BTO X-Book 17X1490 review: deze gaming laptop is een krachtpatser in maatpak

Het Nederlandse BTO is gespecialiseerd in laptops op maat. Eerder reviewden we de P-Book 16P1390, een krachtige laptop die met name bij ontwikkelaars in de smaak zal vallen. Het merk heeft echter ook een flink assortiment voor de PC gamer, en de BTO X-Book 17X1490 is daarvan het topmodel. Zoals kenmerkend voor dit merk, kan je die behoorlijk naar wens configureren. BTO stuurde ons een zelf samengestelde configuratie met eigenschappen waar de rechtgeaarde gamer direct het water van in de mond zal lopen. Er hangt een stevig prijskaartje aan, maar dat geldt voor alle modellen in deze klasse. BTO levert heel wat voor de vraagprijs, zoals je in deze review kunt lezen.

BTO X-Book 17X1490: groot, maar toch nog handzaam

Wie een paar jaar niet naar high-end gaming laptops gekeken heeft, zal de BTO X-Book 17X1490 aangenaam verrassen. Ja, het is een groot apparaat, alleen al door het 17-inch beeldscherm. De dikte en het gewicht vallen eigenlijk best mee. Met 2,5 cm is hij niet heel veel dikker dan een doorsnee laptop. Het gewicht van 3,3 kilo is natuurlijk een klap meer dan een willekeurige ultraportable, maar een paar jaar terug woog een laptop in deze klasse zo meer dan 4 kilo. 

De boven- en onderkant van de laptop zijn vervaardigd uit metaal. Dat voelt rond het toetsenbord niet zo aan, maar dat is vaker het geval. Vermoedelijk gaat het om een legering. Het voordeel is dat het niet zo snel de omgevingstemperatuur aanneemt. Ook zijn vingerafdrukken minder snel zichtbaar dan op aluminium, al houdt dit apparaat die toch meer vast dan je zou willen. Een poetsdoekje bij de hand houden is aan te raden als je je daaraan stoort. Prettig is dat er, afgezien van een Nvidia G-Sync sticker, geen batterij aan plaklogo's op de laptop zit. Het is daardoor een lekker strakke verschijning.

Het design van de laptop is, zeker gezien het gaming dna, tamelijk terughoudend te noemen. Met andere woorden, afgezien van aan de vervaarlijk ogende ventilatieopeningen, zie je niet echt dat dit een prestatiebeest is. De afwerking is netjes, maar kan nog wel wat beter. Zo is de iets uitstekende rand rondom het deel met toetsenbord en touchpad wat scherp aan de vingertoppen. Zeker bij de hoeken aan de voorzijde. Het materiaal ter hoogte van het toetsenbord laat zich een beetje indrukken. Dat zou stijver kunnen, al moet je wel een heel robuuste aanslag hebben om dit in de praktijk te merken.

De basis voor deze X-Book is een Clevo X370SNV-G barebone. Deze bevat het moederbord, de videokaart en het beeldscherm. BTO voegt hier een processor, werkgeheugen en opslag aan toe. Vermeldenswaard is dat het bedrijf deze laptop standaard levert met betere dan standaardkoelpasta. Bovendien raadt het aan om de laptop jaarlijks te laten reviseren. Beide hebben dezelfde reden: de gebruikte Intel Core i9-14900HX processor wordt heel heet. Voor 25 euro vervangt BTO eventueel uitgedroogde koelpasta door verse en zorgt ervoor dat de koeling in topconditie blijft. 

Veel keuze in de uitvoering

Zoals gezegd heb je bij BTO, anders dan bij gewone laptopmerken, veel invloed op de samenstelling van je systeem. Dat begint bij de X-Book 17X1490 al direct bij het beeldscherm. BTO levert ook een 17X1490-UHD, met een 4K ultra hd-scherm, dat 144 beelden per seconde kan tonen. Wij ontvingen de 'gewone' 17X1490, met een qhd-scherm (2560x1440 pixels), dat met 165 Hz nog iets sneller is. Voor gaming zou dat, zeker op dit formaat, ook onze voorkeur hebben. De basisprijs van deze versie is op moment van schrijven 3062 euro, de UHD-variant begint bij 3337 euro.

Ongeacht voor welke van de twee je gaat, heb je vervolgens de combinatie van processor en videokaart om over te wikken. Standaard zijn dat een Intel Core i7-14700HX en een Nvidia GeForce RTX 4080. Voor 150 euro meer wordt dat een Core i9-14900HX en dezelfde videokaart. Ons sample bevatte echter die i9 in combinatie met een GeForce RTX 4090, wat een meerprijs van 720 euro oplevert. 

