Sony A95K review: QD-OLED met topkwaliteit beeld én geluid

Sony is momenteel de enige leverancier van televisies die zowel lcd met mini-led, 'klassieke' w-oled én de nieuwe qd-oled techniek in zijn catalogus opneemt. Daarmee heeft het merk direct een flink aantal topmodellen. De Sony A95K, kort voor Sony Bravia XR Master Series XR A95K, staat dan ook min of meer naast de A90K op basis van de oled-techniek van LG Display. Net als dat model bevat de door ons geteste XR-55A95K Sony's unieke audiotechnologie, waarbij het scherm dienst doet als luidspreker. Uiteraard zijn we vooral nieuwsgierig naar hoe Sony met de nieuwe beeldtechnologie omgaat. 

Sony A95 installatie: een stevige jongen!

Sony heeft de A95 zeker niet als de slankste tv ooit gedesigned. Het scherm is duidelijk verstevigd. Daardoor heeft het niet het kenmerkende zeer slanke profiel van oled tv's. Aan de andere kant, het kan ook nauwelijks wiebelen. Omdat de behuizing achteraan bijna heel de rug afdekt, ziet de A95K er eerder uit als een moderne lcd-tv, dan als een nieuw type oled tv.

De loodzware brede voet zet dat nog extra in de verf. Toestel en voet wegen samen 30 kg. Nodeloos te vermelden dat hij stevig als een huis staat. De voet kan je op twee manieren monteren. Ofwel naar achter gericht, waarbij het toestel licht naar achter leunt, ofwel naar voren gericht. In dat geval staat hij het scherm loodrecht.  Hou er rekening mee dat het scherm altijd maar een goede twee centimeter boven het meubel staat. Een soundbar kan je dus niet kwijt voor de tv.

De Sony A95K gebruikt Google TV als smart tv-platform. De installatie kan je uitvoeren met de afstandsbediening of via de Google Home app. We raden aan om het via de app te doen, dat bespaart je een hoop getyp van zaken als je Google gebruikersnaam, en paswoord, en je wifi-paswoord.

Prachtige beeldkwaliteit van de Sony A95K

De Sony A95K gebruikt net als de eerder gereviewde Samsung S95B een nieuwe type oled, namelijk qd-oled. In de review review van de S95B lees je wat dat precies betekent. Daar bespreken we ook de voor-en nadelen van deze nieuwe technologie. Sony gebruikt hetzelfde qd-oled-paneel als Samsung, maar heeft het voorzien van een extra koelingslaag. Dat hebben we ook bij eerdere oled-modellen in het topsegment gezien. Daarnaast houdt de processor nauwgezet de opwarming van het paneel in het oog. Beide technieken zijn er om te zorgen dat het scherm een zo hoog mogelijke helderheid kan tonen, zonder dat het toestel last krijgt van inbranden of tijdelijke nabeelden. 

Blijkens onze test bij standaard dynamiek (sdr) zijn de resultaten alvast prima. Diep, bijna perfect zwart en heel veel subtiele schaduwnuances geven het beeld diepte en tastbaarheid. In de Gebruiker beeldmodus krijg je een uitstekende kalibratie. Op de grijsschaal zien we een heel zachte magenta overtoon, maar die valt in de praktijk nauwelijks of nooit op, waarmee de kleurweergave uitstekend is. Ook huidstinten blijven zeer natuurlijk.

Piekhelderheid: Sony speelt op veilig

Zorgt die extra koelingslaag ook daadwerkelijk voor een hogere piekhelderheid? We meten de Sony uit, en merken dat hij toch wat terrein prijs geeft tegenover de Samsung. De resultaten liggen eerder in lijn met die van een top oled-model, zoals de LG G2. Net zoals de Samsung S95B houdt hij wel meer helderheid over naarmate het witte testbeeld een groter deel van het scherm innneemt. Je mag dus over het algemeen wel iets helderdere beelden verwachten dan bijvoorbeeld op de G2, maar het is geen enorme voorsprong. Sony lijkt met de extra koeling kortom iets meer op veilig te spelen dan Samsung. De toekomst zal moeten uitwijzen of dat ook echt van belang is.

