Samsung HW-Q990D review: topklasse soundbar van de marktleider

Samsung mag zich sinds enige tijd marktleider noemen op het gebied van soundbars. Daarbij zal het geholpen hebben dat de Koreaanse fabrikant als marktleider in televisies gunstige bundels kan bieden, maar het is geen positie die het had kunnen verwerven zonder goede producten. Eerder waren we al enthousiast over het topmodel van 2023, de HW-Q990C. Het topmodel soundbar van dit jaar is de Samsung HW-Q990D, en uiteraard wilden we zien en horen hoe die zich tot het voorgaande model verhoudt. Daarvoor testten we hem met zowel onze eigen televisie als een speciaal hiervoor door Samsung geleverd model. 

De Samsung HW-Q990D is als topmodel een bovengemiddeld model, met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X en afzondelrijke speakers voor elk kanaal. Ja, ook achteraan. In de doos zitten twee forse draadloze surround speakers, die elk drie kanalen voor hun rekening nemen. Inderdaad: drie. Dat is best veel, vergeleken met andere soundbars met draadloze speakers. De HW-Q990D moet hiermee een ongeziene 11.1.4-weergave produceren.

Soundbars hadden ooit misschien het imago van een voordelige upgrade voor je tv-geluid. Die tijd is echt voorbij. Ja, er zijn soundbars van enkele honderden euro’s. Het prijskaartje dat aan de HW-Q990D bengelt is echter 1599 euro, een heel andere categorie. Daarbij doen we wel onze vaste vermelding dat Samsung-prijzen relatief wisselvallig zijn. Er zijn ook vaak cashback-acties of promoties bij de gezamenlijke aankoop van een tv en soundbar. De winkelprijs kan dus (fors) lager uitvallen. Dan is er nog de HW-Q990C van vorig jaar, die heel sterk op dit model lijkt en (in elk geval zolang nog leverbaar) veel goedkoper is.

Design van de Samsung HW-Q990D: een tikje saai, maar niet storend

Het design van de HW-Q990D komt heel vertrouwd over. Het lijkt als twee druppels water op de HW-Q990C van vorig jaar. En eigenlijk ook op de HW-Q990B van 2022. Op het vlak van design gaat Samsung niet bepaald voor vernieuwing. Dat hoeft ook niet per se.

Door zijn formaat past de uit de kluiten gewassen balk van de Samsung HW-Q990D het best bij een 65-inch tv. Iets groter of kleiner werkt ook nog, maar de combinatie met een 42-inch model zou tamelijk absurd ogen. De conventionele rechthoekvorm wordt wel doorbroken. De voorste hoeken zijn ‘afgesneden’, wat visueel interessanter is. Hiermee oogt de strakke, wat technisch ogende soundbar ouderwets noch goedkoop. Aan de andere kant ademt het ook geen luxe uit. Het is een groot ding met veel gaatjes, wat bijdraagt aan die technische uitstraling. Stof blijft er wel wat zichtbaar op liggen, maar over de bouwkwaliteit valt niet te klagen.

Samsung kiest er al langer voor om geen opvallende schermen of grote knoppen op z’n soundbars te plaatsen. Dat is een prima keuze, want zeker in een verduisterde kamer zorgt dat enkel voor afleiding bij een film of game. Er is wel een display op de HW-Q990D, verstopt achter het rooster vooraan. Dat is echter zo klein, dat het zelfs functienamen vaak niet geheel kan tonen. Het scherm licht enkel kort op als je een toets op de remote aanraakt. Heel nuttig is het niet voor het dagelijkse gebruik.

Speakers, heel veel speakers

De genoemde afgesneden hoeken van de Samsung HW-Q990D zorgen niet alleen voor een wat interessanter design. Ze hebben ook een functie. Samsung creëert hiermee aan beide zijden een vlak waarin plaats is voor een bijkomende speaker, naast eentje die helemaal zijwaarts wijst. Deze soundbar zit dan ook propvol speakers: circa 15 stuks, inclusief aparte tweeters voor de voorste drie kanalen (links-midden-rechts).

De meegeleverde draadloze achterspeakers zijn fors én zwaar. Het zijn apparaten die je op een vaste plaats parkeert en die een eigen stopcontact nodig hebben. Dat is anders dan bij bijvoorbeeld de JBL Bar 1300. Daarbij zitten de rear speakers standaard aan de soundbar. Je klikt ze er even af om ze naast de sofa te verhuizen als je een film opzet.