Daarmee ben je er nog niet qua keuzes, want je kan vervolgens allerlei merken, typen en hoeveelheden geheugen en opslag kiezen. Standaard is het 8 GB werkgeheugen, onze editie kwam met een duizelingwekkende 96 GB. Zoveel hebben we nog nooit gezien in een laptop en is gewoon, om met Mark Rutte te spreken, supergaaf. Of je het nodig hebt voor gamen is een tweede, maar wij het als Chrome-gebruiker met meer dan 120 open tabs wel waarderen. Ons sample had nog DDR5-5200 geheugen, maar als je er nu een samenstelt, kan je ook bij 48GB-modules gaan voor DDR5-5600. 

Voor opslag zitten er maar liefst 3 m.2 sleuven in de machine, voor even zoveel nvme ssd's. Een daarvan is zelfs van het pci-express 5.0 type. Daarmee zijn zeer hoge snelheden haalbaar, al worden veel pcie 5 ssd's nog wel erg warm. In ons sample zat een Crucial T700 van 1 TB. Een tweede sleuf was eveneens gevuld met een 1 TB ssd, maar dan een pci-e 4.0 exemplaar. Zo je wilt kan je voor 12 TB (!) aan pci-e opslag gaan. Desgewenst kan je hierbij ook een raid-configuratie instellen, al zouden we dat niet aanraden. Ssd's zijn snel genoeg. 

Verder kan je nog kiezen uit twee opties voor de wifi-module, al zijn beide WiFi 6E - de Killer variant zat niet in ons sample, maar of je dat verschil zou merken, valt te betwijfelen. Uiteraard kan je ervoor kiezen de X-Book 17X1490 zonder of met Windows licentie aan te schaffen. Ons sample had Windows 11 Home zonder licentie. Met licentie kost 89 euro meer. Windows 11 Pro of Windows 10 Pro kan ook. Ten slotte kan je nog diverse accessoires mee aanschaffen, van een extra adapter tot docks, hubs of monitoren en andere randapparatuur.

Alles bij elkaar kwam de door ons geteste configuratie uit op 4480 euro. Een stevig bedrag, maar niet uitzonderlijk hoog gezien de configuratie. 

BTO X-Book 17X1490 beeldscherm

Zoals geschreven heeft de BTO X-Book 17X1490 een 17 inch (43,2 cm) qhd-beeldscherm. Het is een ips-paneel met een beeldsnelheid van 165 Hz en een 16:9-verhouding. Het telt dus 2560x1440 pixels, net wat minder dan de 2560x1600 die je bij steeds meer gaming laptops tegenkomt. Ook is de beeldsnelheid wat lager dan bij sommige concurrenten, die al tot 240 Hz gaan. Kort voor verschijnen van deze review voegde BTO een optie voor 240 Hz toe, voor bijvoorbeeld competitieve CS:GO spelers. De meerprijs daarvan is niet mis: 250 euro. Aangezien het voor de meeste gamers geen groot verschil zal zijn, zouden we dan toch de 165 Hz variant adviseren. In beide gevallen gaat het om een scherm met een zeer groot kleurbereik (100% DCI P3 dekking, voor de kenners) en ondersteuning van Nvidia G-Sync.

Het gebruikte paneel in ons sample is afkomstig van BOE en claimt een maximale helderheid van 300 nits. Blijkens onze metingen behaalt het die waarde ruimschoots, maar voldoende voor hdr is het niet. De minimale helderheid is lekker laag, waardoor je ook prima in het donker kan gamen zonder verblind te worden. Het contrast is ongeveer 1200:1, wat netjes is voor een ips-paneel. Ook de uniformiteit, oftewel gelijkmatigheid van de verlichting door het backlight, is prima. Er is geen grote afname in helderheid naar de randen van het scherm toe.

De kleurweergave is eveneens lang niet slecht. De beloofde 100% DCI-P3 dekking haalt het niet helemaal, maar wel nagenoeg. Daarmee zijn de kleuren ruimschoots voldoende verzadigd. Ook de kalibratie is heel behoorlijk, met een lage gemiddelde kleurafwijking zonder grote uitschieters van deelmetingen. Het grijsverloop kan wel beter, en de kleurtemperatuur is iets aan de koele kant. Voor kleurnauwkeurige beeldbewerking is het daardoor geen aanrader, maar voor games, video en doorsnee gebruik is de ervaring prima. Wel moet je er rekening mee houden dat er geen kleurprofielen zijn. Bij sRGB-toepassingen (zoals een webbrowser) zullen afbeeldingen dus té verzadigd zijn. Wederom, voor doorsnee gebruik is dat geen probleem.

