LG UltraGear 27GX790A: genot om op te gamen
Dat LG Display en LG Electronics verschillende bedrijven zijn, is soms pijnlijk duidelijk als je ziet hoeveel tijd er zit tussen een aangekondigd nieuw paneel van het eerste, en voordat dit in een monitor van het tweede belandt. Zo leverde Dell al schermen met contrastrijke 'IPS Black' panelen, lang voordat LG die aankondigde in de eigen monitoren. En ook het rappe 480Hz oled-paneel dat LG Display al in januari vorig jaar annonceerde, verscheen eerst bij Asus en Sony. Nu is het er dan toch ook onder de LG-banier, in de vorm van de LG UltraGear 27GX790A. LG noemt het ook wel UltraGear OLED GX7, overigens. Eén voordeel heeft dit scherm sowieso al: het is iets minder duur dan die twee concurrenten. Al zijn die wel aardig in prijs gedaald sinds introductie.
LG UltraGear 27GX790A: 480 beelden per seconde - nu of later
De LG UltraGear 27GX790A is een zogenaamde qhd-monitor, ook wel 1440p genoemd, die 480 beelden per seconde kan tonen. Dankzij de rappe oled-pixels, die zowel voor kleur als licht zorgen, moet die snelheid geen grote uitdaging zijn. Dezelfde techniek zorgt ervoor dat het met kleurbereik en -nauwkeurigheid in de basis ook goed zit. De lat ligt hoog bij oled, en het is dan ook in de finesses dat deze UltraGear zich moet onderscheiden. Daartoe heeft het in elk geval één voorziening aan boord waar weinig concurrenten over kunnen beschikken. Wie over de benodigde apparatuur beschikt (een colorimeter), kan het scherm hardwarematig kalibreren. Of dat ook nodig is, zal later in deze review blijken.
De combinatie van de (afgerond) 27-inch diagonaal, 480 beelden per seconde en de qhd-resolutie maken dit een zeer aantrekkelijk scherm voor spelers van snelle shooters. Niet heel lang geleden behoorde een scherm als dit tot het topsegment voor e-sporters. De lat daar gaat inmiddels richting de 600 beelden per seconde, maar dat is met lcd-schermen op basis van tn-techniek. En veelal bij een lagere resolutie. De LG 27GX790A is juist aantrekkelijk omdat hij én snel is, én een zeer goede beeldkwaliteit belooft. Bovendien is het aantal pixels ook te behapstukken voor videokaarten waar geen tweede hypotheek voor nodig is. Gezien de lange tijd die veel mensen met hun monitor doen, beleven veel kopers alleen maar meer plezier van een scherm als dit, naarmate ze de aangesloten pc upgraden.
LG koopt vooralsnog niet in bij Samsung Display, en het zal dan ook niet verbazen dat de 27GX790A gebruikmaakt van een w-oled paneel. Vergeleken met qd-oled belooft dat een wat hogere piekhelderheid, en een marginaal kleiner kleurbereik. Beide zijn meer een wetenswaardigheid, dan iets wat je in de praktijk zal merken.
Ingebruikname en design van de LG UltraGear 27GX790A
De UltraGear 27GX790A arriveert in - helaas - een heleboel piepschuim. Daarin zijn de afzonderlijke onderdelen ook nog eens in plastic hoezen verpakt. In een kartonnen doos zitten naast de externe voedingsadapter de nodige kabels, wederom in aparte plastic zakjes. Dat kan beter, LG.
Het scherm zelf moet je dus, zoals gebruikelijk, nog even in elkaar zetten. Dat is heel eenvoudig: verticale staander op de voet, duimschroefje om het vast te zetten, klik het geheel in het paneel en je tilt het zo uit de doos. Een kind kan de was doen. De voet valt op door de dunne, zware metalen bodemplaat. Het brengt het totaalgewicht op ruim 9 kilo, zwaar voor een monitor tegenwoordig. Mede hierdoor staat het zeer stabiel. Voordeel van de dunne bodemplaat is dat je er een toetsenbord in elk geval deels overheen kan schuiven. Zo kan je nog dichter in het beeld kruipen, wat sommige gamers nu eenmaal prettig vinden.
