Dyson Zone review: fris geluid, maar ook een frisse neus?

Geen hoofdtelefoon veroorzaakte het voorbije jaar meer opmerkingen dan de Dyson Zone. Laten we eerlijk zijn: het ziet er apart uit. De Zone is dan ook niet zomaar een zoveelste koptelefoon met noise-cancelling. Het is, aldus Dyson, een mobiele luchtreinigingssysteem, ontworpen voor een tijdperk net na corona en met nog altijd veel angst rond luchtvervuiling en gezondheidsrisico’s door fijnstofdeeltjes.

Dyson Zone: twee uitvoeringen

Daarnaast is het óók een noise-cancellinghoofdtelefoon. Hij is te koop in twee uitvoeringen: felblauw met zilverkleurige behuizing en vizier, en een donkerblauwe met koperkleurige acccenten. Het zijn kleuren die je ook bij andere Dyson-producten terugvindt. De verschillende kleuren krijgen, zoals wel vaker bij Dyson, ook verschillende prijzen. De donkerblauwe editie – Dyson noemt het Pruisisch Blauw – is 699 euro, de zilverkleurige Zone gaat voor 'slechts' 649 euro over de toog.

Dat verschil van 50 euro valt te verklaren door een aantal extra accessoires. Vooral de heel grote harde opbergdoos valt op. Het is net een case voor een grote verrekijker, zoals gebruikt door zeekapiteins. De meegeleverde usb- en analoge kabels zien er met hun stoffen mantel wat chiquer uit, wat in het algemeen ook het gevoel is als je alles uit de doos plukt. Functioneel is er echter geen verschil tussen de twee uitvoeringen. 

Geen lichtgewicht

De Zone is dus een luchtreiniger, maar in de eerste plaats een hoofdtelefoon. En best een grote. Als je overschouwt wat de meeste andere fabrikanten van betere ANC-hoofdtelefoons uitbrengen, dan spreken we hier toch over een stijlbreuk. De Dyson Zone is om te beginnen groot en best wel zwaar.

Zonder vizier weegt de Zone 595 gram, mét tik je 670 gram aan. Dat maakt deze hoofdtelefoon meer dan dubbel zo zwaar als pluimgewichten als pakweg de Sony WH-1000XM5. Ook is het heel wat zwaarder dan forse high-end hifi-hoofdtelefoons met planar-magnetic-drivers, zoals de Audeze LCD-5 of de Focal Utopia. Het enige dat min of meer in de buurt komt is de Abyss AB-1266 PHI CC, een exclusieve hoofdtelefoon met een heel zware hoofdbandconstructie uit metaal die we ooit getest hebben voor zustersite hifi.nl. 

Bij de Dyson Zone komt het gewicht bijna helemaal van de earcups. Deze bevatten namelijk niet enkel een driver voor geluid, maar ook een motor en filters. De rest van de constructie mag je trouwens ook wel kloek noemen. De Dyson-koptelefoon is echt een heftig toestel; wel stevig gebouwd, dat wel.

Om het hogere gewicht te compenseren is de brede hoofdband voorzien van drie dikke, maar holle kussens. We vonden ze niet heel zwaar op onze kruin drukken, wat het draagcomfort verhoogde. De dikke stoffen oorkussens oefenden wel wat meer druk uit. De Zone is geen hoofdtelefoon waarvan je vergeet dat je hem draagt.

App met oog op de omgeving

De hoofdtelefoon bedienen doe je via fysieke knoppen aan de randen van de behuizingen. Een ervan is een multifunctionele mini-joystick. Door deze in een van de vier windrichtingen te bewegen, regel je het volume of verspring je in je afspeellijst. Dit werkt prima. Met een aparte drukknop bedien je de ventilatorsnelheid van het filtersysteem.

Er hoort ook een app bij de Zone, wat dacht je? Mocht je nog twijfelen over het ongewone karakter van de Dyson, dan is dat overduidelijk zodra je deze app opent. Je wordt namelijk begroet met informatie over de luchtkwaliteit rondom je. Je krijgt bijvoorbeeld te zien hoe het zit met fijnstof in je stad of gemeente. De Dyson Zone zelf meet dan weer stikstofdioxide- en decibelniveaus rondom je positie. Geluidsinstellingen? Die zijn er, maar ze zitten verder weg.