Beeldsnelheid van de X-Book 17X1490

Dan de beeldsnelheid. De X-Book 17X1490 belooft 165 beelden per seconde. Dat komt neer op een vereiste minimale responstijd van 6,06 milliseconden (reken maar uit: 1000/165). Duurt het schakelen tussen twee pixels langer, dan betekent dit een naijleffect oftewel ghosting. Hoe storend dat is, hangt af van de vertraging. Op basis van onze test blijkt het scherm gelukkig aardig vlot. Alle grijs-naar-grijs overgangen vallen qua snelheid binnen de limiet, of in elk geval nagenoeg. Die ene milliseconde vertraging die we zien bij de overgang van licht- naar donkergrijs, zal je niet direct merken.

Bij de overgangen naar zwart (zogeheten fall-times) loopt de schakeltijd wel op. De uitschieter van onze 30 metingen bedraagt 14,4 ms. Dat is ruim een frame vertraging. Ook van geheel zwart naar geheel wit gaat niet heel snel, met 12,2 ms. In de praktijk komen overgangen van of naar geheel wit of zwart minder voor in games, dus dit rekenen we minder zwaar. Alles bij elkaar valt 66,67% van de gemeten transities binnen de grens van 6,06 ms. Omdat de vertraging beperkt blijft tot minder vaak voorkomende overgangen, en bovendien niet meerdere frames bedraagt, beoordelen we het als ruimschoots voldoende. Zeker voor een laptop is dit een prima resultaat.

Om te laten zien dat specificatiecijfers - zoals beeldsnelheid - niet alles zeggen, tonen we hieronder de testresultaten van de schermen van drie high-end gaming laptops (waaronder de X-Book 17X1490) naast elkaar. Zoals je kan zien is het paneel van de X-Book ondanks op papier wat mindere eigenschappen, in de praktijk meer dan gewaagd aan dat van de high-end laptops van HP.

Luidsprekers, toetsenbord en touchpad

De luidsprekers van de X-Book 17X1490 zijn niet bijzonder indrukwekkend. Het is een stereopaar, zonder bijvoorbeeld een aparte woofer voor lage tonen. De weergave voor video's en gesprekken is prima, zonder vervorming bij hoog volume. Er zijn echter hoegenaamd geen lage tonen. Bij afwezigheid van een dsp of equalizer valt er niet veel meer uit te halen.

Het toetsenbord van de BTO X-Book 17X1490 is een full-size exemplaar. De toetsen zijn per stuk rgb-verlicht. Dat betekent dat je per toets een andere kleur kan instellen. Daarvoor kan je terecht in de Control Center toepassing. Het zijn membraantoetsen, maar ze typen prettig. Ze missen het heel onmiddellijke feedback-gevoel van mechanische of schaarschakelaars, maar ze hebben een duidelijk contactmoment en geven aardig tegendruk. Bovenzien tikt het heel lekker stil. De toetsen liggen voldoende ver uit elkaar en zijn groot genoeg, met een prettig afwerking aan de bovenkant. Ook heel fijn is de layout, met een grote shift links en cursortoetsen op volledig formaat. Er is zelfs een redelijk riant uitgevoerd numeriek deel. We hadden geen enkel probleem om er trefzeker mee te tikken, wat zeker niet van elk laptop toetsenbord gezegd kan worden.

Het touchpad is lekker groot en spekglad. Je vingers glijden er probleemloos over. De in het touchpad verwerkte muisknoppen werken goed en responsief. Het ondersteunt bovendien multitouch, wat op zich tegenwoordig wel de norm is, maar toch mooi meegenomen. Hoewel de meeste gamers voor games hun toevlucht zullen nemen tot een echte muis, is het prettig dat deze basisvoorziening gewoon goed is op de X-Book.

Aansluitingen van de BTO X-Book 17X1490

Een gaming laptop van dit formaat zal vaker wel dan niet een rol vervullen als desktopvervanger. Oftewel gewoon op een bureau staan met een aparte monitor (of twee), muis, toetsenbord en wat dies meer zij. Voldoende aansluitingen zijn dus belangrijk. Op dat vlak heb je weinig te klagen met de X-Book 17X1490. Ook zitten de aansluitingen overwegend op logische plekken. Zo zitten de belangrijkste 'vaste' aansluitingen met dikke kabels (voeding, beeld) zitten achterop. Daar bevinden zich naast de voeding een mini-displayport uitgang, hdmi 2.1 (met 48 Gbit/s) en netwerk (tot 2,5 Gbit/s). Aan beide zijkanten zitten aansluitingen voor apparatuur die je vaker inprikt of lostrekt.