Een solide subwoofer

Dan is er nog de draadloze subwoofer. Ook dit is een groter toestel, voorzien van een woofer aan de zijkant. Dat maakt het handiger te plaatsen, zolang die woofer niet naar een hoek of muur wijst.

De enorme cirkel aan de buitenkant geeft de indruk dat de woofer immens is. Wat je ziet is echter een soort hulpstuk (de Acoustic Lens), dat de geluidsuitstraling in goede banen leidt. De eigenlijke woofer is kleiner en zit er achter. Dat is geen kritiek: vergeleken met typische soundbar-subwoofers is dit een toestel dat heel wat meer solide en degelijker overkomt. Je plaatst hem het best vooraan, in de buurt van je tv. Net als bij de meeste soundbar-subwoofers, speelt het nog relatief hoge frequenties af. Als je hem achteraan zet, ga je soms stukken spraak uit de sub horen komen.

Zit tussen soundbar en losse surroundspeakers

Als je de instructies bekijkt over de plaatsing van de soundbar, subwoofer en de twee achterspeakers, kom je tot de conclusie dat deze Samsung-soundbar technisch niet ver van een ‘echte’ surroundopstelling staat. Elk kanaal heeft z’n eigen driver(s), idealiter plaats je de rear-speakers onder een hoek van 45 graden schuin achter de bank. Dat is precies wat je hoort te doen met losse speakers. Wat verder weg ook, niet op de leuning van de sofa of zoiets. Anders wordt het geluid al snel recht in je oren aangeleverd, wat niet helpt bij de surround-ervaring. Mocht dit de enige optie zijn, dan kan je het effect wat afzwakken via de handige individuele volumeregeling.

Samsung levert optionele stands om de plaatsing makkelijker te maken. Het blijft wel zo dat de plaatsing van de achterspeaker bij deze soundbar kritischer is dan bij andere topmodellen, zoals de genoemde JBL Bar 1300. De prestaties zijn wel stukken beter, dat is de positieve keerzijde.

Ingebruikname van de Samsung HW-Q990D

Ondanks de gesofistikeerde opbouw van de HW-Q990D en die grotere achterspeakers, is de soundbar niet moeilijker in te stellen dan een modaal apparaat. Het configureren gebeurt via de SmartThings-app van Samsung, wat vrij vlot gaat. Met je smartphone in de hand zou de HW-Q990D automatisch gedetecteerd moeten worden. Dat was bij ons niet het geval, om onduideijke redenen. We moesten het dan maar handmatig doen, wat nauwelijks ingewikkelder was. De app toont de nodige stappen op een grafische manier. Daardoor is het instellen echt eenvoudig.

Toch is de app-ervaring zelf wel wat complexer dan doorgaans het geval is. Dat komt omdat SmartThings eigenlijk een volwaardig smarthomeplatform is. Samsung zet het in als overkoepelend platform voor al z’n producten, van tv’s tot slimme koelkasten. Bovendien kan SmartThings ook slimme toestellen van derden aansturen, zoals lampen van Hue of Tradfri-toestellen van IKEA. 

Een hub voor je slimme apparaten

Hier kom je iets bijzonders tegen: SmartThings werkt het beste als je een zogeheten hub instelt, net als bij vergelijkbare domoticaplatforms als Homey of Home Assistant. Verrassend is dat de HW-Q990D die rol van hub op zich kan nemen. Het kan dus de communicatie met en automatisering van bijvoorbeeld slimme verlichting of beveiligingscamera’s regelen. Interessant, zeker als je nog niets qua smarthomehub bezit, maar er wel mee aan de slag wil. Overigens, als je tegelijkertijd een nieuwe Samsung-tv koopt, dan kan deze eveneens een SmartThings-hub zijn. 

Welk toestel je ook kiest als hub, via het Samsung-scherm kan je dingen instellen en schakelen. De verlichting in de tuin die je bent vergeten uit te doen toen de voetbalmatch begon? Die kun je dan via het Thuis-scherm van de Samsung-tv uitschakelen. Via de app kan het natuurlijk ook. Over SmartThings gaan we het hier verder niet hebben, behalve over het stukje dat betrekking heeft op de HW-Q990D.