Scroll je naar beneden in de app, dan vind je ook een dag-per-dag overzicht van jouw blootstelling aan NO₂ en geluid in de voorbije week.

Dyson Zone: 50 uur accuduur - tenzij je de luchtreiniging activeert

Als er een fabrikant is van wie je een product als de Zone kan verwachten, is het natuurlijk Dyson. Het is een bedrijf dat graag met veel roering revolutionaire producten in ‘saaie’ en stabiele productsegmenten lanceert. Of ze dan ook echt altijd wereldveranderend of zoveel beter zijn dan gevestigde waarden, dat laten we even in het midden. Dat Dyson op z’n minst probeert dingen anders aan te pakken, dat kan niet ontkend worden.

De Zone-koptelefoon past helemaal bij de disruptie-filosofie van James Dyson, de inmiddels schatrijke uitvinder achter het bedrijf. Hij keek wellicht naar de florrisante verkoop van draadloze over-ear hoofdtelefoons, en vroeg zich hoe Dyson in die markt er anders in kon staan. Hoe het juist liep, weten we niet, maar het bedrijf hield daarbij vast ook zijn eigen lijn Purifier-luchtverversers in het achterhoofd.

Het valt niet te ontkennen dat de Zone veel technologie bevat. De noise-cancelling wordt bijvoorbeeld gevoed door acht microfoons, vier per kant. Daarnaast zijn er drie bijkomende microfoons voor spraak. De beloofde accuduur is ook indrukwekkend: 50 uur met noise-cancelling. Het sterretje dat hierbij hoort betekent: zonder luchtreining. Met het filtersysteem geactiveerd, kun je drie à vier uur verder met de batterij. Laden duurt drie uur.

Actieve filters voor geluid en lucht

Het resultaat is een hoofdtelefoon met noise-cancelling én ingebouwde filters om lucht te zuiveren. Het opmerkelijke – en sommigen zouden zeggen ‘lachwekkende’ – is het loskoppelbare vizier dat voor je mond bengelt. Het brengt een luchtstroom naar je neus, gezuiverd door filters die verwerkt zijn in de earcups.

Deze filters zijn meer dan wat gevouwen papier; volgens de fabrikant zijn het koolstoffilters die elektrostatisch geladen zijn. Aangezien koolstof zich snelt bindt aan andere elementen, is het achterliggende idee dat vervuiling onderweg in de filter achterblijft. 

Dyson maakt daarbij stevige claims. De Zone zou virussen (“Filters zijn niet getest met het coronavirus”, lezen we in de kleine letters) en ultrafijnstof tot 0,1 micron tegenhouden. Dat zijn echt heel kleine deeltjes. In de uitleg die Dyson verschaft zijn er veel verwijzingen naar voetnoten bij deze claims. Dat is niet vreemd, want het zal vast allemaal gemeten zijn onder labomstandigheden. Het is eerlijk gezegd moeilijk voor een techsite om claims als deze te verifiëren. 

De luchtstroom die over je gelaat blaast, komt wel fris over – logisch, je gezicht koelt af – en lijkt geuren van de omgeving te verliezen. Geuren van in de keuken of buiten op straat zijn echter niet hetzelfde als kleinstofdeeltjes. 

Voor wie is de Dyson Zone bedoeld?

De doelgroep van de Zone lijkt ons uit twee doelgroepen te bestaan. Langs de ene kant mensen die forenzen en daarbij de gezondheidsrisico’s willen verkleinen. Langs de andere kant de groeiende groep mensen die verontrust zijn over fijnstofvervuiling, onder meer van verkeer en zware industrie. 

Je moet echt met deze thema's bezig zijn om de Dyson Zone te overwegen, lijkt ons. Door zijn design en prijspunt is de Zone niet zomaar een alternatief voor de vele noise-cancellinghoofdtelefoons die in de winkel liggen. 

In gebruik nemen van de Dyson Zone: filters plaatsen

De Zone instellen vereist net wat meer tijd dan een doorsnee draadloze koptelefoon. Dat heeft uiteraard te maken met het luchtverversingssysteem. Om dit te kunnen gebruiken, moet je eerst de meegeleverde filters aanbrengen.

