ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM review: de ultieme gaming monitor (voor nu)

Oled tv's zijn er inmiddels 10 jaar, maar monitoren met deze beeldtechniek bestaan een stuk korter. Dat heeft goede redenen, waarbij de zorg om 'inbranden'  bovenaan de lijst staat. Na modellen met 48, 42 en 34 inch diagonalen kondigden diverse fabrikanten recent modellen met een formaat van 27 inch (68,5 cm) aan. Alle zijn gebaseerd op hetzelfde paneel van LG Display, maar de uitwerking is uiteraard aan de monitormaker. Deze schermen beloven de heilige graal te zijn voor veeleisende gamers. De ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM arriveerde als eerste op onze testopstelling. Is dit scherm inderdaad de heilige graal? Dat lees je hier.

OLED gaming monitoren: de smaken op dit moment

Er zijn drie verschillende oled-technieken, alle met specifieke voor- en nadelen. De grote oled-monitoren van 48 en 42 inch (zoals de Asus PG42UQ die we onlangs reviewden) maken gebruik van de w-oled techniek van LG Display. Deze gebruikte witte oleds met een rgb-kleurenfilter. Daarbij bevatten de beeldpunten naast een rode, groen en blauwe subpixel ook een witte pixel. Dat zorgt voor een hogere lichtopbrengst, met als nadeel een wat fletsere kleurweergave bij hoge helderheid.

De recentere 34-inch modellen maken alle gebruik van Samsungs qd-oled-techniek. Deze gebruiken blauw oleds, waarbij rode en groene subpixels voorzien zijn van een quantum dot filter. Het voordeel is een rijkere kleurweergave, het nadeel een lager contrast bij direct invallend licht. Daarnaast vertoont deze techniek lichte kleurartefacten bij scherpe zwart-wit contrasten (zoals tekst). Ten slotte zijn er de geprinte rgb-oled-panelen van JOLED. Deze zijn tot dusver alleen in schermen voor creatieve doeleinden beschikbaar; ze zijn er nog niet met hoge verversingssnelheden. 

De nieuwe generatie oled-gaming monitoren, zoals aangekondigd door LG, Acer en dus ook Asus, maken gebruik van een w-oled-paneel van LG Display. Die zijn sinds kort beschikbaar met een diagonaal van 27 inch (68,5 cm) en 45 inch (114 cm). Daarbij hebbben de 27-inch schermen een qhd-resolutie, een 16:9-verhouding en een platte constructie, terwijl de uw-qhd 45-inch modellen gebogen zijn met een 21:9-verhouding. Beide beloven een beeldsnelheid van 240 beelden per seconde en een responstijd van 0,03 milliseconde.

Daarmee zijn ze voor gamers bijzonder interessant. De kleinere varianten zullen spelers van FPS games aanspreken met hun overzichtelijke formaat. Daarnaast is de combinatie van resolutie en beeldsnelheid behapbaar voor meer videokaarten dan een ultra hd-resolutie zou zijn. Weliswaar is 240 beelden per seconde niet meer de state of the art, maar de extreem lage responstijd maakt dat meer dan goed. De ultrawide modellen zullen spelers van open world games en action rpg's en dergelijke bekoren. Daarbij zal de hoge snelheid wellicht minder een factor zijn, maar de kleurenrijkdom en hdr-weergave die oled mogelijk maakt des te meer.

ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM: W-OLED op een normaal formaat

Van de nieuwe lichting bereikte de ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM ons dus als eerste. Asus voorzag het dunne oled-paneel naar eigen zeggen van een eigen, hoogwaardig koellichaam. Dat moet ervoor zorgen dat het scherm beter warmte kan afvoeren. En dat maakt het weer mogelijk om hogere helderheden te beloven dan de concurrentie. Asus spreekt van een piekhelderheid van 1000 nits bij een 3% venster (drie procent van het schermoppervlak). 