Veel opties in de app

Als je in SmartThings op de HW-Q990D tikt, opent een paneel met de belangrijkste opties. Dat zijn er heel wat, wat ook aangeeft dat dit een complexere soundbar is. Positief is dat je de Samsung-soundbar zo wel heel goed kunt afstemmen op je situatie. Dat is handig, ook als aanvulling op de automatische SpaceFit-functie. Die luistert via microfoons in de soundbar naar akoestische problemen en corrigeert die. In combinatie met een geschikte Samsung-tv grijpt SpaceFit nog beter in.

Naast standaardopties, zoals geluidsmodi (Adaptive doet het prima), een subregeling en een basale equalizer, biedt de app geavanceerde opties. De belangrijkste vinden we de individuele volumeregeling per kanaal. Hiermee kun je de speakers bijregelen om beter te klinken in jouw woonkamer. De speakers bovenaan de soundbar luider zetten omdat je platfond heel hoog is, bijvoorbeeld. Of zoals beschreven, de achterspeakers wat stiller omdat ze net dichtbij je oren staan.

Meer manieren om al die speakers in te zetten

In de app vind je nog een paar nichefuncties. Zo kun je de draadloze speakers ook vooraan plaatsen voor een wall of sound-ervaring, maar die is niet echt de moeite. Interessanter is de variant op de nachtmodus, die Samsung Private Rear Sound noemt. Dit is nieuw bij het D-model. Als je dit kiest, komt alle geluid via die twee speakers.

Sound Grouping is dan weer een soort partymodus, waarbij muziek volledig via soundbar en speakers wordt afgespeeld. Je zou dan zo’n draadloze speaker in een naastliggende ruimte kunnen plaatsen om er een tijdelijke multiroomopstelling van te maken.

Aansluitingen van de HW-Q990D: nu met snelle HDMI 2.1 ingangen

In de SmartThings-app zal je vruchteloos zoeken naar streamingopties. Die zijn er niet. Muziek streamen doe je rechtstreeks via Bluetooth; Tap Sound maakt dit heel makkelijk, als je een Samsung-telefoon bezit. Via WiFi kan ook, maar dan met oplossinen van derden: AirPlay 2, Chromecast, en Spotify Connect. Sinds de overname van de audiofiele Roon-software door Samsung-dochter Harman pakt de Koreaanse soundbarbouwer ook sterk uit met Roon Tested-labels. In de Roon software verschijnt de HW-Q990D hierdoor met het juiste pictogram en aangepaste instellingen.

De aangewezen manier om de HW-Q990D met een tv te verbinden is via HDMI-eARC. Dit toestel ondersteunt echter ook Dolby Atmos-geluid via een draadloze verbinding. Daarvoor is een Samsung tv wel een vereiste. Het is wel een ongewone optie.

De Samsung HW-Q990D heeft ook twee HDMI 2.1-ingangen. Daarmee kan je twee next-genconsoles aansluiten en 4K120- of 8K60-games spelen. Dat was nog niet mogelijk met de HW-Q990C van vorig jaar. In elk geval voor gamers is dit de grootste verandering ten opzichte van dat model. Verder is er een optische ingang, maar geen aux of USB.

Geluidskwaliteit van de Samsung HW-Q990D 

We hebben de HW-Q990D enige weken op bezoek gehad. Het merendeel van de tijd werkte deze soundbar samen met een LG OLED65C25. Het typische scenario dus, waarbij je deze soundbar als audio-upgrade voor een  willekeurig tv-toestel kiest. Verderop lees je ook hoe deze soundbar samenwerkt met een recente Samsung-tv, in dit geval een 55S95D die we van Samsung te leen kregen. 

Vooraf is het vermeldenswaard dat er eigenlijk geen content is in het uitgebreide 11.1.4-surroundformaat dat de Samsung kan weergeven. De meeste streamingdiensten die Atmos-geluid leveren, doen dat in de 5.1.4-vorm. De soundbar zal daarom intern alles upmixen, behalve in één ‘standaard’ geluidsmodus. Bij die modus wordt stereo via 2-kanalen gespeeld en Dolby Digital Plus slechts door vijf kanalen plus de subwoofer. 

Dan de praktijk, waarvoor we de ruimte ingaan. Aan de tweekamp Star Trek versus Star Wars doen we niet mee. Beide zijn geweldige filmuniversums, en trouwens: Babylon 5 was altijd echt superieur aan die twee. Enfin, de eerste minuten van het derde seizoen van ‘Picard’ biedt een mooie gelegenheid om te ervaren hoe een tv-serie met een opgewaarde Dolby Digital Plus-soundtrack klinkt op de Samsung HW-Q990D. 

