een sterke indicator dat het qua Atmos-geluid in orde zal komen. 

Er is meer dan de Sonos-app

Toch is de app na het instellen niet per se nodig om muziek af te spelen. De Arc Ultra ondersteunt namelijk AirPlay 2, Spotify Connect en kan ook vanuit de Tidal-app aangestuurd worden. Die alternatieven werkten tijdens het testen helemaal foutloos.

Er is ook Bluetooth (SBC en AAC) op deze soundbar, nog een nieuwigheid voor een Sonos-soundbar. Het koppelen doe je via een wat onhandig geplaatste Bluetooth-knop (zeker als de Arc Ultra aan de muur hangt). De optie om te koppelen in de app bleek tijdens het testen zowel in de Android- als de iOS-versie afwezig. Vanaf een Samsung Galaxy S24 Ultra was de geluidskwaliteit goed, al blijft WiFi-streaming toch wel de betere optie.

Zijn de problemen met de Sonos app voorbij?

Zoals nagenoeg elke bestaande Sonos-eigenaar weet, kreeg de Sonos-app in het voorjaar een flinke update. Onder meer de lancering van de Sonos Ace-koptelefoon vereiste dat, maar er werd ook een nieuwe interface geïntroduceerd. Zonder de hele historie op te rakelen, was het rap duidelijk dat de nieuwe app te snel was uitgerold. De Sonos-app, voorheen een baken van stabiliteit en gebruiksvriendelijkheid, sukkelde met crashes en connectieproblemen met speakers. Er verdwenen ook geliefde functies, zoals alarmen en het afspelen vanaf een NAS.

Een crisis voor Sonos, want er waren veel Sonos-eigenaars die maanden sukkelden met de problemen. Daar mag je best kritisch over zijn – de eigen ervaring was ook dat het Sonos-systeem totaal onbetrouwbaar werd, met veel geklaag van huisgenoten tot gevolg. Inmiddels lijkt het bedrijf zich herpakt te hebben. Sinds begin november is dat stabiliteit in elk geval in mijn ervaring weer goed, en ook tijdens het testen van de Arc Ultra liep ik nergens tegenaan. Zo moet het.

Alles op een hoofdscherm

De nieuwe app-interface werkt met een hoofdscherm dat je deels kunt personaliseren. Het verzamelt in een volgorde die jij bepaalt zaken als de muziekdiensten die je gebruikt, favorieten en recent afgespeelde liedjes. Het is een heldere aanpak - die overigens wel interfacesmaak du moment lijkt te zijn, aangezien rivalen HEOS en BluOS ongeveer hetzelfde (eerder) introduceerden bij hun app-updates.

Onderaan het scherm is er een zoekvenster en een tab die de geselecteerde speaker(groep) toont. Snel het volume aanpassen doe je zo, maar als je er op tikt krijg je meer opties. In het geval van de Arc Ultra kun je hier spraakversterking (drie niveaus) of nachtmodus inschakelen, en zien in welke kwaliteit de audio binnenkomt.

Een beetje contra-intuïtief is dat als je op dezelfde plek op de tab swipet, je een overzicht krijgt van alle toestellen in je Sonos-systeem. In dit scherm kun je speakers koppelen of een ander selecteren. Het werkt wel allemaal, maar soms loopt het net iets anders dan bedoeld. Dat tikken en swipen is bijvoorbeeld heel makkelijk om fout te doen. Zeker op een smartphone; bij een tablet toont de Sonos-app zich optimaal. Wel storend: de app lijkt regelmatig te vragen om in te loggen op je Sonos-account, of dat is toch onze verervaring.

Los daarvan is er wel veel om van te houden. De ondersteuning voor streamingdiensten is ongeëvenaard bijvoorbeeld, met de mogelijkheid om Spotify, Apple Music (incluis Dolby Atmos-muziek) en YouTube Music in de Sonos-app zelf te bedienen. Dat kom je nergens anders tegen. De zoekfunctie is ook heel goed.

Als het gaat om internetradio word je in de richting van Sonos Radio geduwd. Prima, al wordt je ook regelmatig geprikkeld om te upgraden richting de betaalde HD-dienst. Met 7,99 euro per maand is die best wel prijzig, al zorgt Sonos ook voor eigen content in de vorm van goede playlists en artiestenradio’s.