Je vindt twee paren in de doos, je hebt dus één setje in reserve. Het zijn grote, ronde cirkelvormige dingen die perfect passen in de voorziene nissen op de hoofdtelefoon. Om die te bereiken schroef je de grote afdekkappen los, wat heel vlot gaat. De opening in het midden geeft ruimte aan de achterzijde van het motorsysteem van de driver.

Net zoals de filters van een vaste luchtververser hebben de Zone-filters een eindig leven. In de bijhorende Dyson Zone-app zie je wanneer ze aan vervanging toe zijn. Volgens de fabrikant kom je met één paar ongeveer een jaar toe. Dankzij het extra setje in de doos kan je dus twee jaar vooruit. Al moeten we daar volgens de handleiding wel het voorzetsel ‘tot’ voorzetten. Nieuwe filters kan je rechtstreeks bij Dyson kopen. Het is niet eenvoudig die op de site te vinden, maar dit is de directe link. Ze kosten 20 euro per set.

Koffiedrinken kan nog

Het is wellicht niet direct duidelijk, maar je kunt de Zone ook gebruiken zonder het vizier dat voor je gelaat hangt. Met andere woorden: je kunt dit toestel ook puur als hoofdtelefoon dragen. Het vizier is namelijk een opzetstuk, dat aan elke kant op twee punten aan de koptelefoonbehuizingen is bevestigd. 

Dit is wel slim gedaan. De bovenste aansluiting is groter en hol, en begeleidt de luchtstroom naar je mond en neus. De onderste aansluiting is magnetisch en kan functioneren als een scharnier. Hierdoor kun je makkelijk dit onderdeel naar beneden kantelen zonder het meteen los te koppelen. Een aanrader als je met iemand een conversatie moet voeren.

We kunnen je wel al voorspellen dat als iemand je aanspreekt met de Zone met vizier op je hoofd, de eerste zin wellicht is: “Wat heb jij op je hoofd?”. Toeval of niet, het valt op dat de influencers die de Zone aanprijzen, altijd lijken te verschijnen zonder het vizier gemonteerd.

Het scharnier maakt het trouwens mogelijk om tussendoor aan je koffie te slurpen. De luchtstroom en motors stoppen automatisch wanneer je het vizier opent.

Slim, maar fragiel design

Over het design van het vizier is wel nagedacht, dat merk je. De boven- en onderkant zijn bijvoorbeeld uit een zachter, rubberachtig materiaal gemaakt. Dit zijn dan ook de delen die potentieel je gezicht aanraken. Het vizier wordt er ook net iets flexibeler door. Dat is vooral goed qua duurzaamheid, niet qua draagcomfort. 

Als dit onderdeel aan de hoofdtelefoon hangt, kun je het vizier enkel groter maken, maar niet hoger of lager positioneren. Praktisch gezien kun je de verticale positie alleen aanpassen door de hoofdtelefoon in z’n geheel wat te kantelen op je hoofd. In ons geval gaf dat het gevoel dat we de Zone niet helemaal recht droegen. Dat was negeerbaar, maar je bleef wel gewaar dat je het toestel droeg. Dat is toch een andere ervaring dan bij de vorige koptelefoon die we getest hebben, de superlichte Sennheiser Accentum.

Wat ons het meest verbaasde bij het uitpakken van de Zone? Hoe fragiel het vizier overkwam. Door het gebruik van glimmend en nogal dun plastic, komt het wat speelgoedachtig over. Het toont vingerafdrukken ook heel sterk. Niet ideaal bij een product dat op z’n minst gezegd excentriek oogt en een stevig prijskaartje heeft. Iets vergelijkbaars viel ons ook op bij de test van de V12 Detect Absolute stofzuiger.

Bij Dyson kun je trouwens vervangvizieren kopen. Dat is goed, maar langs de andere kant geeft het ook aan dat de fabrikant geen hoge verwachtingen heeft over de levensduur van het vizier.

Warme ervaring met de Dyson Zone op je hoofd

Het vizier zelf moet je zo aansluitend mogelijk dragen – anders adem je gewoon de lucht rond je. Dat is niet echt de bedoeling, lijkt ons. Buiten valt het wel mee qua warmtegevoel, maar aan je bureau of zittend vonden we het toch een tikje beklemmend.