Het vuurgevecht tussen Crusher en de piraten wordt daarbij qua surroundervaring uitstekend neergezet. De laserkogels – of wat ze ook mogen zijn – vliegen heel overtuigend uit het scherm en om ons heen, net als het alarmsignaal dat de Samsung-soundbar verrassend hoog in de ruimte projecteert. De stoom die op een bepaald moment de kamer vult, klinkt eveneens helemaal correct. Net als een regenbui is dit een geluidseffect dat bij slechtere speakers snel als witte ruis klinkt. Hier is dat zeker niet het geval.

Er zit veel detail in de Picard-fragmenten die afspelen via de HW-Q990D. Dat betekent niet dat de soundbar alleen tot fijnzinnig gepriegel in staat is. Hij kan even goed grote spektakelstukken heel machtig en kamervullend brengen. De auto die ontploft bij ‘Killer Elite’, of de bommen die inslaan op het Nazi-fort bij ‘Indiana Jones and the Dial of Destiny’, komen bijvoorbeeld indrukwekkend over. Bij dat laatste filmfragment is er niet enkel een doffe knal die zoals het hoort verder weg gebeurt, maar is via de achterspeakers een fijn geluid te horen van van mortel en zand dat loskomt. Het detailniveau is nog niet op het niveau van pakweg de Denon AVC-A1H en Bowers & Wilkins 700-speakers (kostprijs van dat systeem: plus 10K), maar vergeleken met bijna alle andere soundbars zet de HW-Q990D iets heel moois neer.

Veel soundbars zijn getuned voor actie, wat ze minder geschikt maakt voor andere genres. Dit in tegenstelling tot een losse surroundopstelling met AV-receiver. Die kan met de juiste instelling alle genres goed laten klinken. Het is veelzeggend dat de Samsung HW-Q990D daar ook in slaagt. Daarmee overstijgt deze soundbar zijn segment.

Muziek doet hij trouwens ook goed. The Eras Tour van Taylor Swift via Disney+ zet hij fijn neer, net als de muziek die we streamen via Apple Music. Echt goed klinkt het met muziek in Atmos-formaat, bijvoorbeeld via de Apple Music-app op onze LG-tv. Stereo klinkt zeker ook niet slecht, al krijg je met het upmixen naar alle speakers soms wel rare effecten.

De rear-speakers zijn de sleutel

We merkten het al bij de HW-Q990C en bij de D-versie is het nog steeds zo: los van de kwaliteiten van de soundbar zelf, tillen de extra speakers de ervaring bij deze Samsung naar een hoger niveau. Ze doen hun werk echt heel goed. Al te vaak wordt hierop bespaard, of zijn de rear speakers gewoon niet zo krachtig. Het resultaat: fletse geluidseffecten. Dat merk je bijvoorbeeld goed bij Atmos-effecten in de hoogte; de speakers hebben het juiste ontwerp en kracht nodig om ze te laten reflecteren van het plafond. Dat is hier het geval.

Het is geen toeval dat zowel de subwoofer als de extra speakers bij de HW-Q990D wat groter zijn. Die omvang levert echt iets op, al zit je wel met de eisen rond de plaatsing van die extra onderdelen. Zoals gezegd moeten ze precies dezelfde positie innemen als de surroundspeakers bij een opstelling met losse luidsprekers. Dat is in sommige woonkamers geen probleem, maar als je bank tegen de muur staat wordt het al moeilijker. Nu hebben we zelf ook die achterspeakers eerder naast dan echt achter de sofa geplaatst, en dat gaat wel. Duik in dat geval zeker in de volumeregeling per kanaal in de app.

Werking van de HW-Q990D in combinatie met een Samsung TV

Hoewel de HW-Q990D met elke tv gecombineerd kan worden, heb je wat extra mogelijkheden als je de soundbar met een (recente) Samsung-televisie gebruikt. Sinds 2020 zijn luxere Samsung-televisies namelijk voorzien van Q-Symphony. Dat is een audiofunctie die de tv-speakers slim combineert met die van de soundbar. Je moet je dan bijvoorbeeld inbeelden dat de speakers achter het scherm bepaalde kanalen afspelen ter versterking van de output van de soundbar.