Hoe klinkt de Sonos Arc Ultra met muziek? Prima!

Een sterk punt van het Sonos-systeem is dat muziek afspelen echt in het DNA zit. Soundbars worden in eerste instantie ontworpen voor tv-geluid. Hoewel films en games natuurlijk ook veel muziek bevatten, draait het bij de tuning van soundbars vaak eerst om spraak en geluidseffecten. Dat levert vaak een weergave op met wollige maar spectaculaire bassen, soms aangedikt om te compenseren voor de afwezigheid van echte lage tonen. Of spraakfrequenties worden versterkt, waardoor het wat nasaler begint te klinken. De Arc Ultra heeft daar allemaal wat minder last van, wat doet vermoeden dat muziek afspelen vanaf het begin mee in het design zit. Logisch, want de soundbar past in wat uiteindelijk een ecosysteem met veel muziekspeakers is.

Als je de Arc Ultra voedt met muziek in Atmos-formaat krijg je best wel een grote soundstage gepresenteerd. Qua tuning is de nieuwe Sonos-soundbar wat evenwichtiger dan de vorige, wellicht – alweer – omdat het laag beter is. De nummers op The Cure’s verrassende ‘Song of A Lost World’ bijvoorbeeld, brachten hun new wave-vibes zo treffend over, de geweldige stem van Lady Blackbird op ‘Slang Spirituals’ is dan weer net iets te kunstmatig maar wel tegen een grootse achtergrond. Ligt dat aan de soundbar of aan de mix, moeilijk te zeggen.

Veel muziek is natuurlijk nog in stereo. Het is bij het bekijken van een documentaire over IJslandse muziek op de Stage+-dienst dat de Arc Ultra meer indruk maakte. Het was een heel sfeervolle video, met neoklassieke pianomuziek, getuigenissen van muzikanten en veel beelden van de ruwe natuurpracht op dat eiland. Gemaakt om te raken, wat wel lukte via de Sonos-soundbar. Deels omdat de stemmen heel vol en karaktervol werden neergezet, maar ook omdat instrumenten zoals strijkers en de piano met weinig kunstmatigheid weerklonken.  

De Sonos Arc Ultra in films en series: controle, precisie en ruim rond het beeld

Hoe doet de Arc Ultra het nu met films en series via streaming? De bliksem en stormgeluiden tijdens de discussie tussen de Dragon Queen en Eve bij de geestige ‘Bad Monkey’-reeks op Apple TV zette de Arc Ultra heel sfeervol neer. Het gedonder leek uit de verte te komen, en ook de regenval kwam realistisch over (en niet als witte ruis, zoals het vaak klinkt).

Wat echt enorm opvalt is de kwaliteit van dialogen uit het middenkanaal. Sonos heeft een betere spraakversterking toegevoegd aan de Arc Ultra, maar zelfs zonder die in te schakelen presteert de soundbar heel sterk. Ook onder moeilijke omstandigheden, zoals de scène in ‘Furiosa’ als een fantastische Chris Helmsworth als Dementus met z’n bende The Citadel inrijdt en z’n eisen via een PA-systeem overbrengt. Het motorgebrul was enorm aanwezig, maar de soundbar hield het (ook aan een luide volume) helder en vervormingsvrij. Het sounddesign onderstreept dat het zich afspeelt in een soort kloof tussen rotsen, en die galm en grootsheid bracht de Sonos voor een soundbar heel goed over.

Actie doet de Arc Ultra nu eenmaal uitstekend, zij het minder bombastisch en knallend dan meeste rivalen. Met dank aan de betere controle in het laag dat erbij kwam. Je wordt hierdoor niet uit je bank geschud noch met diepe bassen in de borstkast geraakt. Langs de andere kant zijn geluidseffecten snediger en eigenlijk ook wel accurater gereproduceerd.

De zware machinegeweren die de troepen gebruiken om het Witte Huis te bestormen in ‘Civil War’ bijvoorbeeld, die hebben echt een gewicht. De Sonos-soundbar bracht ook goed de wisselende omgevingen over, wanneer er van kamer tot kamer wordt gestormd en door gangen een vuurgevecht wordt gehouden. De subtiele veranderingen in de omgeving en de plaatsing van de kreten van soldaten is overtuigend genoeg dat je in de actie opgaat.

