iiyama ProLite XUB2763QSU review: ook voor wie op de kleintjes let is QHD de betere keuze

Vooropgesteld dat je een beeldscherm koopt om meer dan een paar minuten per week te gebruiken, is het zonder meer aan te raden niet de allergoedkoopste optie te nemen. Je ogen zullen je dankbaar zijn als je even rondkijkt en iets meer investeert. Zoals in een zogeheten qhd- of 1440p-monitor, met bijna 80% meer pixels dan full hd. En misschien een wat hogere beeldsnelheid. Dat zoiets niet duur hoeft te zijn in aanschaf én in gebruik, laat de iiyama ProLite XUB2763QSU heel goed zien. 

iiyama ProLite XUB2763QSU: duurzaam en toch betaalbaar

Als er één monitorfabrikant is die het concept 'veel voor weinig' tot in de puntjes beheerst, is het wel iiyama. Bij dit merk betaal je niet voor flashy design, luxe materialen of gelikte menu's. Op het vlak van constructiekwaltieit en beeldkwaliteit weet het desalniettemin vaak hoge ogen te gooien. Zeker voor de vraagprijs. De keerzijde is dat het veelal niet voorop loopt met technische innovatie, maar focust op bewezen techniek. 

Case in point, ultrazuinige monitoren. Concurrent Philips timmert al de nodige jaren aan de weg met zeer zuinige modellen. Die doen het niet alleen goed in de zakelijke markt; ondanks een zekere meerprijs zijn ze ook bij consumenten populair. Energie is nu eenmaal flink duurder geworden de laatste jaren. Bij iiyama is er nu ook zo'n zuinige lijn, met de naam ProLite XU(B)2x63. Er is een XUB2463HSU (vanaf 99 euro zonder ergonomische voet, 119 euro met), een XUB2763HSU (vanaf 119 euro met een simpele voet, vanaf 139 met een verstelbare) en sinds kort de iiyama ProLite XUB2763QSU, onderwerp van deze review. 

Alle drie hebben gemeen, dat ze ontworpen zijn met het oog op duurzaamheid. De verpakking is grotendeels van karton, de behuizing is voor 85% gemaakt uit hergebruikte materialen en het verbruik is opmerkelijk laag. Om het in energielabeltermen uit te drukken: ze hebben een 'B', waar de meeste monitoren niet beter scoren dan een F of G. G staat overigens voor 'alles onder F'. Verder zijn ze voorzien van een TCO Certified label, een uitgebreide duurzaamheidscertificering voor IT-producten. Ook voldoen ze aan de Epeat Silver criteria, een vergelijkbaar ecolabel voor elektronica.

Dat soort zaken resulteert doorgaans in een meerprijs, maar die is in dit geval heel bescheiden. Zo is de iiyama ProLite XUB2763QSU nauwelijks duurder dan de XUB2793QSU, een veelverkocht model met vergelijkbare eigenschappen. Ook binnen de bredere markt is het niet duur te noemen. Het aanbod aan 27-inch qhd-monitoren is gigantisch, maar kijk je naar de subset met een 100Hz-paneel die in hoogte verstelbaar is, dan behoort deze iiyama ook met zijn duurzame kenmerken tot de goedkopere. Op moment van schrijven is hij te vinden voor 219 euro.

Niet beknibbeld op functionaliteit

Op het vlak van de eigenschappen valt er weinig te klagen. Het scherm staat op een in hoogte verstelbare voet met riante verstelmogelijkheden, inclusief een portretstand. Luidsprekers zijn ingebouwd, en er is een eenvoudige usb hub om bijvoorbeeld muis en toetsenbord met de monitor te verbinden. Voor videobronnen zijn er een displayport- en een hdmi-ingang. Kortom, alles zit erop wat je nodig hebt. Het enige wat we missen, maar dat is in deze prijsklasse nog te veel gevraagd, is usb-c. Zo'n enkele kabelverbinding voor beeld, data en voeding is wel erg handig. Maar het maakt een scherm ook niet zuiniger, integendeel.

In het basale beeldmenu zijn enige opties om de weergave aan te passen, maar zonder colorimeter kom je daar niet ver mee. Je kan een beetje experimenteren, zo je wilt, maar vermoedelijk ben je het beste af met de standaardmodus. De optie om blauw licht te dimmen zal voor sommigen welkom zijn. 