Op het bureau oogt de voet tamelijk massief voor het relatief bescheiden paneel. Het lijkt niet veel kleiner dan die voor de 32GS95UE van vorig jaar, al heb ik die niet meer staan om mee te vergelijken. Maar het geheel is nog in proporties, gelukkig.
Het paneel zelf is 'vierzijdig randloos', zoals fabrikanten het graag noemen. Het betekent dat de onderrand amper (maar wel iets) dikker is dan de boven- en zijranden. Wel zit er een soort kinnetje achter het paneel, dat eronder uitsteekt. Waarom is niet duidelijk. Het is niet lelijk, maar doet wat af aan de symmetrie. Meer een designbeslissing, lijkt het. Die onderrand glimt wel behoorlijk, wat ik toch een beetje afleidend vond. Het oogt als iets dat kan oplichten, maar dat is niet het geval.
Verlichting is er wel, maar aan de achterzijde. LG noemt het als vanouds Hexagon lighting en het is voldoende helder dat je in een matig verlichte ruimte wat weerkaatsing ziet achter het scherm. Zet het strak tegen een witte muur en het zal meer opvallen, maar het blijft een beetje de vraag waarom je lampjes achterop je monitor zou willen. Alleen Philips Evnia schermen met Ambiglow 'doen' er wat mee, zoals de kleuren laten aansluiten bij het schermbeeld. Maar goed, die vraag geldt voor elke andere monitormaker evenzeer.
Aansluitingen: DisplayPort 2.1, maar hoe snel?
Op het vlak van aansluitingen biedt de 27GX790A naast twee keer hdmi 2.1 met volledige bandbreedte ook DisplayPort 2.1. Het is echter geen 'volwaardige' implementatie, maar 'UHBR13.5', wat neerkomt op 54 gigabit per seconde. Ter vergelijking, UHBR20 levert 80 Gbit/s. Waarom is dat belangrijk? Omdat voor 480 beelden per seconde bij de native 1440p-resolutie en een 10-bits hdr-signaal zoveel data door de kabel gaat, dat compressie vereist is als UHBR20 niet beschikbaar is. Deze display stream compressie (dsc) zorgt ervoor dat het signaal 'past' binnen de beschikbare bandbreedte.
Vooralsnog is het een voornamelijk theoretische aangelegenheid. In de eerste plaats omdat zeer de vraag is in welke mate je de compressie zou zien bij 480 beelden per seconde, maar ook omdat er vooralsnog amper videokaarten te koop zijn met de vereiste aansluiting. De Nvidia GeForce RTX 50-serie is de eerste die dit biedt en sinds enige maanden is die ook te koop. Aanvankelijk was er zo weinig voorraad, dat de prijzen absurd hoog waren en je ook met een dikke portemonnee maar net geluk moest hebben er een te vinden. Dat is inmiddels aan het stabiliseren. AMD heeft ook nieuwe kaarten geïntroduceerd, maar die bieden net als de 27GX790A maximaal 54 Gbit/s via DisplayPort 2.1.
Ook 54 Gbit/s is meer dan DisplayPort 1.4 maximaal levert, dus er is in elk geval minder sterke compressie nodig. Op dit moment loopt LG in elk geval nog voor op de concurrentie van Asus en Sony. De Inzone M10s biedt UHBR10, de PG27AQDP alleen DP 1.4 met dsc. Aan de andere kant, de eerste modellen met uhbr20 bereikten ons al, zoals de ROG Swift OLED PG27UCDM van Asus. De onderdelen zijn dus voorhanden. Zeker omdat je, zoals geschreven, vermoedelijk een lange tijd met een monitor gaat doen is het de vraag of de keuze van LG om deze niet te gebruiken, zo'n handige is.
Los van de video-ingangen biedt het scherm verder een usb hub en een 3,5 mm audio-aansluiting. Usb-c is niet voorhanden, ook speakers zijn niet ingebouwd. Helaas geen Pixel Sound, zoals in de UltraGear 32GS95UE. Dit is overigens vergelijkbaar met de genoemde modellen van Asus en Sony, die ook geen usb-c of speakers hebben.