De warmte van je adem blijft namelijk in de binnenkant van het vizier hangen, zeker als je de ventilator niet of beperkt (‘Rust’) laat draaien. In de hogere ‘Licht’ of ‘Middelhoog’ standen vloeit er veel meer frisse lucht over je kin en mond. Dan heb je dat gevoel minder, maar is er wel meer lawaai.

Hoe dan ook, dankzij het vizier hadden we een beetje het gevoel van afgezonderd in een cocon te zitten. Het is zeker niet zo omhullend als een motorhelm, maar het gevoel lijkt daar wel op.

Zelfs als je het vizier zo nauwsluitend mogelijk draagt, blijf je niet afgesloten van de lucht in de omgeving. In die zin is een Zone zeker geen alternatief voor een medisch mondmasker. Door de luchtstroom krijg je wel een soort overdruk in het vizier, maar of dat het indringen van ongefilterd lucht zal tegenhouden… Wellicht is het beste om hier een realistische kijk op te houden en niet meer te verwachten dan er beloofd wordt.

Hoe frisser, hoe luider

Het filtersysteem van de Zone is niet bepaald stil. Ergens is dat wel bijzonder bij een koptelefoon die door middel van noise-cancelling omgevingsgeluid probeert te elimineren. In sommige omgevingen kwam er zo meer lawaai van de Zone zelf, dan van wat rondom ons gebeurde.

Vandaar ook dat de ruisonderdrukking automatisch inschakelt als je de Middelhoog-stand selecteert (of wanneer je naar de Auto-stand schakelt). We zagen zo in onze werkruimte dat in deze hoogste stand dat er 57 dB in het oor werd gemeten, en buiten de koptelefoon 44 dB. Ter vergelijking: als we het filtersysteem uitschakelen, meet de Zone zelf 27-29 dB in de ruimte en een paar decibel meer in de hoofdtelefoon. Dat verbaast misschien, maar na het verwijderen van het vizier waren beide cijfers gelijk. Wellicht werd er wat turbulentiegeluid vanwege het ademen in het gesloten mondstuk gemeten.

Geluidskwaliteit van de Dyson Zone: een heldere aanpak

Naar koptelefoons en hoe mensen luisteren wordt veel onderzoek verricht. Dat heeft onder meer geleid tot de Harman Curve, wat een ideaal gemene deler-geluid beschrijft op basis van grootschalige bevragingen en de voorkeuren die hieruit kwamen. Maar er zijn ook andere tunings. Soms zijn die op onderzoek gebaseerd, soms op de voorkeuren van een iemand die tunet. Dyson onthult niet helemaal hoe zij het aanpakken, maar toont wel een foto van een dure meetinstallatie en stellen dat de ingenieurs een EQ-instelling kozen op basis van tests met gebruikers. 

Via de app kun je eigenlijk kiezen uit drie equaliser-instellingen: Neutraal, Verbeterd en Bas-boost. Bij alle drie worden de middenfrequenties eerder gepresenteerd, met versterking van het laag en het hoog bij Bas-boost én Verbeterd. Alleen zijn de bassen iets minder aangedikt bij Verbeterd. Althans, zo krijgen we grafisch aangeleverd in de Dyson-app.

Zelf ervaren we het toch iets anders. De lagere middentonen zijn net wat meer uitgesproken, waardoor bijvoorbeeld de stem van Taylor Swift in 'Anti-Hero' heel direct wordt aangeleverd. Wel heel zuiver en vol, dat doet de Zone goed. Ook fijn als je naar podcasts of video met veel dialogen luistert, trouwens. 

In de Neutrale-stand misten we bij popmuziek het laag wel wat. Een van de twee andere standen lijkt de betere optie als je wat meer beleving zoekt. Dat maakte bijvoorbeeld de live Songs on Keys-versie van 'The River' van Bruce Springsteen best wel fijn om naar te luisteren, al bleef het pianospel van The Boss wat in de achtergrond hangen. 