Als onderdeel van het fameuze Republic of Gamers merk staat het paneel op een luxe, metalen voet. Die steekt amper onder de schermrand uit, belangrijk voor fanatieke fps gamers. Het scherm is op de voet in hoogte verstelbaar, kantelbaar en zwenkbaar. Bij dat laatste draait de voet zelf, dus niet het paneel aan de voet. Dat ziet er fraai uit, al gaat het wat stroef. Handig is dat je het scherm kan draaien naar portretmodus. Voor gaming niet heel belangrijk, maar het maakt het inprikken of wisselen van kabels een stuk eenvoudiger. Voor bevestiging op een vesa-montagepunt levert Asus een aparte adapter mee.

RGB everywhere: omdat het moet?

Zoals gebruikelijk bij deze topmodellen van deze lijn, straalt er een ROG-logo in rood onder de voet op het bureauoppervlak. Naar wens kan dat fel, gedimd of gewoon uit. Achterop zit fijnmazige rgb-verlichting die in een keur aan patronen en kleuren kan afstralen. Alleen niet zo helder, dat je er iets van meekrijgt wanneer je vóór het scherm zit. Hoe fraai het er ook uitziet, het nut van dit soort verlichting ontgaat ons nog altijd. Het scherm zal vaker wel dan niet gewoon tegen een muur staan. Misschien een reden om er een spiegel achter te hangen? 

Ook aan de onderrand van de PG27AQDM is het ROG-logo zichtbaar. Net als dat in de voet kan je het uitzetten, al moet je er in een ander deel van het menu voor zijn. In dit uitstekende onderdeel zit ook de bediening. Wat ons betreft perfect gepositioneerd, recht onder het menu zelf. Ook de werking met een joystick en twee sneltoetsen is uitstekend. Veel fabrikanten kunnen nog wat leren van hoe Asus de schermbediening heeft uitgevoerd. Alleen, heel eerlijk: het scherm zou nog fraaier zijn zonder die uitstulping. 

Non-glare coating: geen spiegel op je bureau

Het paneel is voorzien van een non-glare coating. Hierdoor is de PG27AQDM in tegenstelling tot veel oled-televisies en -monitoren geen 'donkere spiegel'. Zelfs op onze testlocatie met sterke lichtinval zagen we niets van reflecties. De coating doet zijn werk dus erg goed. Het nadeel voor sommigen zal zijn, dat het waargenomen contrast wat lager lijkt dan bij een glimmend scherm. Wat ons betreft is dat het ongemak van weerspiegeling niet waard.

De omlijsting van het paneel is eveneens vermeldenswaard. Net als bij lcd-schermen is er een zwarte rand zichtbaar tussen het actieve deel van het paneel en de behuizing. Die loopt helemaal rond het scherm. De rand onderaan is een millimeter of twee dikker, maar dat zie je nauwelijks. Van een aparte 'onderkin', zoals bij veel lcd-monitoren, is geen sprake.

Aansluitingen van de ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM

Op dat gebied heeft Asus het vrij traditioneel gehouden. Voor video is er displayport 1.4 en twee keer hdmi 2.0. We kunnen ons voorstellen dat kopers hdmi 2.1 zullen missen. Daar zouden we het mee eens zijn. Niet zozeer om een PlayStation 5 of Xbox Series X|S met hoge beeldsnelheid aan te sluiten. Voor de qhd-resolutie bij 120 beelden per seconde volstaat hdmi 2.0 namelijk. Alleen, er zijn ook best wel wat gaming laptops die géén displayport 1.4 bieden, maar wel hdmi 2.1. Via die aansluiting zou je prima met 240 Hz kunnen gamen - als de PG27AQDM voorzien was van zo'n aansluiting. Maar helaas, hij zit er niet op. 

Wat wel aanwezig is, is een usb-hub met twee 5 gigabit aansluitingen, en een hoofdtelefoonaansluiting. Voor de upstream is er alleen usb-b. Wederom wat karig voor een monitor in deze klasse. Usb-c was op zijn plaats geweest, zelfs zonder power delivery. Daar zou je met een gaming laptop toch weinig aan hebben. Ook een paar usb-aansluitingen extra hadden we gewaardeerd.