Van de luidsprekers in deze klasse monitoren verwacht ik eigenlijk nooit veel. Degene in de XUB2763QSU vallen in zover mee, dat ze niet vervormen op maximaal volume. Dat is dan ook relatief bescheiden. Lage tonen zijn er niet, maar ik heb wel (veel) slechter gehoord. Je kan ermee videobellen of een podcast luisteren ofzo. 

Het zijn echter toch vooral de technische eigenschappen van het paneel die een goedkeurend knikje verdienen. Naast de fijne resolutie - 2560x1440 pixels, qhd oftewel 1440p in de volksmond - is er een behoorlijk hoge helderheid van 350 nits en een opmerkelijke verversingssnelheid van 100 beelden per seconde. Dat gaat wel gepaard met een iets hoger energieverbruik, waarover verderop meer. Maar het opent ook de deur naar een betere game-ervaring. Ook daar besteden we uiteraard aandacht aan.

In gebruik nemen

De iiyama ProLite XUB2763QSU arriveert in een heel platte kartonnen doos, met twee kartonnen 'schalen' die de onderdelen van het scherm beschermen. Onderdelen, want je moet het eerst even in elkaar zetten. Dat gaat met een stap meer dan gebruikelijk. De verticale drager van het paneel moet je op de horizontale bodemplaat vastzetten (met een een duimschroef, geen gereedschap nodig). Daarna moet je ook even de kantelende 'kop' die tussen verticale drager en paneel komt te zitten, bevestigen. Ook dat kan met een enkele duimschroef. Vervolgens klik je het paneel gewoon vast.

Aansluiten is een kwestie van displayport of hdmi kiezen; zo je wilt, kan je een usb-b kabel naar je pc trekken. Alle benodigde kabels zitten in de doos. De monitor detecteert automatisch op welke poorten een signaal zit. Daarbij bleek, dat de hdmi-ingang beperkingen kent. Als je een signaal met hogere kleurdiepte of resolutie aanlevert, gaat het scherm op zwart met een 'out of range' foutmelding. Ook als er via de displayport-ingang een wel geaccepteerd signaal binnenkomt. Het is geen groot probleem, maar niet heel elegant.

De verstelmogelijkheden van het scherm zijn prima, met een hoogtebereik van 15 centimeter. De pivot (portretstand) helpt om kabels aan te sluiten. De ProLite XUB2763QSU kan ook riant zwenken en kantelen, meer dan sommige duurdere monitoren. Het verstellen gaat behoorlijk soepel. Het scherm voelt ook stevig aan, al is het nadrukkkelijk grotendeels van plastic. De basis van metaal, en voorkomt onwenselijk meetrillen. Voor kabelmanagement zijn de mogelijkheden beperkt tot een gat in de voet, dat is eerder functioneel dan fraai. Het werkt.

Dat geldt ook voor het menu, dat is eerder strak dan gelikt. Wat wel heel prettig is, is dat je het kan bedienen met een klein joystickje. Dat zit achter de rechterkant, achterop. Heel veel fijner dan de bij iiyama toch nog veel voorkomende knoppen in de onderrand. Al bij al is het een no-nonsense monitor die het meer moet hebben van wat er op het beeld verschijnt, dan wat eromheen zit. Gelukkig is dat eerste opmerkelijk goed in orde.

Beeldkwaliteit van de iiyama ProLite XUB2763QSU

Voor het vaststellen van de beeldkwaliteit, meten we de iiyama ProLite XUB2763QSU door met een Calibrite i1 Display Pro Plus colorimeter, waarbij we Calman Ultimate van Portrait Displays gebruiken voor het analyseren van de data. Het scherm kent geen presets voor bepaalde kleurruimtes, dus het is 'zoals het uit de doos komt' getest, met alleen de helderheid aangepast naar 250 nits. Daarbij is de sRGB-standaard gebruikt als referentie, aangezien de meeste toepassingen daar ook gebruik van maken. Verder heb ik ook de andere aanwezige gamma modi getest; standaard is dat 'Mode 1', maar ook 'Mode 2' en 'Mode 3' zijn getest. 

