Samsung Galaxy S23 Ultra review: de camera maakt het verschil

’s Ochtends zijn er weer fluitende vogels, de dagen lengen en Samsung lanceert nieuwe Galaxy S-smartphones. Het kan niet anders of de lente dient zich aan. Maar, ga je het voorjaar in met een van de nieuwe topmodellen van de Koreaanse fabrikant? Samsung zou het graag willen, maar waarom zou je investeren in een Galaxy S23-toestel als er inmiddels ook aardig wat rivalen zijn. Al geldt dat wat minder voor het duurste en grootste model, de Galaxy S23 Ultra.

Galaxy S23 Ultra: niet alleen voor de happy few?

Je hoeft geen grote Samsung-kenner zijn om te weten dat de Galaxy S23 Ultra het nieuwe vlaggenschip van de Galaxy S-vlaggenschiplijn wordt. De top van de top, dus. Sinds dit model de S Pen van de Note-modellen meekreeg, is dat nog meer het geval. Tot vorig jaar vormden die Note-smartphones een zakelijk tegengewicht vormden voor de consumentgerichte S-toestellen. Dat is niet langer het geval, al is er nu wel de Galaxy Z Fold4 om hippe zakelijke types te verleiden. Ook de Fold ondersteunt de S Pen, al krijg je daar het pennetje er niet bij.

Als je het hoge prijskaartje en het grote formaat van de S23 Ultra bekijkt, zou je verwachten dat dit toestel voor de happy few is. Maar bij een recent persevent verklapte Samsung dat het Ultra-model bijzonder goed verkoopt, beter nog dan het goedkopere S+-tussenmodel. Het recept spreekt dus een groot publiek aan. Toch groter dan wij hadden verwacht als je het prijskaartje in overweging neemt.

Te duur?

Over die prijs: de consument moet dit jaar accepteren dat het Ultra-model begint bij 1399 euro. Dat is 150 euro meer dan de S22 Ultra bij introductie. Die prijsverhoging omvat wel een sprong van 128 naar 256 GB opslag voor het basismodel. Die dekselse inflatie heeft er vast ook wel mee te maken. Al moeten we er meteen aan toevoegen dat Samsung altijd sterk inzet op cashbacks, bundels en inruilkortingen.

Zo biedt het momenteel een gratis upgrade aan naar de 180 euro duurdere, hogere uitvoering met 512 GB opslag en 12 GB (in plaats van 8 GB) geheugen. Door een S21 Ultra in te ruilen, zouden we daar zelfs 560 euro extra af kunnen knijpen, om op 839 euro uit te komen. Met sommige operatoren zijn er weer andere promoties. Kortom, goed rondshoppen is, zoals altijd, de boodschap. Maar toch, voor een topmodel van Samsung moet je tegenwoordig wel echt diep in de buidel tasten.

Bekijk je het in de context van heel de markt, dan meet Samsung zich qua prijs hier duidelijk met de iPhone 14 Pro Max. De vlaggenschepen van andere merken vallen denkelijk toch wat lager uit. De OnePlus 11 5G heb je bijvoorbeeld voor 899 euro. 

Galaxy S23 Ultra design: anders dan de S23 en S23+

Op designvlak zijn er bij de S23 Ultra geen opvallende veranderingen te bespeuren. Is dat erg? Ach, met de make-over in 2022 waren de S-modellen al onder handen genomen. Vorig jaar kreeg de S22 Ultra wel een rechthoekiger design dan de afgeronde S22 en S22+. Zo kreeg dat ultieme topmodel een iets andere uitstraling. Dat onderscheid wordt met de S23 Ultra nog wat aangedikt: de ronding aan de zijkanten is weer net wat subtieler geworden. Afgezien daarvan is het Ultra-design onveranderd.

Op de achterkant vind je nog altijd een opvallende collectie van lenzen. Die presenteren zich niet als één blok, maar als losse ‘eilanden’. Mooi design zit ‘em in kleine dingen, dat wordt hier wel bewezen. Het eilanden-concept is knap uitgevoerd, met een metalen randje rond de belangrijkste drie lenzen.