Speakers heeft Asus niet ingebouwd. Gezien de doelgroep kunnen we dat begrijpen. Monitorspeakers weten ons zelden positief te beroeren, en een beetje gamer gebruikt een headset of fatsoenlijke aparte speakers. Al bij al is het aanbod aan aansluitingen afdoende, maar wat onderbemeten voor een monitor met een prijskaartje in de 1000-euro klasse.

Functionaliteit: uniform brightness

De Asus ROG Swift OLED PG27AQDM heeft naast het genoemde koellichaam en de rgb-verlichting in elk geval één voorziening die vermeldenswaard is. Het betreft een functie die 'uniform brightness' heet. We kwamen hem ook al tegen bij de PG42UQ. Met deze functie voorkomt Asus dat het scherm de helderheid aanpast, al naar gelang het getoonde beeld. In de praktijk: veel oled-monitoren, zeker van de eerste generatie, dimden de helderheid naarmate er meer witte pixels actief waren. Met uniform brightness beperkt Asus enerzijds de piekhelderheid van kleinere vensters, maar zorgt het tegelijk voor een constant helderheidsniveau. 

Dat is zeker van belang als je iets anders aan het doen bent dan gamen. Zelfs als je zoveel mogelijk leeft in een 'dark mode only' wereld - wat veel oled-gebruikers zullen doen - zijn veel programma's en websites in de basis wit. Het is irritant als je aan het werken of browsen bent, en de schermhelderheid wisselt afhankelijk van waar je naar kijkt. Met uniform brightness hoef je je daar geen zorgen over te maken.

...en bescherming tegen inbranden

De automatische dimfunctie van oled-panelen (automatic brightness limiter, in jargon) heeft uiteraard een reden. Oled-pixels slijten sneller, naarmate ze feller branden. Het zegt iets over het vertrouwen van Asus in zijn koeltechniek, dat gebruik van uniforme helderheid nauwelijks leidt tot lagere helderheid. Tegelijk bakt het bedrijf technieken in om het paneel te onderhouden. In de eerste plaats is er Pixel Cleaning. Deze functie 'reinigt' de pixels in een zes minuten durend proces, waarmee ze als het ware gereset worden. Standaard herinnert het scherm je 15 seconden na elke 8 uur gebruik om deze functie te benutten. Als je hem negeert, verschijnt hij elke 4 uur weer, tot je de Pixel Cleaning uitvoert. Je kan die herinnering ook elke 2 of 4 uur krijgen - of uitzetten. Asus meldt niet hoe vaak je deze functie moet gebruiken, maar de herinnering staat vast niet zomaar op elke 8 uur. 

Naast de Pixel Cleaning is er 'Screen Move', elders vaak aangeduid als Pixel Orbiting. Hierbij verplaatst het scherm de beeldinhoud periodiek een paar pixels. Zo weinig, dat het in gebruik niet opvalt. We hebben een aantal dagen fulltime op de PG27AQDM gewerkt en gegamed, zonder iets te merken van deze functie. Je kan overigens drie niveaus kiezen, we hebben hem op het standaard 'middelste' niveau laten staan. Uitzetten kan ook hierbij, maar wederom: op eigen risico.

Ten slotte is er nog een screen saver, die het scherm na verloop van tijd automatisch dimt. Deze drie zaken moeten inbranden voorkomen. Asus raadt zelf sterk aan de schermbescherming niet uit te zetten en regelmatig een Pixel Cleaning te doen. Daarnaast adviseert het een aparte screensaver op je pc te gebruiken. Zolang je dat doet, zou je je volgens de makers 'geen grote zorgen' hoeven te maken over inbranden.

ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM in de praktijk: werken...