De Zone biedt zeker iets anders qua tuning dan wat bijvoorbeeld Bose of Sony op tafel gooien. Dat mag zeker. Je zit bij de Dyson goed als je mikt op een zuivere, maar niet per se neutrale weergave. Dat geeft de ruimte aan complexere nummers om alles te laten horen, maar soms misten wij persoonlijk wat emotie.  Globaal genomen is het echter een prima geluidskwaliteit.

De noise-cancelling van de Dyson Zone: effectief, maar niet extreem goed

Zoals wel vaker bij actieve systemen om ruis te onderdrukken, hoor je bij de Zone een lichte ruis. Dat merk je vooral op in een stille omgeving en bij heel rustige muziek. Of tussen de tracks door. We vinden het wel net meer aanwezig dan bij de meeste high-end rivalen, zoals Sony’s WH-1000XM5, de Bose QuietComfort Ultra of de Bowers & Wilkins Px7 Se2. Echt storend is het niet, het is een zacht geruis in de achtergrond. 

Dat geruis hoor je trouwens helemaal niet als de filterfunctie ingeschakeld is. Want die luchtstroom maakt zelf ook lawaai. De ruisonderdrukking werkt deze niet weg; gelukkig is het wel een soort lawaai dat niet enorm stoort. Sommige mensen zullen het misschien zelfs rustgevend vinden. Onze ervaring was toch eerder dat het misschien niet afleidde, maar bij langer gebruik wel een zekere vermoeidheid kon opwekken. 

Los van de filterfunctie is de noise-cancelling van de Zone effectief, maar nu ook niet extreem goed. Op kantoor of bij het thuiswerken brengt het voldoende rust om je te kunnen concentreren. Het gebruiken in een vliegtuig kan wel, maar je gaat toch nog wat motorgeluid ervaren. In onze synthetische test kwamen er echt nog wel wat hogere frequenties door. Dat is wel een beetje spijtig, want de doelgroep van de Zone is misschien net bezorgd om de luchtkwaliteit tijdens het vliegen. 

De noise-cancelling op de Zone is niet adaptief. Je kunt wel door te tikken op de zijkanten schakelen tussen ruisonderdrukking, transparantie en uit. 

Conclusie

We hebben geprobeerd om de Dyson Zone zo nuchter mogelijk te benaderen. Dat is wel moeilijk als je omgeving constant opmerkingen maakt over je hoofdtelefoon. Je moet ook wel sterk in het schoenen staan om met de Zone aan pakweg in de tram te stappen. In elk geval wanneer je het luchtreinigingsvizier hebt gemonteerd.

Puur als hoofdtelefoon zijn er toch veel opmerkingen te maken. Voor de prijs is het een erg zwaar toestel, met slechts gemiddeld werkende noise-cancelling. Als de luchtverversing ingeschakeld is, voegt de Zone bovendien aardig wat geluid toe. De ruisonderdrukking werkt dat eigenlijk niet weg.

Klankmatig is de Dyson Zone dan weer vrij goed. Standaard staat het wat bas-licht en neutraal ingesteld, maar een andere equalizerstand via de app brengt wat meer opwinding en basdiepte. Kijken we dan weer naar het prijskaartje, dan komt het dicht in de buurt van luxere ANC-koptelefoons van hifi-merken. De Focal Bathys bijvoorbeeld. De geluidskwaliteit die deze biedt is een stukje hoger, en je zal wellicht meer onder de indruk zijn van de afwerking en design. 

Veel van de minpunten die we aanhalen vloeien voort uit de luchtreiniging die de Zone biedt. Over hoe nuttig is, kunnen we eigenlijk enkel speculeren. Dit is wel vaker een probleem bij producten die een betere luchtkwaliteit beloven. Los van wat technisch kan, zal bij de Zone bovendien veel afhangen van hoe je hem draagt. De relatief beperkte mogelijkheden het voor je gezicht aan te passen, zijn daarbij toch een verbeterpunt. Dyson heeft bij veel andere productcategorieën laten zien continu door te ontwikkelen aan nieuwe, verbeterde versies. Het licht voor de hand dat dit ook bij de Zone zal gebeuren. In dat geval zouden we toch adviseren nog even de kat uit de boom te kijken, en wellicht voor een 2.0-versie te gaan.