Alle aansluitingen zitten naar achteren gericht op de achterzijde. Dat maakt inprikken en verwisselen van kabels eenvoudig. Doorgaans oogt het wat minder fraai. In het geval van de 27GX790A zie je er nochtans weinig van, dankzij de brede voet met een opening erin om kabels door te leiden.
Bediening en menu van de LG UltraGear 27GX790A
LG gebruikt het menu dat we inmiddels goed kennen van eerdere UltraGear monitoren. Voor de bediening zit een mini-joystick annex drukknop in de onderrand, prettig in het midden geplaatst. Zo kan je er altijd goed bij. Eén keer indrukken opent een snelmenu met een paar snelkoppelingen, nog een keer drukken brengt je naar het hoofdmenu. Dat is behoorljk overzichtelijk, al is niet altijd duidelijk dat je kan scrollen naar meer opties. Zo vind je een sRGB en een DCI-P3 modus onder de Game Mode lijst met presets, waarvan er aanvankelijk maar vier lijken te zijn. Een heel dun streepje aan de zijkant van het menu geeft aan dat je kan scrollen, maar daar kijk je snel overheen.
Het menu toont soms wat tips, maar die zijn niet heel behulpzaam. Zo staat bij de preset 'Personalized Picture' een toelichting: 'install the LG Switch and proceed "Personalized Picture Wizard". En bij VRR staat een generieke toelichting over Freesync, plus een waarschuwing over flikkerend beeld - maar niet wat de 'Basic' en 'Extended' opties precies doen.
Vermeldenswaard is de 'Peak Brightness' instelling onder 'Picture Adjust'. Deze staat in sdr modus op 'off', in hdr modus op 'low'. Feitelijk is 'off' zoiets als de uniform brightness van Asus oled monitoren: het beperkt de maximale helderheid, zodat de helderheid van witte vensters contant blijft, ongeacht de omvang. In hdr komt 'low' min of meer overeen met de DisplayHDR 400 True Black certificering, die het scherm dan ook heeft. Bij 'off' is de piekhelderheid maximaal amper 250 nits, bij low rond de 600 nits, bij 'high' nog een stuk hoger. Meer daarover verderop.
Ook opmerkelijk is de aanwezigheid van vier gamma-instellingen, die gewoon 1 t/m 4 genummerd zijn. De tooltip meldt 'hoe hoger het gamma, hoe donkerder het beeld'. Dat is correct, maar de presets komen min of meer overeen met gammawaardes van 2,2, 2,3, 2,6 en 2,3 respectievelijk. De gamma 2 optie is de standaard, die dus meer overeenkomt met gamma 2,3 dan de gangbare 2,2 norm. Ook daarover meer later in de review.
LG software: zoekt en gij zult vinden
LG biedt meerdere toepassingen om het beeldscherm vanuit Windows te beheren. Een daarvan is LG Switch - precies, dat werd aangehaald in het on-screen menu. Het 'Switch' slaat op de mogelijkheid te schakelen tussen 'Work' en 'Life'. Deze ruim 500 MB grote toepassing kan je downloaden vanaf de Nederlandse supportpagina. Dat geldt niet voor de LG Calibration Studio, die hier op moment van schrijven nog niet was vermeld. Met deze software kan je de hardwarekalibratie van het scherm ter hand nemen. Je vindt deze onder meer op deze Engelse (Canadese) supportpagina.
Dan is er nog OnScreen Control, dat bij eerdere LG UltraGear monitoren werd vermeld. Het installatiebestand van ruim 350 MB had ik nog staan en wat blijkt: het werkt prima met de UltraGear 27GX790A. Je kan snel instellingen aanpassen, zonder dat een aparte usb-kabel naar het scherm nodig is. Hiermee kan je ook eventueel de firmware updaten, al was er op moment van schrijven geen nieuwere beschikbaar.