Zoals gezegd hebben we de PG27AQDM een aantal dagen als 'daily driver' monitor gebruikt. Daarbij was het scherm steeds meer dan 8 uur actief. Bij het dagelijkse werk worden naast Office-toepassingen en browserwerk ook Adobe Lightroom en Photoshop regelmatig geopend. Daarbij zetten we de monitor op maximale helderheid, want er is flink wat omgevingslicht op onze werklocatie. Interessant is dat met de pakweg 250 nits die je dan maximaal haalt, er goed te werken is. Terwijl we met andere schermen die 300 nits of nog wat meer produceerden, soms meer worstelden met invallend licht. Het hoge contrast van de PG27AQDM helpt compenseren voor de (vergeleken met lcd-monitoren) lagere full-screen helderheid.

Voor het dagelijkse werk activeerden we uniform brightness. Wel hebben we het ook een tijdje zonder die instelling geprobeerd. Het moet gezegd: dat viel mee. Je ziet wel dat witte schermen (zoals het CMS van TechFi) wat dimmen, dan wel oplichten afhankelijk van wat er verder in beeld is. Schakelen we bijvoorbeeld even naar het grotendeels zwarte Spotify, dan zie je het achterliggende wit van de browser feller worden. Maar heel storend vonden we het niet, zolang je niet veel wisselt tussen hele donkere en hele lichte programma's. Met uniform brightness actief is echter net even rustiger. Ga je echt aan de slag, dan zouden we die functie aanzetten. Ga je vooral gamen en tussendoor misschien even wat opzoeken online, dan kan je het prima uit laten. 

Ondanks de w-oled pixelstructuur is er in de standaardmodus ('Racing') prima te werken op de PG27AQDM. Tekst en menu's zien er scherp uit, zonder storende artefacten. Ook zijn er niet, zoals bij qd-oled, subtiele kleurrandjes zichtbaar langs scherpe contrasten. Vergeleken met een gewone rgb-monitor zonder witte pixels oogt tekst net iets dunner, maar je moet ze naast elkaar zetten om dat verschil te zien. Veel andere game modi moet je absoluut niet gebruiken voor dagelijks werk. Met name Scenery, RTS/RPG, FPS en in mindere mate MOBA modus passen nare randverscherping toe, waardoor zwart-op-wit tekst slechter leesbaar wordt. Cinema Mode heeft een duidelijk blauwzweem (vermoedelijk om een hogere helderheid te bewerkstelligen). Voor gewoon werk zijn Racing Mode of sRGB de beste instellingen.

Daarbij is het goed om te weten dat het scherm standaard (in Racing Mode dus) in de P3-kleurruimte staat. Ga je beeld bewerken voor online gebruik, dan kan je schakelen naar de sRGB-modus, of handmatig de kleurruimte aanpassen van P3 naar sRGB. Desgewenst kan je een eigen voorkeursinstelling maken in de User Mode.

DisplayWidget Center: handig voor (o.a.) uniform brightness

Naast de bediening met het on-screen menu kan je de instellingen van de ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM ook aanpassen met een toepassing van Asus. Die heeft de wat aparte naam DisplayWidget Center, maar hij werkt verrassend goed. Verrassend, omdat vaak de reactietijd van dit soort software niet om over naar huis te schrijven is. Pas je iets aan in de Windows toepassing, dan duurt het een seconde of twee voor het scherm reageert. Zo niet bij de PG27AQDM: de aanpassing is direct zichtbaar. Dat maakt deze app aanbevelenswaard, al is het maar omdat je zo de uniform brightness snel kan (de)activeren.

De app biedt bijna alle (bijvoorbeeld niet de signaalingang, wat logisch is) instellingsmogelijkheden van het on-screen menu, maar op een andere manier ingedeeld. Interessant is de optie om een preview te krijgen tussen verschillende presets. Zo kan je snel zien wat het verschil is tussen (bijvoorbeeld) Racing Mode of FPS/RPG Mode. 