De afwezigheid van zaken als een srgb-preset of claims met betrekking tot kalibratie zorgen voor gematigde verwachtingen. De resultaten vallen echter alleszins mee. Helderheid en contrast zijn prima, zeker omdat dit een energiezuinige ips-monitor is. De maximale helderheid is met 330 nits ruimschoots voldoende voor de meeste toepassingen, en maar iets onder de door iiyama beloofde waarde. De minimale helderheid is met net geen 40 nits ook goed: je kan aan dit scherm werken, zonder 's avonds verblind te worden. Ook zonder 'low blue light' modus. Het contrast komt rond de 1300:1 uit, relatief hoog voor deze paneeltechniek.

Het scherm is iets oververzadigd; vergeleken met de srgb-kleurruimte dekt het daar 115% van. Het is geen wereldschokkende afwijking, het is niet alsof het rood of groen van je scherm druipt. Levendige kleuren, zeg maar. Kijken we naar grijs- en kleurafwijkingen, dan vallen die alleszins mee. De kritische grens van 3 wordt gemiddeld genomen niet bereikt voor kleuren, met als hoogste uitschieter een waarde van vier. Voor de meeste doeleinden een meer dan goed resultaat. Ook de grijsafwijking is heel bescheiden, terwijl de kleurtemperatuur eveneens netjes te noemen is. Iets dichter bij de neutral 6500 K was mooi geweest, maar niemand hoeft wakker te liggen van de gemeten waarde.

Wat de andere gamma modi betreft: die komen respectievelijk overeen met een gamma van 1,8 (Gamma 1) en 2,6 (Gamma 3). Passen we de instellingen van Calman daarop aan, dan zijn de afwijkingen wederom heel bescheiden. De waardes voor Gamma 1 zijn dan zelfs nog beter dan de standaardinstelling. 

De uniformiteit ten slotte is niet slecht, maar ook niet geweldig, de helderheid naar de randen toe neemt meetbaar - maar niet zichtbaar flink af. Voor gewoon gebruik zal je het niet merken, maar het is een beletsel voor serieuzer kleurkritisch werk. Daar zal je deze monitor echter niet voor aanschaffen. 

Gamen

De tijd dat fabrikanten monitoren met een beeldsnelheid van 75 Hz als 'gaming' modellen positioneerden ligt zo langzamerhand achter ons. Dat heeft weinig te maken met voortschrijdend inzicht en alles met het feit dat hogere beeldfrequenties ook naar goedkopere panelen komen. De lat verschuift nu naar 100 Hz, en de ervaring leert dat ook kantoormonitoren vaak een sneller scherm krijgen. Wat mij betreft alleen maar positief, want ook bij gewoon slepen van vensters en verplaatsen van de muiscursor is de hogere snelheid merkbaar. Zeker, zoals dat vaak gaat, wanneer je weer teruggaat naar de oude, langzamere snelheid.

Een tijdje terug besprak ik een monitor van Asus met dezelfde beeldsnelheid. Daar bleek de hogere beeldsnelheid geen garantie voor gaming plezier. De vereiste responstijden werden toch wat vaak niet behaald. Een vergelijkbaar verhaal gaat op de voor iiyama ProLite XUB2763QSU. De standaard overdrive modus (stand 3) vertoont relatief veel overshoot, terwijl het percentage transities 'in window' wel erg laag is. Met stand 2 is het resultaat beter, maar niet zo goed dat ik het scherm zou aanraden als gaming monitor. De detailgrafieken van een aantal transities hieronder laten zien waarom. Stand 1 levert geen verdere verbetering op.

Mocht je toch gaan gamen, dan is enige ghosting onvermijdelijk. Bij overdrive stand 2 hoef je in elk geval geen zorgen te hebben over ernstige overdrive artefacten (ook wel inverse ghosting genoemd). De input lag is wat hoger dan bij dure gaming monitoren, maar met gemiddeld nog geen 8 ms voor de on-display lag ook niet overdreven ernstig. 

Voor niet-gaming gebruik is de hogere snelheid wel degelijk prettig, en gezien de geringe toename in energieverbruik (pakweg 1 watt meer vergeleken met 60 Hz) zou ik adviseren Windows op 100 Hz in te stellen. Na een tijdje wil je niet anders meer.

