Sonos Era 100 review: de nieuwe Sonos-instapper solo én in stereo

De Era 100 is het nieuwe Sonos-instapmodel, dat kleinere en zelfs middelgrote kamers met muziek kan vullen. Instappen in het Sonos-universum wordt meteen wat duurder, want het prijskaartje van de Era 100 bedraagt 279 euro. Dat is vijftig euro meer dan de One die de Sonos Era 100 opvolgt. Wil je er twee in een stereopaar combineren, dan neemt dat bedrag nog eens navenant toe. Wij hebben dat voor deze review wel gedaan. Zo konden we vaststellen of één zich echt kan meten met twee. 

Lees ook onze review van de Sonos Era 300.

Sonos Era 100: ook geschikt als rear-speaker

Muziek afspelen is de hoofdopdracht. Daarnaast is de Era 100 ook (net als de One) geschikt als draadloze achterspeaker bij een Sonos-soundbar. Tenminste, bij de Beam en de Arc. Wel heeft de Era 100 meer concurrentie uit eigen huis, van de eveneens nieuwe Era 300. Die is in staat om Dolby Atmos-geluid te verspreiden en biedt dus een betere ervaring tijdens het filmkijken. Voor een meerprijs, uiteraard.

In deze review beoordelen we de Era 100 primair als enkele speaker beoordelen. Maar er is nog een scenario dat we willen onderzoeken: een stereopaar. Net als bij de andere Sonos-luidsprekers kun je namelijk heel eenvoudig twee Era 100's samenvoegen tot één stereokoppel. 

Sonos Era 100, One en Era 300: de verschillen

De Era 100 is een van twee nieuwe speakers die Sonos dit voorjaar presenteerde. De andere is de Era 300, een totaal nieuw product voor het Amerikaans bedrijf. Dit duurdere model van 499 euro nestelt zich tussen de Five en deze Era 100.  Toch is het niet zomaar een nieuw middelmodel. Het is helemaal anders dan de rest. De Era 300 zet zes speakers in om ruimtelijke audio groots weer te geven. Denk dan vooral aan Dolby Atmos-muziek, die je bij Apple Music vindt. Daarmee is de Era 300 ook concurrent voor de Apple HomePod, die we recent reviewden.

De Era 100 is dan weer conventioneler dan de Era 300. Niet verrassend, want deze kleine draadloze luidspreker neemt de plaats in van de compacte Sonos One. Dat was de goedkoopste Sonos-speaker in het assortiment. Zijn populariteit is misschien de reden dat er aan het concept zelf eigenlijk niets verandert. 

Dat merk je onder meer aan het design. Het ontwerp is slechts een beetje anders dan voorheen: een tikje hoger en iets ronder. Als het gaat om bouwkwaliteit blijft Sonos het heel goed doen. Het bedrijf heeft altijd oog voor de kleine details, zoals de bijna onzichtbare naden en de verstopte stroomaansluiting onderaan.

Er is vooral een veel betere fysieke bediening op de speaker zelf. Je beweegt nu je vinger door een groef om het volume te veranderen. Dat werkt beter dan de oude touchknoppen. Ook de hardwareknop om de microfoon uit te schakelen is nu explicieter aanwezig. Hou je niet van die microfoon? Helaas, er lijken geen plannen te zijn voor een microfoonloze SL-versie van de Era 100, zoals die er wel was van de One.

Platenspeler aansluiten op de Sonos Era 100: het kan

Ook nieuw bij de Era 100 is Bluetooth. Niet als terugvaloptie voor in de tuin of in een vakantiehuis, zoals bij de Roam of Move. Bij de Era 100 kun je altijd via Bluetooth streamen. Ook als de Era 100 op het WiFi-netwerk hangt. Je kunt zelfs naar een Era 100 streamen via Bluetooth en je muziek via de Sonos-app naar een andere speaker sturen.

Een andere interessante nieuwigheid is de usb-c-poort achteraan. Met een geschikte adapter kan je hierop een audiotoestel aansluiten. Bijvoorbeeld een platenspeler, denken we dan meteen. Maar ook een cd-speler is een optie. Deze adapter kost 25 of 45 euro, afhankelijk van de versie: alleen met line-in, of ook met een netwerkaansluiting. 

Die line-in-optie is een echte verbetering. Als je voorheen een draaitafel aan je Sonos-systeem wilde hangen, moest je kiezen voor een duurdere Five of een Sonos Amp of Port. Het wordt dus heel wat goedkoper om vinyl te beluisteren via je Sonos-systeem.

Nergens meer streamingopties dan bij Sonos

Misschien wel het fundament van het Sonos-concept is dat alle luidsprekers en toestellen exact dezelfde bediening en streaming hebben. Of je nu een playlist afspeelt via een Era 100, een Beam inzet voor je tv-geluid of schakelt naar een Five in een andere kamer, in de Sonos-app verandert er niets. 