Opvallend is dat de app zelfs een functie heeft die niet in het on-screen menu zit: je kan de overdrive-instellingen aanpassen. Daarover meer in de hoofdtekst. Verder lijkt DisplayWidget Center tamelijk rudimentair, maar dat heeft ook voordelen: het is een klein bestand. En zoals gezegd, het werkt gewoon goed. Alleen de update die beschikbaar was in de testperiode kregen we met geen mogelijkheid geïnstalleerd, maar de wel beschikbare versie werkte gewoon goed.

...en spelen

Dan nu waar het om draait: gamen op de ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM. Grappig genoeg kunnen we daar heel kort over zijn: we hebben geen enkel beeldscherm van dit formaat getest, dat zo'n goede ervaring geeft als de PG27AQDM. De beeldscherpte bij bewegend beeld is ongekend goed, dankzij de minimale responstijden van de oled-pixels. Er is geen ghosting, en we zien ook geen overshootartefacten.

Dankzij de 240 beelden per seconde zijn ook heel snelle bewegingen gestoken scherp. Het kan zijn dat een professionele esporter nóg meer beelden per seconde wil, maar voor ons is dit meer dan voldoende. Het verschil met een 144 Hz of 165 Hz lcd is overigens merkbaar, vooral als je teruggaat. Maar het is lastig te beoordelen of dat ligt aan het hogere aantal beelden per seconde, of de razendsnelle pixeltransities van dit oled-scherm. Het verschil met de 175 Hz ultrawide qd-oleds is aanzienlijk minder groot, dus de responstijd lijkt de zwaarder wegende factor.

De snelheid maakt de PG27AQDM ideaal voor het spelen van first person shooters. Door de uitstekende motion clarity heb je de spelwereld scherper in beeld, zie je tegenstanders eerder en kan je sneller reageren. Wij pakten Warframe erbij, maar hetzelfde geldt net zo goed voor CS:GO, Fortnite of Overwatch 2. Maar, ook als je liever andere genres speelt, heb je profijt van de oled-eigenschappen van deze monitor. Zo ziet Cyberpunk 2077 er fantastisch uit - zonder hdr, maar met nog veel meer. Het oneindige contrast zorgt voor ongekende dynamiek, waarbij ook in de donkerste schaduwen nog detail te ontwaren is, terwijl felle lichtbronnen er echt uitspringen.

Ook met de PlayStation 5 weet deze monitor wel raad. De PS5 kan sinds alweer een tijdje ook een 2560x1440 resolutie uitsturen, net als de Xbox Series X al langer kon. Bij deze resolutie kan de PG27AQDM ook overweg met 120 Hz via de hdmi 2.0 ingang, en ook met variabele refresh rate van 48-120 Hz. Na de hdr-kalibratie zien de games eruit zoals je van een oled tv gewend bent: contrastrijk, met kleuren die van het scherm afspatten. God of War, Jedi Knight Fallen Order en Gran Turismo komen zo ook op een kleiner scherm prachtig tot hun recht.

Testresultaten ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM - perfecte responstijden...

Met behulp van onze OSRTT responstijdmeter hebben we 30 verschillende pixeltransities van de PG27AQDM in kaart gebracht. Het resultaat is van zeldzaam hoog niveau: alle zijn meer dan snel genoeg om de voor 240 Hz vereiste 4,17 ms te bereiken. Bekijken we de detailresultaten, dan zien we vrijwel loodrechte lijnen tussen pixelwaardes, waar zelfs de snelste lcd's een schuinere lijn laten zien. Net als bij alle oled-schermen zien we in deze test lichte fluctuaties, veroorzaakt door hoogfrequent knipperen van de oled-pixels. Dat is met het blote oog niet te zien, en inherent aan de techniek.

De door Asus geclaimde responstijd van 0,03 ms kunnen we niet vaststellen met onze apparatuur, maar de gemeten waardes zijn ruimschoots laag genoeg om de PG27AQDM tot snelste scherm dat we tot dusver hebben getest uit te roepen. 