Het sterke punt van qd-oled, en de plaats waar je wel verschil kan zien met andere oleds, is de kleurweergave. Ook de Sony toont bijzonder heldere én intense kleuren. Het kleurbereik is erg groot, terwijl de kleuren gemakkelijk tot 2x helderder kunnen zijn dan op een standaard oled tv. En dat zonder aan intensiteit te verliezen. Het nadeel van de qd-oled techniek zien we ook bij de Sony A95K: het omgevingslicht beïnvloedt de zwartweergave, net als bij de Samsung S95B.

De Gebruiker beeldmodus is ook in hdr de beste keuze. De kalibratie is zeer goed, en slaagt er in om het potentieel maximaal te benutten. De processor negeert weliswaar de HDR10-metadata, maar hij analyseert zelf elk beeld om het zo goed mogelijk weer te geven. Zo toont hij alle zwartdetail en elke witnuance, en krijgen lichtaccenten een klein beetje extra pit. Sony ondersteunt bovendien naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision.

Beeldverwerking van de Sony A95K: zeer natuurlijk

De Cognitive Processor XR zorgt voor alle beeldverwerking. De prestaties zijn erg goed, zeker als het gaat over upscaling en ruisonderdrukking. We appreciëren vooral ook de Vloeiende Gradaties functie, die ongewenste kleurstroken in zachte kleurovergangen goed wegwerkt.  Wil je wat subtiel, fijn detail in het beeld beter zichtbaar maken, experimenteer dan met Reality Creation. Sony heeft ook een zeer uitgebreide lichtsensor ingebouwd. Die kan niet alleen de maximale helderheid, maar ook de helderheidscurve en kleurtemperatuur aanpassen op basis van hoeveel omgevingslicht er is.

Het qd-oled-paneel heeft zeer goede bewegingsscherpte. Je kan die nog minimaal aanscherpen via de instelling (MotionFlow/Helderheid). De lichte flikkering die je dan ziet in het beeld leek het ons echter niet waard. Wat ons het meest stoorde is dat de motion interpolation niet altijd op tijd ingreep of zelfs niet kon volgen als de pan-beelden te snel waren. Dat resulteerde dan in zichtbare schokken of andere beeldfouten. Daar moet Sony toch aan werken.

Geluid van de Sony A95K: overtuigende prestaties (nu met Dolby Atmos)

Sony gebruikt al sinds zijn eerste oled-tv de Acoustic Surface techniek. Met deze exclusieve Sony-techniek produceert het scherm zelf de hoge en middentonen. Het werkt dus als een luidsprekermembraan. Een traditionele woofer zorgt voor de lage tonen. Het belangrijkste voordeel: het geluid lijkt echt uit het scherm te komen. Dat helpt bij het realismegevoel.

De 60 watt installatie levert overtuigende prestaties. Af en toe kan de klank wat scherp zijn, experimenteer daarom zeker met de instellingen. De Dolby Atmos ondersteuning zorgt voor een goede surround-ervaring, maar de klank die van boven je moet komen ontbreekt; dat is geen verrassing. De Sony A95K heeft ook een luidsprekeraansluiting. Daarmee kan je hem op een AV-receiver aansluiten als je center-luidspreker. Meer hierover kan je lezen in onze review van de Sony HT-A9.

Aansluitingen Sony A95K

Op een topmodel mag je een volledige set aansluitingen verwachten. Om die reden vinden we het jammer dat Sony nog steeds maar twee hdmi-aansluitingen inbouwt die 48 Gbps bandbreedte leveren. De andere twee zijn beperkt tot 18 Gbps. Mocht je voor een externe audio-oplossing kiezen, dan verlies je er daar nog een van aan ARC/eARC. Het toestel ondersteunt ALLM en VRR. De inputlag van 17,2 ms (4K60) en 8,7 ms (2K120) is een uitstekend resultaat, dat gamers zullen waarderen.

Een minpunt: hou er rekening mee dat je in de instellingen moet kiezen tussen ondersteuning voor Dolby Vision óf voor 4K120/VRR. Die twee kan je helaas niet combineren. Dat is met name een gemis voor bezitters van een Xbox Series X. Die console heeft ondersteuning voor Dolby Vision. Sony's eigen Playstation 5 heeft dat vooralsnog niet.

Het toestel beschikt verder over een composiet video en stereo minijack ingang, twee usb-slots, een optische digitale audio-uitgang en ethernet. Netwerk is er ook via wifi, naast Bluetooth voor de remote en eventueel een hoofdtelefoon. Alle aansluitingen wijzen opzij of naar onder. Dat maakt de Sony A95K prima geschikt voor wandmontage.