Dit fragment uit Civil War (Dolby Atmos) heeft echt goed sounddesign dat de sensatie van een chaotisch gevecht binnenshuis weet over te brengen. In de bioscoop of met een discrete surroundsetup is echt omhullend, de Arc Ultra opteert voor groots rond het scherm. Het is wel een veel breder en hoger geluidsbeeld dan bij de originele Arc of bij goedkopere soundbars, met ook wat diepte. Echt een bubbel? Dat vereist toch die stap naar twee achterspeakers.

En 's avonds laat?

De Arc Ultra komt, zoals veel soundbars, met een nachtmodus. Dit onderdrukt luide dynamische bastonen, de zaken die als het stil is door de muren reizen en de buren uit hun bed jaagt. Je hebt echter nog een optie als je na tien uur 's avonds toch nog een film wil meepikken: de Sonos Ace. De hoofdtelefoon van Sonos presenteert zich als een typische noise-cancellinghoofdtelefoon in de premiumklasse. Je kunt het echter ook koppelen aan de Arc Ultra om het geluid van je tv 'over te nemen'. Eerst moet je via de Sonos-app de Ace instellen om samen te werken met de Arc Ultra, wat je weer regelt via een stappenplan. 

De functie gebruiken is heel eenvoudig: terwijl de film speelt via de Arc Ultra, druk je lang op de schuifknop rechts op de Ace. De soundbar stopt dan met geluid produceren en het filmgeluid is dan te horen via de hoofdtelefoon. Je kunt hierbij kiezen voor ruimtelijke audio (interessant: het algoritme draait op de Arc Ultra) en headtracking. De schakelen tussen de soundbar en koptelefoon ging tijdens het testen heel vlot. Het geluid van 'Star Trek Beyond' (via Netflix) kwam met ruimtelijke audio ingeschakeld sterk binnen. Sommige buitenscènes klonken wel iets holler en met een streepje echo, anders dan je zou verwachten. Dit heb je wel vaker bij ruimtelijke audio-algoritmes en is niet enorm irritant - tenzij je er op begint te focussen. De Sonos Ace doet dit wel goed, maar we zouden de AirPods Pro in combinatie met een Apple TV net iets realistischer inschatten.

Trueplay is een must

Trouwens, helemaal aan het begin van deze film verschijnen er enkele logo’s terwijl er ruis overschakelt van kanaal naar kanaal, net zoals bij een kamerkalibratie. Op zich niet zo spectaculair, maar net als Dolby’s Audiosphere-demo gaat het wel een goede indruk van de spreiding in de kamer. De demo is er echt wel voor geoptimaliseerd, maar qua hoogtegevoel rond de tv toonde de Sonos zich hier wel sterk.

De prestaties zijn wel stukken beter na het toepassen van Trueplay. En dan liefst de uitgebreide versie, die - helaas - enkel mogelijk is via een iOS-toestel. Deze meet via de microfoon van een iPhone of iPad om het systeem beter te informeren over de kamer. Dat levert echt wel resultaat op.

Conclusie

De Arc Ultra is een van de betere soundbars in het hoogste segment. Beduidend beter dan de vorige Arc, met dank aan de nieuwe akoestische architectuur. Je krijgt een goed gedefinieerde geluidservaring, die groot rond het scherm hangt. Er is ook wat diepte, waardoor je een zeker 3D-ervaring krijgt die al overtuigend is. Beter dan veel andere soundbars. Ook de stemweergave is vermeldens- én prijzenswaard.

Echt een surroundbubbel met geluidseffecten boven en achter je? Ondanks alle DSP-magie lukt dat niet. Daarvoor is de (prijzige) toevoeging van achterspeakers noodzakelijk. Aan de minzijde zit ook een gebrek aan extra ingangen, iets dat je wel mag verwachten op dit prijspunt.

Aan de andere kant, wellicht heeft de echte Sonos-doelgroep die niet nodig. Die wil bovenal gebruiksgemak en geluidskwaliteit zonder ingewikkeld gedoe, en dat is iets waarin de Sonos Arc Ultra excelleert. 

Sonos Arc Ultra