...en uitstekende beeldkwaliteit

Gelukkig levert de PG27AQDM niet alleen snelle beelden, het toont die ook accuraat. In het standaard Racing Mode profiel benut het de P3-kleurruimte, die het grotendeels kan weergeven. De kalibratie is zeer goed te noemen. De aparte sRGB-modus is nog beter afgesteld, maar beide zijn prima te gebruiken voor beeldbewerking. 

Bij oled is de helderheid het voornaamste punt van zorg. De ROG Swift OLED PG27AQDM is niet het felste scherm dat we ooit testten, maar voldoende helder voor dagelijks gebruik. Zoals gemeld valt er zelfs met direct invallend zonlicht prima mee te werken. Onze metingen laten een opvallend hoge helderheid zien als uniform brightness uit staat. Zolang niet het hele scherm wit is, kan het op witte delen de 450 nits overschrijden. Met uniform brightness actief halen we - net - 250 nits bij full-screen wit. Dat is voor oled extreem goed te noemen. 

In hdr-weergave zien we aanmerkelijk hogere piekhelderheden, zolang het gaat om een relatief klein deel van het scherm. Bij een 3% venster halen we ruim 930 nits - net iets minder dan de door Asus geclaimde 1000 nits, maar nog altijd extreem fel. Bij een 10% venster tikt de monitor nog altijd bijna 500 nits aan. Het zorgt voor een fraaie, intense hdr-ervaring. De kleurweergave bij hdr-content is uitstekend. De drie modi verschillen weinig van elkaar. De standaard HDR Gaming modus is prima. In tegenstelling tot wat we bij sommige concurrenten zien is geen sprake van uitbijten in heldere delen van het beeld, of detailverlies in schaduwen. 

Conclusie

De ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM is de beste 27-inch gaming monitor die we tot dusver hebben getest. 'Compromisloos' is een te vaak begezigde aanduiding, maar dit scherm komt aardig in de buurt. Feitelijk lever je op twee zaken in: resolutie en beeldsnelheid. Het is geen 4K ultra hd-monitor, maar op dit formaat zouden we dat ook niet per se wenselijk vinden. Daarnaast blijven de 240 beelden per seconde achter op de allersnelste qhd gaming monitoren, waaronder Asus' eigen 360 Hz PG27AQN. 

Beide zijn een offer dat we graag brengen in ruil voor beelden die volledig vrij zijn van ghosting- en overshoot artefacten. Het perfecte contrast van oled, gecombineerd met de uitstekende piekhelderheid en kleurenrijkdom van de PG27AQDM zorgen voor een - vergeef de hyperbool - fantastische ervaring. De matte afwerking van het scherm en uniforme helderheid maken het ook een prettige monitor voor wanneer je niet aan het gamen bent. Gezien de prijs is dat niet onbelangrijk.

In het kader daarvan: Asus vaart, zoals gewoonlijk, niet scherp qua prijsstelling. Naar verluidt zijn de concurrenten op basis van hetzelfde paneel 200 euro minder duur. We hebben die nog niet getest, dus kunnen niet beoordelen of Asus de meerprijs waarmaakt. De extravagante voet en rgb-verlichting zijn leuk, maar wat ons betreft niet essentieel. Wel hadden we graag hdmi 2.1-aansluitingen gezien, en ja, zelfs usb-c met power delivery. Op dit prijspunt mag je wat extra veelzijdigheid verwachten, qua inzetbaarheid. 

Dat zijn dan ook de enige kritiekpunten. De PG27AQDM is een monitor die de perfectie benadert. Voor pc gamers, al dan niet in bezit van een console van de huidige generatie, is het wat ons betreft de eerste en beste keuze van dit moment. Dat je voor dit geld ook een 42-inch oled tv kunt kopen: tsja. Over oled tv's versus oled gaming monitoren hebben we al genoeg geschreven. Wil je nú gamen in oled-kwaliteit op een normaal monitorformaat met alle voordelen van een échte monitor, dan is de gevraagde prijs gerechtvaardigd.

ASUS ROG Swift OLED PG27AQDM