OnScreen Control biedt meer instelmogelijkheden en is overzichtelijker dan LG Switch. Dat programma nestelt zich met een klein zwevend venster op je bureaublad. Van daaruit kan je inderdaad schakelen tussen 'Work' (instellingen van je monitor) en 'Life' (wallpapers en de mogelijkheid agendawaarschuwingen te tonen). In de Work-stand kan je ook een koppeling maken met je videovergaderprogramma naar voorkeur. Waarom, dat mag Joost weten. LG Switch meldt niet te werken in combinatie met OnScreen Control, maar ik kon beide naast elkaar gebruiken. Hoe dan ook oogt Switch niet als een verbetering, dus mocht je de 27G790A vanuit Windows willen bedienen: download OnScreen Control, bijvoorbeeld hier.
LG Calibration Studio
LG Calibration Studio is de naam van de toepassing om gebruik te maken van de hardwarematige kalibratie van de UltraGear 27GX790A. Ook deze vereist wat zoeken bij LG, want op moment van schrijven staat het niet vermeld bij de Nederlandse productpagina. Wel bij de Canadese. Dit is de rechtstreekse link voor de Windows en Mac versies. Het zou handig zijn als LG deze toepassingen gewoon op één downloadpagina aanbiedt, maar goed. Voor gebruik is een colorimeter vereist, en de app ondersteunt nogal wat verschillende. Zolang je een enigszins gangbaar model hebt van Spyder, Calibrite (voorheen X-Rite) of Colormunki, zal het wel werken.
Voor kalibratie is het nodig de monitor met de meegeleverde usb-kabel aan te sluiten. Logisch, want het gemaakte profiel moet uiteindelijk in de monitor worden geladen.
De toepassing zelf is rechttoe, rechtaan. Zolang je een beetje basiskennis hebt van de aspecten die beeldweergave bepalen, wijzigt het zichzelf. Je kan een gewenste kleurruimte instellen, evenals een helderheid waarop gekalibreerd moet worden, de kleurtemperatuur en de gammawaarde. Vervolgens is het een kwestie van starten, de colorimeter plaatsen en op volgende klikken. Het kalibratieprocedé neemt volgens de melding bij aanvang ongeveer een half uur in beslag, tenminste, met de uitgebreide ISO-set kleuren die ik uitprobeerde. In de praktijk was het na pakweg 15 minuten gepiept.
Voor de kalibratie ging ik uit van de DCI-P3 kleurruimte, bij een helderheid van 200 nits, een kleurtemperatuur van 6500 K en een gammawaarde van 2,2. Dit mede omdat de ingebouwde DCI-P3 modus een gamma van 2,6 hanteert (met bovendien een heel vreemde curve) en qua kleurtemperatuur ver onder de 6500 K blijft. Meer daarover hieronder, eerst terug naar de kalibratie. Die werkt heel behoorlijk: nameten met Calman Ultimate van Portrait Displays levert een bescheiden afwijking op voor zowel grijstinten als kleuren. Ook de maxima blijven netjes binnen de perken.
Dat alles is wel op basis van de dE2000-norm. Langs de dEITP-lat zijn de resultaten minder indrukwekkend, zij het zeker niet slecht. Wat voornamelijk opvalt, is dat de uitschieters relatief groot zijn. Het resultaat is echter een stuk beter dan de ingebakken DCI-P3 preset. Een tweede test met kalibratie voor sRGB pakte minder goed uit. Weliswaar waren de kleurafwijkingen klein, de gammacurve was niet ideaal - en bovenal lagen de volledig verzadigde kleuren ver buiten de sRGB driehoek. Het beeld is daardoor oververzadigd voor sRGB-materiaal.
LG UltraGear 27GX790A testresultaten: helderheid
De LG UltraGear 27GX790A komt uit de doos in de stand 'Gamer 1', met de gammamodus op 'Gamma 2'. Zo heb ik 'm dan ook getest, in eerste instantie, met de aangehaalde industriestandaard software van Portrait. Maar omdat ik nieuwsgierig ben aangelegd, heb ik ook de overige gammamodi doorgemeten, plus de sRGB en DCI-P3 standen. Die laatste waren dermate matig, dat ik ze naast de standaardhelderheid (65%) ook op maximale helderheid heb gemeten. Het levert alles bij elkaar een enorme berg testresultaten op, waarvan het veel te ver voert om die in detail hier te behandelen. In de tabel staan de voornaamste, en in de galerij hieronder staan de nodige schermafdrukken. Het is interessanter om de bevindingen een beetje te destilleren.