Het toestel beschikt over een dubbele tv-tuner, met een aansluiting voor DVB-T/T2/C, twee voor DVB-S/S2, en één CI-slot. Opnemen of live tv pauzeren kan, als je een externe usb harde schijf aansluit.

Google TV, op content-ontdekkingstocht

De Google TV omgeving is vooral zo opgezet, dat je zo gemakkelijk mogelijk nieuwe content ontdekt. Zo vind je de aanbevelingen niet per streamingdienst, maar eerder per genre gerangschikt. Dat is een veel leukere manier om nieuwe dingen te vinden. Het enige spijtige is dat de aanbevelingen enkel uit Prime Video, Apple TV en Disney+ komen. (Je kan diensten die je niet gebruikt, wel uitschakelen in de aanbevelingen). Streaming marktleider Netflix en lokale diensten komen (hopelijk voorlopig) nog niet voor in de aanbevelingen. 

Verder houdt Google de touwtjes strak in handen, veel personalisatie-opties krijg je niet. Enkel de rij apps op het Home scherm kan je aanpassen.

Het app-aanbod van Google TV is heel uitgebreid. Nagenoeg alle belangrijke lokale en internationale streaming-apps zijn beschikbaar. Daarnaast is er ondersteuning voor Airplay 2 en Google Chromecast. Sony voorziet ook een eigen, exclusieve streamingdienst, Bravia Core. Die biedt een ruim aanbod films uit de Sony Pictures stal.

Inclusief webcam

De A95K wordt tot slot geleverd met de Bravia Cam. Dat is een webcam die je magnetisch bovenaan het scherm vastmaakt. Maak je je zorgen over privacy, dan monteer je hem gewoon niet, of je schuift de lenskap voor de camera. Waarvoor dient de Bravia Cam? Vanzelfsprekend om te videochatten via Google Duo, maar Sony heeft meer functies voor je in petto. Komen de kinderen te dichtbij (minder dan 1 meter afstand), dan verschijnt er een waarschuwing op het scherm. De camera past ook de maximale helderheid en het geluid aan op basis van je positie.

Via software updates moeten meer functies worden toegevoegd. Daarbij moet je denken aan gebaarbediening en automatisch dimmen als er niemand voor de tv zit. We zien eerlijk gezegd niet veel baanbrekende of zelfs maar nuttige dingen in de lijst aangekondigde functies.

Vereenvoudigde afstandsbediening

De Sony remote is vernieuwd, en dat betekent vooral vereenvoudigd. Hij is slanker en compacter, en past beter bij modern tv-kijken (lees: streaming). De layout is goed, en de toetsen hebben een fijne, lichte aanslag. Hij is bovendien verlicht. De verlichting activeer je eenvoudig door de remote vast te nemen. Dat is een functie die al heel wat tijd op de afstandsbediening van de Nvidia Shield TV zit, en die in de praktijk erg handig is.

Kan jij de afstandsbediening soms ook niet meer vinden? Dan is Find My Remote de oplossing. Even via de Google Home App passeren, en de remote licht op en begint te piepen. Sony levert ook een oudere remote mee, met een numeriek toetsenbord. Die vinden we volledig overbodig, maar fanatieke kijkers van lineaire tv, die de kanalen nog handmatig inprogrammeren, zullen er allicht blij mee zijn.

Conclusie

Sony scheert over hoge toppen met de nieuwe Bravia XR Master Series A95K qd-oled-tv. Hij is iets minder helder dan verwacht, maar nog steeds net iets beter dan de huidige generatie top oled-tv’s met een w-oled-paneel. Sony haalt bovendien dankzij uitstekende beeldverwerking echt het maximum uit het beeld aan nuances, kleur en detail. Daarmee is de Sony A95K echt een plezier om naar te kijken, zeker voor films. Vermijd wel te veel omgevingslicht, dat is een aandachtspunt bij deze nieuwe schermtechnologie.

Gamers vinden hun gading, maar moeten ook met een paar beperkingen rekening houden. Zo hadden we toch graag vier volwaardige hdmi 2.1-aansluitingen gezien. Sony vult het prachtig beeld aan met heel leuke audioprestaties en een rijke Google TV omgeving met een schijnbaar eindeloos content-aanbod. De prijs vinden we wel bijzonder hoog, zeker vergeleken met de Samsung S95B.

Sony Bravia XR-55A95K