De camera’s steken wel enkele millimeters uit. Op zich is dat niet erg. Maar het is wel een reden om de S23 Ultra in een case te stoppen. Net als bijvoorbeeld bij de Z Fold 4 wiebelt het toestel enorm als je hem op een tafel ligt en begint te tikken en te swipen. Voor sommigen een kleine irritatie, voor anderen een reden direct een hoesje te bestellen.

Juist voor de S23 Ultra vinden we het een vreemde designbeslissing. Het lijkt alsof de ontwerpers de toestellen enkel bekijken vanuit de optiek van handgebruik. Maar juist bij de grote S23 Ultra met z’n S Pen is de kans groot dat je hem rustend op een tafel zal gebruiken. Van dat schrijven op een bewegende oppervlakte werden we knettergek. Enfin, een hoesje dus.

Vooral het formaat trekt aandacht

Makkelijk is het niet, met een minimalistisch ding als een smartphone opvallen qua design. Samsung slaagt er tot een zekere hoogte in. Al zal de S23 Ultra vooral aandacht trekken vanwege zijn formaat. Dat het toestel groot is, komt natuurlijk vanwege het scherm van 6,8 inch diagonaal. Groter dan wat je bij de S23 en S23+ vindt, maar er zijn nog wat verschillen.

Randen heeft hij bijvoorbeeld bijna niet: aan de zijkanten bolt het scherm over de rand, boven- en onderaan is er enkel een flinterdun randje van de frame. Dat mag gerust indrukwekkend genoemd worden. Over naden gesproken: bij ons testtoestel was het randje bij de overgang van scherm naar frame iets voelbaarder aan linkerzijde dan rechts. Het lijkt misschien muggenziften, maar op dit prijspunt hadden we een naadloze overgang verwacht.

Dat Samsung voor Victus 2-glas van Corning opteert, helpt vermoedelijk wel bij de duurzaamheid. Op de Fold 4 werd de eerste generatie Victus-glas gebruikt, en inmiddels kunnen we na maanden ruw gebruikt stellen dat het wel krasbestendig is. Maar niet onvernietigbaar, natuurlijk.

Als je in een café de Galaxy S23 Ultra op tafel legt, valt het apparaat echt op en mag je een flauwe grap van je vrienden verwachten. Gelukkig draagt de behuizing een IP68-label, wat betekent dat een omgestoten drankje geen ramp is. Maar let op: die labels zijn berekend op water, niet op de resistentie tegen bier of wijn. Hoe dan ook, subtiel is dit toestel niet.

Veel kleurtjes

De Galaxy S23 Ultra is zonder twijfel wél een chique verschijning, met z’n aluminium frame rondom en de mattere kleurafwerking aan de achterkant. Donkergroen was de Ultra die wij ontvingen. Er zijn nog meer kleuropties: in de winkel kun je kiezen voor Lavender, Cream en Phantom Black. Bestel je ‘em via Samsung zelf, dan zijn er nog vier exclusievere tinten: Sky Blue, Lime, Red en Graphite (donkergrijs).

Het bedrijf wil duidelijk wat directe verkoop genereren. Een opvallend designverschil als het gaat om kleurtjes: bij de Cream-, Blue-, Lime- en Red-edities is de frame contrasterend in metaalkleur uitgevoerd. Petrolheads, helaas: de exclusieve BMW M-editie is enkel in Zuid-Korea te koop.

Weet wel waar je aan begint, want de S23 Ultra is echt een kloeke smartphone. Even in een kleine handtas of borstzak van je geklede jas laten glijden? Met z’n afmetingen en gewicht van 234 gram niet echt waarschijnlijk.

S Pen: niet altijd handig, wel altijd bij de hand

Dat je de S Pen bijna naadloos in de onderkant kunt inschuiven blijft een goede vondst. Dat merk je des te meer wanneer je een andere Samsung gebruikt zonder opbergvoorziening. Omdat je die stylus nergens kwijtraakt – of juist daardoor, wel – geef je het snel op hem mee te nemen. Bij de Z Fold 4 is dat bijvoorbeeld het geval. Vanuit designperspectief klopt de combinatie van pen en smartphone een stuk beter bij de S23 Ultra.