Links zijn dat twee 10 Gbit/s usb-a poorten en twee 3,5 mm aansluitingen. Dat laatste is uitzonderlijk, meestal is dit een enkele gecombineerde aansluiting voor lijnuitgang en microfooningang. Oftewel een headset-aansluiting. Dat is een van de twee hier ook, maar de tweede biedt de optie van een tweede microfooningang of een optisch digitale audio-uitgang. Daar is wel een specifiek soort stekker voor nodig. 

Aan de rechterzijde treffen we dan nog twee usb-c aansluitingen met Thunderbolt 4. Naast 10 Gbit/s usb bieden die dus ook de mogelijkheid van 40 Gbit/s overdracht met geschikte externe opslag of videokaarten. Een van de twee ondersteunt ook power delivery, maar dat is bij een laptop in deze klasse wat loos. Zelfs de krachtigste PD standaard zou niet volstaan om deze laptop van stroom te voorzien. De meegeleverde adapter is een 330 watt exemplaar en heeft het formaat van een aardige baksteen. Al hebben we zeker nog (veel) groter gezien.

Je zou kunnen stellen dat je dit liever omdraait: rechts usb-a voor toetsenbord en muis, links Thunderbolt. Maar gezien de lengte van de doorsnee toetsenbord- en muiskabel is het zo'n gek idee niet om die vanaf links achter de laptop langs te leiden. Dan zit de kabel vermoedelijk minder in de weg. Hoe dan ook heb je ruimschoots voldoende opties. Het enige wat we een beetje missen is een SD Express kaartlezer. Een laptop als deze is immers ook voor creators aantrekkelijk, en die moeten nog wel eens een geheugenkaartje vol foto- of videobestanden leegtrekken.

Prestaties van de BTO X-Book 17X1490

Zoals geschreven heeft ons test sample een zeer riante uitrusting. Met een Intel Core i9-14900HX processor, 96 GB DDR5 geheugen en een Nvidia GeForce RTX 4090 laptop videokaart met 16 GB eigen GDDR6-geheugen heb je zo'n beetje het summum van dit moment aan boord. Dat is ook terug te zien in de prestaties. De testresultaten vind je in detail in de tabel, maar zijn over de gehele linie indrukwekkend. Ter illustratie, we konden Shadow of the Tomb Raider in de native qhd-resolutie zonder upscaling draaien in de 'High' preset met 172 fps. Cyberpunk 2077 met ray tracing op ultra en gebruik val dlss performance modus leverde net geen 100 fps op. Dit is een laptop waarbij je zowel van snelle beelden als van grafische pracht kan genieten.

Daarbij geldt dit wel nadrukkelijk voor de prestaties op adapter. Op de accu lever je erg veel in. Gezien de accuduur is de accu dan ook eerder een soort uninterruptable power supply - dit is geen laptop die je echt voor gebruik onderweg aanschaft. Op de accu halveren de processorprestaties ruwweg, en van die van de videokaart blijft ongeveer een kwart over. De werktijd op de accu is, zoals je van deze klasse laptops kan verwachten, niet enorm. Ergens valt het nog mee, 2,5 uur in lichte toepassingen en zo'n 80 minuten in games. We zouden zeggen: prettig om te weten dat je nog even kan doorwerken als de stroom uitvalt - maar beter blijf je in de buurt van een stopcontact. Alleen op netstroom haal je alles uit de X-Book 17X1490.

Concreet houdt 'alles' in dat je elke moderne game in hoge settings of beter kunt spelen. De combinatie van een i9 en een RTX 4090 zorgt er ook voor, dat je ook kan gamen met hoge beeldsnelheden. Sluit je een externe 4K monitor aan, dan zal je ook daarmee nog prima kunnen gamen, met aanmerkelijk hogere beeldkwaliteit en -snelheid dan een moderne console. De prestaties zijn gemiddeld iets hoger dan die van de HP Omen 17 (2023) met dezelfde videokaart en een i9-13900HX. Het is overigens mogelijk de prestaties van de X-Book verder te verhogen met behulp van de Control Center toepassing. Dat gaat wel gepaard met navenant meer ventilatorgeluid. Hieronder zetten we een aantal testresultaten naast elkaar om die van de X-Book in perspectief te plaatsen.