Daarbij beginnen we met contrast en helderheid. Op het vlak van contrast zijn we snel klaar: het is oled en het contrast is oneindig, dus uitstekend. Qua helderheid is er meer te vertellen, waarbij het hier dan gaat over maximale helderheid en gammacurves. Om met het eerste te beginnen: uit de doos staat in sdr-modus de Peak Brightness instelling op 'off'. Dat beperkt de maximale helderheid en zorgt voor een constante helderheid, ongeacht het materiaal waar je naar kijkt. Bij een 10% wit venster meet ik dan 235 nits; op Peak Brightness low wordt dat 318 nits, op high 412 nits. Bij een 100% wit venster is de maximale helderheid altijd rond de 238 nits. De minimale helderheid is afhankelijk van de Peak Brightness instelling bij een 10% venster 13 tot 22 nits, bij 100% altijd 13 nits. Dat is aangenaam weinig en zeer geschikt voor gamesessies in het donker.
Dan die gammacurves. We merkten al op dat LG een beetje aparte keuzes maakt door vier gammamodi te bieden, zonder die duidelijk van elkaar te onderscheiden. Alle zijn qua kleurafwijking (meer daarover hieronder) sowieso goed, mits afgezet tegen materiaal op basis van overeenkomstig gamma. Dat is bij de standaardmodus (Gamer 1, gamma 2) eerder gamma 2.3 dan 2.2, al kunnen beide ermee door. Gamma 3 komt meer overeen met gamma 2.6, gamma 4 is weer een soort van 2.3. Zoals gezegd: raar. Het zou logischer zijn om de modi op basis van 2.0, 2.2, 2.4 en 2.6 af te stellen. Waarbij je dus steeds een wat donkerder beeld te zien krijgt als je naar gamma 2.2 materiaal kijkt.
Maar goed, vermits ik de software op de gemeten gammawaarde instel, zijn de afwijkingen zeer klein. Wel lopen de gammacurves verre van recht; bij gamma 1, 2 en 4 worden donkere tonen wat te donker gemaakt en lichtere wat te licht, bij gamma 3 (gemiddeld bijna 2.8) worden lichte én donkere tonen veel te licht gemaakt, terwijl alleen middentonen conform de gewenste lijn lopen. Bij de DCI-P3 preset (gemiddeld gamma bijna 2.8) is ook een omgekeerde piek te zien bij donkere tonen, maar de meeste grijstinten worden nog donkerder gemaakt. De sRGB preset is ook overwegend te donker.
Die constatering heeft weinig invloed op de kleurechtheid op basis van dE2000, en daarmee maar beperkt in het eindoordeel. Voor de metingen op basis van dEITP zijn de afwijkingen zichtbaarder en problematischer.
Testresultaten: kleurweergave in SDR...
Hoe zit het dus met de kleurnauwkeurigheid van de LG UltraGear 27GX790A? In de eerste plaats, het goede nieuws. De kalibratie uit de doos van de 27GX790A is van zeer hoog niveau. Gemiddelde kleurafwijkingen rond de 1, dat is uitmuntend te noemen. Dat geldt voor elk van de gamma modi in de preset Gamer 1, als we kijken naar resultaten op basis van de dE2000 standaard. Langs de lat van dEITP zijn de gemiddelde waardes nog altijd prima, maar de uitschieters zijn wel een stuk groter. Hier biedt LG duidelijk nog niet hetzelfde niveau als Asus, al doen weinigen dat. De Sony InZone M10s scoorde hier wel beter.
De sRGB- en DCI-P3 modi zijn weinig indrukwekkend. Zeker bij de standaard ingestelde helderheid van 65% zijn de kleurafwijkingen dermate groot, dat je je kan afvragen waarom LG hier een aparte modus voor inricht. Het hele idee van zo'n preset is dat je een natuurgetrouw gekalibreerde optie hebt om materiaal dat voor de respectieve kleurbereiken bestemd is, er goed uit te laten zien. Met name sRGB is erg matig, dankzij een gemiddelde kleurtemperatuur van 5986 K en een hele scheve rgb-balans, waardoor een duidelijk zichtbaar geelzweem aanwezig is. De P3 modus toont alles voornamelijk veel te donker. Officieel hoort bij de DCI-P3 standaard een 2.6 gamma, maar zoals geschreven meet ik eerder 2.8, terwijl het witpunt wel gewoon D65 is. Een soort vreemde hybride dus met Display P3 en in de praktijk niet echt inzetbaar.