Energieverbruik van de iiyama ProLite XUB2763QSU

Doorgaans besteed ik niet heel veel aandacht aan het energieverbruik van monitoren. Ze worden steeds zuiniger, maar de grote formaten met oled, miniled en/of ingewikkelde usb-c power delivery functies bewegen juist de andere kant op. Wie in dat soort schermen investeert, kijkt zelden naar het verbruik. Maar als je een scherm koopt voor thuiswerken, internetten en webbrowsen, en je let op de kleintjes, is het natuurlijk wel prettig om te weten wat het aan je energierekening bijdraagt.

De iiyama ProLite XUB2763QSU is in dat opzicht heel vergevingsgezind. Direct uit de doos verbruikt het 9,1 watt. Schakel je van 60 naar 100 Hz, dan loopt dat op tot 10 watt. Dit is bij de helderheid op 50%, wat overeenkomt met ongeveer 140 nits. Dat is zonder direct invallend licht prima. Bij maximale helderheid (ca. 330 nits) loopt het verbruik op tot ongeveer 16,5 watt. Bij minimale helderheid (net geen 40 nits) is het iets meer dan 5 watt, maar het scherm is dan te donker om te gebruiken - tenzij je zelf ook in het duister zit.

Het scherm bevat een Eco-modus, maar die doet weinig meer dan de helderheid vastzetten. Er zijn drie standen, die overeenkomen met respectievelijk 52, 35 en 18 procent van de helderheidsregeling. Met 35 is nog wel te werken, 18 is in de meeste omstandigheden echt te donker.

Volgens iiyama zelf verbruikt het scherm 14 watt, wat een heel realistische opgave is. Dat is waar wij ook op uitkomen met de helderheid op 250 nits en 100Hz-weergave actief. Ter vergelijking, de opgave voor de XUB2793QSU is 22 watt. Met een energieprijs van 32 cent per kWh, en 24/7 gebruik, zou dat laatste scherm je net geen 61 euro per jaar aan stroom kosten. Bij de XUB2763QSU kom je uit op net geen 39 euro. De meerprijs in vergelijking met het andere model van iiyama heb je er dan dus na een jaar uit. 

Het is alleen onwaarschijnlijk dat je het scherm continu gaat gebruiken. In standby is het verbruik verwaarloosbaar, minder dan een halve watt. Uitgaande van 8 uur gebruik per dag, 22 dagen per maand, zou je bij de XUB2793QSU uitkomen op net geen 15 euro per jaar. Bij de XUB2763QSU is dat pakweg 9,5 euro per jaar. Dan duurt het dus wat langer, voor je de kleine meerprijs eruit hebt. Zolang de energieprijzen niet weer enorm stijgen, koop je deze monitor vooral omdat je het goed met het milieu voorhebt - de positieve effecten voor je bankrekening zijn in absolute termen niet enorm. Uiteraard is het een iets ander verhaal, wanneer je monitoren inkoopt voor een groot bedrijf dat zijn vaste lasten wil drukken. 

Conclusie

Solide, duurzaam, energiezuinig en met een prima plaatje op het riante beeldscherm met lekker veel werkruimte: wat wil je nog meer? Natuurlijk, als je gamer, video- of fotograaf bent, heb je vast meer wensen en eisen. Als je hecht aan gemak en comfort, ga je allicht voor een scherm met usb-c aansluiting. Maar als je gewoon een goede monitor zoekt die aansluit bij moderne standaarden? Als 1440p-monitor met 100Hz-weergave biedt de iiyama ProLite XUB2763QSU een veel prettiger dagelijkse ervaring dan een instap full hd-model. Natuurlijk, het kan altijd nóg goedkoper, maar je koopt een beeldscherm doorgaans om er vele jaren mee te doen. Geef je om je ogen en wil je je energiekosten drukken, dan is deze iiyama gewoon een goed verhaal.

Vroeger maakte ik nog wel eens graag de vergelijking met een automerk of model om de positionering van een beeldscherm te duiden. Bij deze ProLite kan dat eigenlijk niet, omdat er simpelweg geen betaalbare, degelijke auto's voor modale inkomens meer gemaakt worden. Gelukkig is dat met monitoren nog wel het geval. De iiyama ProLite XUB2763QSU is er zo een: een fijn scherm met een nette prijs. Dat het ook nog een duurzaam product is, maakt zijn verhaal alleen maar aantrekkelijker. 

iiyama ProLite XUB2763QSU-B1