We constateerden het al bij de vorige generatie van Intel: de Core i9 wordt notoir heet. BTO levert deze laptop dan ook standaard met 'speciale' koelpasta, die beter warmte geleidt dan de standaardvariant. Op moment van schrijven kan je bij het samenstellen van de laptop kiezen om deze als optie toe te voegen, maar dat hoef je dus niet te doen: BTO zorgt zelf al voor de optimale variant. Nochtans adviseert het bedrijf zoals geschreven om jaarlijks een onderhoudsbeurt. Daarin voorziet het voor een klein bedrag de laptop van nieuwe koelpasta en maakt het de koeling stofvrij.

De reden voor dat laatste is simpel: de krachtige ventilatoren in de laptop voeren véél lucht aan, maar dat betekent onvermijdelijk ook dat er meer stof wordt binnengezogen. Ze maken ook een flinke hoeveelheid lawaai. Dat geldt eigenlijk voor alle laptops in deze klasse. De combinatie van de processor en videokaart produceert meer dan 200 watt aan warmte. Die moet worden afgevoerd. We hebben bij diverse evenementen concurrerende modellen gezien én gehoord, die zeker niet minder stil waren. Er zullen verschillen zijn in zaken als de frequentie van het geluid, maar hou er rekening mee dat een (gaming) headset met een laptop als deze verplichte kost is. Met de Control Center toepassing op de laptop kan je experimenteren met fancurves en stillere profielen. Een afname aan geluid brengt echter consequent ook een afname in prestaties met zich mee. De processor mag dan simpelweg minder hard werken.

De in ons sample gebruikte T700 PCI-express 5.0 ssd van Crucial doet het uitstekend, zo blijkt uit de testresultaten. Zeker in de 3DMark storage test is het verschil met een pci-e 4.0 ssd goed te zien. Het is een razendsnelle opslag, en als je het uiterste wilt qua prestaties is het de moeite waard om de meerprijs te investeren in vergelijking met een pci-e 4.0 ssd. De tweede ssd is overigens ook niet voor de poes, met een gemeten doorvoersnelheid van ruim 400 MB/s.

Conclusie

De BTO X-Book 17X1490 is een aanrader voor wie prestaties van desktopniveau zoekt in een verpakking die aanmerkelijk kleiner is dan een doorsnee desktop. In de geteste configuratie blijft er op prestatievlak weinig te wensen over - zolang je in de buurt van een stopcontact blijft. Dat is inherent aan deze klasse laptops. Dat geldt ook voor de forse hoeveelheid lawaai die het apparaat vol in bedrijf produceert.

Met een Core i9 en een RTX 4090 kijk je tegen een stevige uitgave aan, maar exorbitant is het nu ook weer niet. Concurrenten als een Erazer Beast X40, MSI Raider GE78 of HP Omen 17 (2023) zitten in een vergelijkbare prijsklasse. Die concurrenten hebben een streepje voor op het gebied van het beeldscherm, met een 16:10-verhouding en 240 beelden per seconde zijn dat toch net wat luxere panelen. Al is de vraag of de responstijden zoveel beter zijn - bij de door ons geteste HP waren die feitelijk vergelijkbaar met die van deze X-Book. De Erazer en de HP hebben een mechanisch toetsenbord, de MSI heeft een wat indrukwekkender audiosysteem. Daar zet de BTO meer flexibiliteit bij de configuratie en meer uitbreidingsmogelijkheden tegenover.

Wil je echt extreme hoeveelheden geheugen en/of opslag, dan kom je al snel bij de X-Book 17X1490 uit. Die mogelijkheid moet je niet onderschatten, want moderne games zijn groot. De optie om bij wijze van spreken 12 terabyte aan ssd-opslag tot je beschikking te hebben, is erg aantrekkelijk. Ook prettig is dat je controle hebt over wat voor geheugen en opslag erin gaan: zo je wilt, ben je verzekerd van A-merken. Bij kant-en-klare laptops is het toch vaak afwachten wat er is ingekocht.

Een ander voordeel van BTO is dat het een lokaal, Nederlands bedrijf is. De i9-14900HX is een notoire heethoofd en het door BTO aangeboden onderhoud is duur noch een overbodige luxe. Het is minder waarschijnlijk dat de verkoper van een 'off the shelf' laptop zo'n servicebeurt biedt. Of dat voor jou de doorslag geeft, kan je beter zelf bepalen. Wanneer je kiest voor de X-Book 17X1490, haal je in elk geval een krachtpatser van jewelste in huis, die zijn prijs waarmaakt en geheel naar je voorkeuren is af te stemmen. 

BTO X-Book 17X1490