Opmerkelijk genoeg maakt het veel uit als je de helderheid naar 100% opschroeft. Hoewel nog steeds niet denderend, zijn de resultaten in sRGB en DCI-P3 dan wel beter. Al blijft het gamma bij DCI-P3 veel te hoog. De verschillen zie je in de tabel. Het roept de vraag op: is de kalibratieoptie hiervoor een uitkomst? Ten dele. De sRGB-kalibratie levert een weinig florissant resultaat op, omdat het kleurbereik niet goed wordt afgebakend. Alles toont te verzadigd en dat zie je terug in de testresultaten. Hoewel de grijswaarden (en de kleurtemperatuur) verbeteren, wordt de winst door de kleurafwijkingen teniet gedaan. Bij kalibratie naar Display P3 (DCI-P3 kleurbereik, 6500K witpunt, 2,2 gamma) is het resultaat wél beduidend beter dan wat het scherm onder de DCI-P3 instelling biedt.
Hoe erg is dit alles nu in de praktijk? Niet heel erg. Vooral omdat in de standaardmodus de kleurnauwkeurigheid erg goed blijft, vergeleken met de meeste concurrenten. Alleen het absolute topniveau, daarop kan het scherm nog niet meekomen. Voor gaming is dat absoluut niet problematisch. Het maakt de 27GX790A vooral een minder voor de handliggende keuze voor veeleisende gebruikers die ook kleurexact werk willen doen. Dat zou je sowieso kunnen zeggen over een gaming monitor, maar feit blijft dat oled-schermen in deze klasse het potentieel hebbben om van meer markten thuis te zijn.
...en in HDR
Dan de prestaties in hdr. Hoewel de LG 27GX790A DisplayHDR True Black 400 gecertificeerd is, biedt het hiervoor geen expliciete modus. Dat is jammer, want die stand zou een soort basisgarantie voor goede hdr-weergave moeten bieden. Er zijn helemaal geen hdr presets. In plaats daarvan kan je (net als in sdr) kiezen om de Peak Brightness oftewel piekhelderheid in te stellen op laag, hoog of uit. Alle drie zijn gemeten en laten we direct melden dat 'uit' voor spek en bonen meedoet. Niet alleen is de piekhelderheid hier beperkt tot pakweg 245 nits, ook de kleurnauwkeurigheid is niet noemenswaardig beter - en in veel gevallen slechter - dan in de laag en hoog standen.
Van de twee heeft High absoluut de voorkeur. Hierin meten we een piekhelderheid van iets meer dan 1200 nits op een 1% venster, op 5% blijft een respectabele 859 nits over en zelfs een 100% wit venster komt boven de 250 nits. De Low stand blijft net onder de 600 nits steken. Door de bank genomen is 'low' nét wat beter qua kleurweergave, maar het verschil zit in de marge van de meting. Kortom, geen enkele reden om in hdr niet permanent voor 'Peak Brightness High' te kiezen. Waarom LG het standaard op 'low' zet voor hdr-weergave is een goede vraag. Vermoedelijk omdat deze stand de betere is qua belichting: deze volgt de helderheids en eotf-curves heel strak. Op High is dat wat minder het geval.
Maar hoe goed is de hdr-weergave op High dan? Onder de streep, heel goed. De kleurfouten blijven binnen de perken, al geldt wederom dat de resultaten langs de striktere dEITP-norm wat meer ruimte voor verbetering tonen dan op basis van dE2000. En voor hdr-weergave is die striktere norm wel belangrijker. Nochtans hebben we het over afwijkingen die niet groot genoeg zijn om de pret voor gaming te bederven. In games kan je genieten van levendige, intense kleuren en fraaie hooglichten.