Mocht je vergeten de S Pen terug te plaatsen, zie je trouwens een waarschuwing op het scherm. Het verliezen wordt zo toch heel moeilijk. Dit zegt wel de persoon met menige spoorloze Surface Pen; we zullen dus nog wel zien.

Of je de S Pen ooit echt zal bovenhalen? Dat hangt toch sterk af of je bepaalde apps gebruikt en/of je peninvoer praktisch vindt. Er zijn zeker fans, maar de kans lijkt ons toch groot dat bij veel gebruikers die S Pen niet uit zijn sleuf komt. De pen tevoorschijn halen breekt namelijk je flow, en de apps waar het echt nuttig is, die zijn eerder niche.

Ben je wel het soort persoon die het handig vindt om bijvoorbeeld tijdens een voordracht of vergadering diagrammen te maken? Of teken je graag als hobby? Dan houdt de S Pen echt wel steek. De apps die inpikken op de S Pen ontdek je in via een doorschijnend pen-icoontje. Dat verschijnt zodra je de pen uit zijn opbergvak neemt. De gebundelde pen-apps zijn deels gimmicks (AR-schets, Live Berichten), maar er zitten ook handige bij, zoals Samsung Notes en Slim Selecteren om inhoud te kopiëren en plakken in andere apps.

Het zou wel veel prakischer zijn als Samsung gewoon één S Pen zou hebben. Maar nee, er zijn verschillende types. Zo is de pen die we op de Galaxy Tab S8 Ultra gebruiken weer een ander type dan de S Pen die je bij de Ultra krijgt.

De S Pen bij de Ultra is een actiever model, dat Air Motions ondersteunt. Dat zijn acties die je activeert door een miniknopje op de pen in te drukken en een beweging in de lucht te maken. Ondanks een training die je kunt doorlopen op de telefoon, vinden we het zelf onpraktisch. De S Pen is wel heel accuraat: tekenen en schrijven voelt relatief natuurlijk aan.

Vaarwel Exynos, hallo Snapdragon

Voor doorsnee consumenten maakt het weinig uit, maar smartphonegeeks keken er wel van op: in de S23 Ultra zit de nieuwste chipset van Qualcomm. Vroeger zette Samsung die er alleen in de VS in. Europeanen vonden in een S-model Samsungs eigen Exynos-chips. Op zich moet je als consument niet wakker liggen van die overstap. Zo je er al bij stilstaat, dan is het vooral een vooruitgang.

De keuze voor een Snapdragon Snapdragon 8 Gen 2-chipset is namelijk zeker geen compromis. Op vlak van prestaties kan je absoluut niet klagen, deze telefoon werkt heel soepel en reageert bliksemsnel. Deze chipset bevat ook de nieuwste features op vlak van connectiviteit. De S23 Ultra krijgt op papier geen grotere batterij mee. Daar wordt hier en daar over geklaagd, maar - misschien wel door die SnapDragon-overstap - vonden we de werktijd op een acculading in gebruik geen probleem. Snelladen doet het toestel niet als de allervlugste. Onder meer Oppo is hier veel sterker in. Heel langzaam is het gelukkig ook niet: met 45 watt gaat het redelijk vlot.

Hoewel Samsung er niet mee uitpakt, zou dit toestel dankzij de chipset alles aan boord hebben om het Snapdragon Sound-label te dragen. De S23 Ultra zou ook klaar moeten zijn voor aptX Lossless, al wilde Samsung dat niet bevestigen.

Nieuwe One UI voor de S23 Ultra

De Galaxy S23-toestellen draaien allemaal de nieuwste Android 13, aangevuld met de nog nieuwe One UI 5.1. Hoewel de Samsung-interface niet de soberheid uitstraalt van een kale Android, vinden we het nog een strakke en heldere ervaring bieden.

Je merkt wel dat Samsung niet kan weerstaan om alsmaar dingen toe te voegen. Het gevaar loert toch om de hoek dat One UI eindigt met heel veel clutter. Iets als ‘Standen en Routines’, waarbij je een stand kunt instellen voor als je naar een theater of sportschool gaat. Zo kun je bepalen dat je op een bepaalde locatie of tijd, of bijvoorbeeld als je telefoon verbindt met je auto, er bepaalde zaken gebeuren. Is het handig? Ja. Is het nodig? Tja.