De app is van oudsher een sterke troef, doordacht en rijk aan opties. Geen enkele concurrent biedt zoveel streamingdiensten aan als Sonos. Niet alleen zijn alle usual suspects present, maar ook heel wat grote namen die je elders mist. Met name Apple en YouTube Music. Bovendien ondersteunt de app veel nichediensten die vaak niet aan bod komen. Zoals Idagio voor klassieke muziek of Bandcamp, waar je veel onafhankelijke muzikanten vindt. Ten slotte kun je eigen bestanden over het netwerk afspelen (in maximaal iets betere dan cd-kwaliteit) of luisteren naar internetradio. 

Sommige diensten, zoals Spotify en Tidal, zitten zowel in de Sonos-app én ondersteunen het rechtstreeks streamen vanuit hun eigen app. Je kunt dus kiezen hoe te werken. Ten slotte zijn Sonos-toestellen AirPlay 2-compatibel. Streamingopties genoeg, lijkt ons.

De Sonos-app zit wat ons betreft zeer helder in elkaar. Op alles is kritiek mogelijk, maar echt grote steken laat Sonos niet vallen. Het zoeken naar muziek is bijvoorbeeld heel knap gedaan, met zoekresultaten die fraai en informatierijk worden gepresenteerd. Het ad hoc (ont)koppelen van speakers doe je vlot. Ook heel belangrijk: bij het instellen van speakers word je helemaal bij de hand genomen.

Mopperen? Misschien over de occasionele reclameboodschap die in de app opduikt. En bij sommige diensten, zoals Qobuz, zou de presentatie van metadata wat fraaier mogen. 

Een betere stereobeleving?

Een klacht die je vooral in hifi-kringen hoort: draadloze speakers zoals die van Sonos geven geen echt stereogeluid weer. Ze spelen het wel af, maar vanuit één punt kun je niet stereo-informatie zoals het hoort de kamer in sturen. Heel het stereoconcept vertrekt immers van twee aparte speakers, die met een zekere afstand van elkaar staan. Wat je hoort vanuit één draadloze speaker is nauwelijks meer dan mono.

Met de Era 100 probeert Sonos die kritiek (deels) te counteren. Dat doet het merk door de nieuwe speaker uit te rusten met twee tweeters. Elke tweeter neemt een kanaal (links en rechts) voor hun rekening. Die tweeters wijzen niet recht naar voren (het Sonos-logo is het referentiepunt). Een is naar links gericht, de andere naar rechts. Hierdoor krijgt je een meer uitgesproken scheiding van links en rechts. 

De grote vernieuwing op audiovlak bij de nieuwe instapper van Sonos is dus die stap naar ‘echte’ stereo. De One speelde natuurlijk ook muziek in stereo af, maar uiteindelijk werd alles wel door één set drivers gestuurd. Dat is bij de Sonos Era 100 dus anders – en dat valt het op. Zeker bij tracks met een uitgesproken panning of beweging van instrumenten van een kant naar de andere merk je het meteen. Bij subtielere stereomixes is het effect minder uitgesproken. Maar, het is wel vooruitgang.

Geen echte soundstage

Tegelijkertijd blijf je hier werken met een weergever die vanuit een punt speelt. De Era 100 stuurt weliswaar een stukje geluid naar links en een stukje naar rechts, je krijgt geen echte soundstage zoals je met twee speakers wél zal krijgen. Dat is ook logisch: bij een stereopaar heb je twee weergevers die ver links en ver rechts staan en naar je toe spelen. Denk aan een driehoek, waarbij jij de punt onderaan bent. Je beide oren krijgen dus elk iets uitgesproken anders aangeboden. Bij een enkele Era 100 is dat veel minder het geval.

Maar toch, de Era 100 presenteert een meer open en wijder geluidsbeeld. Op dat vlak is hij beter dan een One. Bij een van onze vaste testtracks, ‘On The Nature of Daylight’ van Max Richter, werden de violen mooi neergezet en is de diepe bastoon die deze sombere track zoveel impact geeft echt wel aanwezig. Dat laatste heeft ook wel te maken met de grotere woofer die in de Sonos Era 100 zit.

Ook bij de tracks op ‘Kx5’ van deadMau5 en Kaskade zijn de lage frequenties bevredigend aanwezig. Bassen worden een tikje wollig, maar wel verrassend potig afgespeeld - en dat uit zo'n klein ding. De meerwaarde van Trueplay toont zich wel duidelijk als je een sessie Berlijnse techno organiseert. Mét TruePlay werden de bassen in onze testruimte een stukje strakker en beter afgelijnd. De piano bij ‘Hope There’s Someone’ van Anthony & The Johnsons klonk dan ook net een stukje minder fel.

Uiteraard zijn de resultaten die je krijgt met Trueplay afhankelijk van de inrichting en vorm van de kamer. Uit ervaring met andere Sonos-speakers weten we dat bijvoorbeeld in onze woonkamer de functie zelden iets toevoegt. Het is dus iets om uit te proberen en te evalueren. Dat gaat gelukkig heel eenvoudig in de Sonos-app, want je kunt tijdens het afspelen van een nummer schakelen tussen Trueplay in- en uitgeschakeld.

Sonos Era 100 als stereopaar

Wil je echte stereo, met een breder geluidsbeeld, dan moet je nog een Era 100 in huis halen. Om een stereopaar te maken, tik je vervolgens bij de Instellingen en Systeem op één van de Era 100’s. De optie ‘stereopaar’ hoef je niet ver te zoeken. Het is duidelijk een populaire functie, want het staat prominent in de app.