Gaming prestaties LG UltraGear 27GX790A
Uiteindelijk koop je een monitor als deze LG Ultragear 27GX790A om te gamen. Naast goede kleurweergave zijn dan ook responstijden en input lag van belang. Beide zijn uitstekend; met onze osrtt-meter zien we dat alle gemeten transities tussen grijstinten binnen de 2,08 milliseconden plaatsvinden. Van ghosting is dan ook geen sprake, terwijl er ook geen overdrive en dus overshoot-artefacten zijn. Je hebt een hele dikke videokaart - of een hele oude game - nodig om 480 beelden per seconde naar het scherm te sturen, maar dat kan die dan probleemloos weergeven.
Ook qua input lag valt er weinig te klagen, gemiddeld meten we zo'n 4 milliseconden 'on display lag' oftewel de tijd tussen arriveren van het signaal bij het paneel en het tonen van beeld. Ja, dat is afgerond net geen twee frames - maar heel veel lager zien we input lag in de praktijk ook niet. Het enige gekke dat we bij het testen reproduceerbaar terugzagen, is een incidentele 'lag spike' die de gemiddeldes van de metingen amper vertekende, maar de hoogst gemeten waardes weinig realistisch maakte. Die hebben we dan ook weggefilterd uit de resultaten, ook omdat het bij het gamen in de praktijk nooit merkbaar was.
Gebruik in de praktijk
Ik ben (veel) te oud om het voordeel van 480 beelden per seconde in een snelle shooter te duiden, afgezien van de theorie. Bij het gamen op de 27GX790A valt wel op dat de weergave erg soepel is, ook als je minder dan 480 fps aanlevert. De reden is dat het scherm ook bij langere wachttijd het beeld gewoon heel snel neerzet. Het zorgt ervoor dat bewegingen toch prettiger ogen, en dat merk je of je nu rondkijkt in een first person game of je snel beweegt over het oppervlak van een strategy game.
Kleuren, contrast en helderheid zijn alle zeker subjectief uitstekend, niet alleen in games, maar ook bij het bekijken van (hdr) video's en series via streaming diensten. Je hoeft maar een nachtscène met kleine lichtpuntjes op te zetten en je weet weer waarom oled zo'n sterke techniek is. Aan de andere kant zal je bij overwegend heldere beelden wellicht wat punch missen vergeleken met een miniled monitor. Maar die legt het af qua responstijden, en dat telt bij het gamen uiteindelijk zwaarder.
De LG UltraGear 27GX790A is een hele fijne gaming monitor, waarbij ook de solide constructie meehelpt - het scherm staat niet op je bureau te trillen als je eens in frustratie op je toetsenbord ramt omdat je KD-ratio diep in het rood zit. De metalen bodemplaat is een verbetering (de 32GS95UE had nog een meer plastic exemplaar) die niet meteen op afbeeldingen zichtbaar is, maar die je direct merkt in het dagelijks gebruik.
Voor niet-gaming gebruik moet ik plichtshalve vermelden dat de w-oled structuur een wat grofmazig rooster biedt, waardoor zwarte tekst op wit er net wat minder gelikt uitziet dan bij een standaard rgb-pixelstructuur. Persoonlijk kan ik er niet van wakkerliggen, maar mocht je dit scherm in gedachten hebben als kantoormonitor bij dag, dan moet je je ervan bewust zijn. Maar de 27GX790A is gemaakt voor hogere doelen dan Microsoft kantoortoepassingen, en die bereikt het met verve.
Conclusie
De LG Ultragear 27GX790A is in zekere zin een laatkomer, want de concurrentie was (veel) eerder met een 480Hz qhd oled-monitor. Aan de andere kant was die bij verschijnen ook (fors) duurder. LG heeft van de tijd gebruik gemaakt om te voorzien in DisplayPort 2.1. Helaas is dat geen 'volwaardige' implementatie, want beperkt tot 54 Gbit/s. Hoe erg dat is, daar kan je flinke vraagtegens bij stellen. Het zal eerder een gevoelskwestie zijn voor de meeste kopers, dan dat je het echt gaat merken.