Op zich is het geen slecht idee, al staat of valt het bij de kwaliteit van de tv-speakers. We hebben Q-Symphony enkele jaren geleden getest met een grote 65-inch en een voorganger van de Q990D. Die combinatie bleek heel effectief. Is dat ook zo bij een ander model? Moeilijk te zeggen. Maar bij de 55-inch versie van de S95D die Samsung ons nu leverde om de vergelijking te maken, was het effect heel gelijkaardig.

Lees ook Samsung S95D review: deze matte OLED televisie benadert de perfectie

De speakers die bovenaan het scherm zijn voorzien, lijken te functioneren als hoogtekanalen ter ondersteuning van de speakers in de bovenkant van de soundbar. We zeggen ‘lijken’, omdat Samsung weinig vertelt over hoe de functie precies werkt. Het is moeilijk te zeggen of het resultaat bij verschillende tv-modellen en -formaten hetzelfde blijft. Het instellen is eenvoudig: als je de soundbar aansluit, wordt deze automatisch gedetecteerd en kun je op de Samsung-tv bij de geluidsinstellingen een Q-Symphony-optie ontdekken. Hier leg je de koppeling met de HW-Q990D, maar even goed andere compatibele speakers. Een of twee Music Frames bijvoorbeeld.

Q-Symphony

Het was geen verrassing dat Q-Symphony inschakelen iets oplevert. De hogere plaatsing van de tv-speakers zorgt automatisch voor meer driedimensionaliteit. Dat merkten we bij het bekijken van een paar afleveringen van het nieuwe seizoen van ‘The Boys’, maar niet enorm ten opzichte van de soundbar op zichzelf. Zoveel scènes met grootschalige geluidsbeelden zijn er niet. Bij een testfragment uit ‘Roma’ daarentegen was de stap in ruimtelijkheid wel heel merkbaar. Dit heeft dan ook een soundtrack die heel effectief Atmos-effecten weet in te zetten om een sfeer te creëren. ‘Roma’ klinkt bijzonder indrukwekkend op deze soundbar, met én zonder Q-Symphony. Dat is - opnieuw - te danken aan de uitstekende rear-speakers die heel sterk presteren en voor veel immersie zorgen.

Of de HW-Q990D nu zoveel beter presteert dan de HW-Q990C van vorig jaar, dat durven we niet te stellen. Zonder de twee toestellen naast elkaar te horen is dat moeilijk te beweren. Terugblikkend op onze ervaringen met de HW-Q990C, toonde de C-versie zich heel indrukwekkend bij actiefilms met veel snel bewegende geluidseffecten. Dat geldt onverkort ook voor de HW-Q990D. ‘Top Gun: Maverick’ is een typevoorbeeld, in het bijzonder de flitsende oefensessie in de woestijn. De eindscène van deze film wordt vaker als demo gebruikt, maar dit eerdere fragment met FM-rock in de achtergrond is qua geluidsproductie even sterk. We horen hier uit de D-versie een zeer geslaagde surroundweergave komen, die nog altijd meer overtuigt dan die van alle rivalen. 

Conclusie

De HW-Q990D blijft een van de beste, zoniet de beste soundbar die je momenteel kunt kopen. Goedkoop is hij niet, maar het is wel belangrijk te noteren dat dit een compleet pakket is. Alternatieven zoals de Sonos Arc vereisen bijkomende aankopen en eindigen zo nog veel hoger qua prijs. Ook bij een Sony topmodel kom je al snel duurder uit, wanneer je extra rear speakers erbij koopt. Wie geld wil besparen, kan de HW-Q990C proberen te vinden, zolang er nog voorraad is tenminste. Qua geluidservaring zal je niet veel missen. De HW-Q990D heeft wel een paar kleine functies extra en vooral betere HDMI-ondersteuning voor veeleisende gamers.

De HW-Q990D is een toonaangevende soundbar die wat meer moeite vraagt qua opstellen en instellen. SpaceFit vereenvoudigt het finetunen voor je ruimte, al hebben we niet de indruk dat de standaardversie (zonder Samsung-tv erbij) heel sterk ingrijpt. Je hebt echter wel een aantal instellingen om handmatig de weergave op punt te stellen. Even wat tijd investeren en je eindigt met een puik surroundgeluid bij films en games.

Samsung HW-Q990D