Veel hoef je niet te doen om twee Sonos-speakers tot een stereopaar te combineren. Je geeft aan welke andere Era 100 bij de geselecteerde speaker past. Daarna moet je enkel nog bepalen welke de linkse en welke de rechtse is. Dat gebeurt via een testtoon die via een van de speakers afspeelt; je geeft dan aan welke van de twee lawaai maakt. Daarna worden de twee luidsprekers virtueel één Sonos-toestel. Er is dus één EQ-instelling en één volumeregeling voor het paartje samen.

Ook Trueplay moet je apart inmeten voor een stereopaar. Dat is logisch, want de akoestische problemen die deze handige functie aanpakt zijn net weer anders bij twee weergevers. Groepeer je op een bepaald moment het stereopaar Era 100’s met een andere speaker in de keuken en een soundbar in de woonkamer, dan verandert de interface niet. Het werkt net hetzelfde als in solo-modus.

Qua de weergave verandert er echter wél iets. Een enkele Era 100 speelt de linkse en rechtse kanalen af, in stereopaarmodus speelt elke speaker mono links of rechts af.

Waarom een stereopaar?

Voor kritisch luisteren, bijvoorbeeld in de woonkamer, blijft de stap naar een stereopaar een echte aanrader. Dat advies gaven we graag bij de One en eigenlijk geldt dat nog altijd. Draai en keer het zoals je wil: de iets betere stereoscheiding die een Era 100 biedt kan echt niet op tegen een stereokoppel.

Een stereopaar gebruik je gelukkig even makkelijk als een enkele Sonos-speaker. Dat is echt wel slim gezien van Sonos. De Richter-track bijvoorbeeld wint met een stereopaar enorm aan impact en beeldvorming. Je krijgt veel meer een ervaring van een groep artiesten die op een podium staan. Vooropgesteld dat de twee speakers min of meer juist zijn opgesteld: net als bij elke speaker set blijft dat wel een voorwaarde.

Het is een hele stap vooruit, vooral als je – zoals gezegd – met meer aandacht naar muziek wil luisteren. Is een stereopaar dan enkel relevant voor mensen die wel eens in de sofa gaan zitten om knikkend naar muziek te luisteren? Niet alleen.

De spreiding over twee speakers introduceert een vorm van rust en openheid in de weergave die je ook onbewust merkt als muziek in de achtergrond speelt. De vette beat onder De La Souls ‘Royalty Capes’ ligt veel dikker in de kamer, terwijl het gerap en de bombastische trompetten veel meer loskomen van het geheel bijvoorbeeld. Als je het volume opendraait, blijft dat voordeel behouden. Het is op een feestje fijner om een duo luid te zetten dan een enkele speaker. 

Een groter geluidsbeeld

Nemen we figuurlijk wat afstand, dan merken we wel dat de mainstream Sonos-tuning je niet hetzelfde biedt qua detailbeeld en het driedimensionele als pakweg een set helderdere Bowers & Wilkins-speakers (die je dan moet combineren met een versterker en een bron). Bij goede stereospeakers kun je namelijk echt diepte en breedte waarnemen, dat is hier (en bij draadloze speakers in het algemeen) een stuk minder.

Ten dele is dat omdat speakers zoals deze ontworpen zijn om kamervullend te spelen en een ultrabrede sweet spot neer te zetten. Ook het gebruik van een signaalprocessor om te compenseren voor de compacte vorm en volumeverschillen uit te vlakken speelt een rol.

Daar staat tegenover dat je bij passieve speakers een aantal nadelen hebt. Je zal meer geld kwijt zijn en bij zelfs iets grotere modellen het laag van de Era 100’s missen. Bovendien zal je snel merken dat passieve luidsprekers veel moeilijker correct te plaatsen zijn. Het is ook uitdagend om hetzelfde niveau van gebruiksgemak te vinden bij klassiekere audio-oplossingen, al is de kloof niet meer zo groot op vlak van apps en usability als vroeger. Er zijn dus voor- en nadelen aan alles, wat vooral aangeeft dat wat Sonos doet het resultaat van keuzes is – en niet per se slechte.

Conclusie

Eerst die prijsverhoging ten opzichte van de Sonos One: spijtig, maar wellicht onvermijdelijk in deze tijden. Het is positief dat je ook iets krijgt voor de meerprijs. Voor hetzelfde geld was de Era 100 een opgesmukte Sonos One met een forser prijskaartje geworden. 

Dat is niet het geval. De nieuwe Sonos Era 100 is op nagenoeg alle vlakken een geslaagde upgrade ten opzichte van de oude Sonos One. Bluetooth en een optionele line-in zijn welkome toevoegingen aan het concept. Ook op akoestisch vlak zijn mooie stappen gezet. Wil je echt stereogeluid beleven - en dat raden we aan in de woonkamer - dan raden we wel de stap naar een stereopaar aan. In dat geval telt de prijsverhoging dubbel, natuurlijk.

Sonos Era 100