LG kiest er afgezien hiervan voor om de monitor echt op gamers toe te spitsen. Dat betekent: geen usb-c met power delivery, geen speakers, en sRGB- en DCI-P3-modi die met de Franse slag gekalibreerd lijken. Qua connectiviteit doet de concurrentie hetzelfde, de kleurechte beeldmodi zijn bij Asus en Sony toch wel echt beter. Daar staat tegenover dat de standaardweergave, direct uit de doos, erg goed is bij de 27GX790A. Zeker op basis van dE2000 heb ik niet vaak zulke kleine kleurafwijkingen gezien. Ook de hdr-weergave is uitstekend, al is Peak Brightness High wat mij betreft te prefereren boven Low.
Het maakt, samen met de uitstekende responstijden en input lag, de 27GX790A een genot om op te gamen. Zeker voor liefhebbers van snelle shooters - meer bedaagde genres komen naar mijn mening beter tot hun recht op groter formaat en hogere resolutie. Met dan wat minder beelden per seconde. Aan de andere kant is qhd voor veel meer videokaarten te behapstukken, en de kans is groot dat je die vaker opwaardeert dan je monitor (helaas, maar dat terzijde). Je kan de 27GX790A prima 'op de groei' kopen, in de wetenschap dat je 'm over een paar jaar ongetwijfeld kan 'voltrekken' met 480 fps.
De 500Hz qd-oled concurrentie laat naar verluidt nog wel even op zich wachten. LG heeft vooralsnog dus het rijk alleen met Asus en Sony. Vergeleken met die laatste is de 350 euro goedkoper. Nu heeft de Inzone M10S iets betere kalibratie en een hele knappe voet - maar de voet van deze LG mag er ook wezen, en voor het prijsverschil kan je op de LG ook zelf met een colorimeter aan de slag. Mocht je dat al nodig achten. De Asus concurrent is lastiger. Al heb ik die niet getest, Asus levert steevast uitstekende kleurweergave en gamingprestaties. Maar je betaalt wél extra, en je moet het Swift design maar net mooi vinden.
Als je ziet dat je zonder veel zoeken de LG UltraGear 27GX790A al voor 800 euro kan vinden, is het een uitgemaakte zaak: ook met een kanttekening hier en daar is het een dikke aanrader.
LG UltraGear 27GX790A
| LG UltraGear 27GX790A in een oogopslag | |
| Afmetingen | 60,5 x 46,9-57,9 x 24,9 cm (BxHxD) |
| Gewicht | 9,3 kg |
| Beeldscherm | 26,5 inch (67,3 cm) QD-OLED QHD (2560x1440), 111 PPI |
| Snelheid | 480 Hz verversingsfrequentie 0,03 ms GtG responstijd FreeSync Premium Pro G-Sync Compatible |
| Helderheid | 250 nits (100% APL) |
| Contrast | 1.500.000:1 |
| Kleurweergave | DCI-P3 98,5% 10-bits kleur (1,07 mld. kleuren) |
| HDR | HDR10, DisplayHDR True Black 400 |
| Aansluitingen | DisplayPort 2.1 (UHBR13.5, 54 Gbit/s) 2x HDMI 2.1 (48 Gbps) USB-B x1, USB-A x2 (5 Gbit/s) 3,5 mm audio Voeding (extern) |
| Ergonomie | 11 cm hoogte verstelbaar, kantelen, zwenken, portretmodus |
| Bijzonderheden | 11 cm hoogte verstelbaar, kantelen, zwenken, portretmodus |
| Testresultaten Portrait Calman Ultimate |
Helderheid wit (10% APL, Peak Brightness uit) Gamer 1, Gamma 2 (vs P3) DCI-P3 65% helderheid (vs P3) DCI-P3 100% helderheid (vs P3) Display P3 gekalibreerd (vs P3) sRGB 65% helderheid (vs sRGB) sRGB 100% helderheid (vs sRGB) Peak Brightness Low HDR Peak Brightness High HDR |
| Testresultaten OSRTT |
Responstijden (240 Hz) SDR: Input lag (240Hz) HDR: |
| Fabrikantinfo | Lees meer bij LG |
| Adviesprijs | € 999 |
| Koop bij | |