Gelukkig zitten de meeste extra’s verstopt bij de instellingen en kun je zelf beslissen of je ze negeert of niet. En er zitten ook echt nuttige zaken bij. Bij Digitaal Welzijn kun je bijvoorbeeld monitoren hoe lang en hoe luid je naar een hoofdtelefoon luistert. De koppeling met Windows en de DeX-modus zijn ook praktisch.

Video's kijken op de Galaxy S23 Ultra: machtig met media

Op audiovlak vonden we de ingebouwde speakers zeer goed (voor een smartphone). In combinatie met dat grote scherm kun je echt wel rustig in je bed de laatste tien minuten van een film meepikken. We deden dat dan ook, weliswaar met de Galaxy Buds2 Pro-oortjes, om de finale van ‘Willow’ op Disney+ te zien. Op het einde van die reeks zijn er veel indrukwekkende hdr-scènes. Die worden zeer contrastrijk gepresenteerd op het oled-scherm. Standaard staat dat scherm wel in een Levendige modus die eerst heel mooi lijkt, maar eigenlijk de kleuren oververzadigd presenteert. ‘Natuurlijk’ is de betere optie, zeker voor films.

We schakelden bij het filmkijken Dolby Atmos in, en dat gaf wel een ruimtelijkere ervaring. De Samsung-oortjes ondersteunen bovendien ook headtracking. Bij het filmkijken is die functie echt wel leuk.

Door z’n gewicht is de S23 Ultra geen toestel dat je een eeuwigheid in je hand omhoog wilt houden. Om onderweg video te bekijken is een case met een stand of wat improvisatie om de telefoon recht te zetten een aanrader.

HDR-prestatiebeest

Het is vooral bij het bekijken van video dat je opmerkt hoe goed het scherm op dit toestel is. Samsung claimt een piekwaarde van 1750 nits; dankzij samen te werken met beeldexpert Eric Beeckmans weten we dat dergelijke cijfers vergelijkbaar zijn met de 1000 watt opschriften op versterkers – marketingspeak. Maar toch, het is duidelijk dat het 'Dynamic AMOLED 2X' -scherm goed presteert met hdr-materiaal.

Een van de zaken waarmee de S23 Ultra zich onderscheidt van de andere Galaxy S23-modellen is uiteraard dat grote scherm. Hoewel de eigenschappen hetzelfde zijn als van het model van vorig jaar, is het wel degelijk vernieuwd, aldus Samsung. Door een andere samenstelling moet het flink minder energie verbruiken.

Op het vlak van piekhelderheid en verversingsfrequentie houden alle S23-modellen gelijke tred. Je kunt dit scherm in een Vloeiende beweging-modus plaatsen, waarbij het dynamisch schakelt tussen 1 en 120 Hz. Bij dat laatste scrollt tekst echt heel vloeiend voorbij. Het verschilpunt met de S23 en de S23+, afgezien van het formaat, is het aantal beeldpunten. Je kan het scherm in een hogere resolutie plaatsen (3088x1440) dan bij de goedkopere S23’s (2340x1080). Eerlijk gezegd: laat het scherm gewoon op de 2316x1080 resolutie staan die standaard is ingesteld. Je ziet het verschil nauwelijks, en de batterij gaat (nog) langer mee.

Galaxy S23 Ultra camera's: de stap naar 200 megapixels

Het zijn de camera's waarmee vlaggenschepen hun status moeten bewijzen. Want laten we eerlijk zijn: op de meeste andere vlakken, zoals hardware of connectiviteit, ga je zelden het verschil merken met een ander topmodel. Zo ook de Galaxy S23 Ultra. Dat begint al met de basics: de hoofdcamera achteraan. Omdat Motorola en co al eerder uitpakten met een 200-megapixelsensor, was het onvermijdelijk dat de Ultra eveneens die stap zou maken. Dat gebeurde ook met de introductie van 108 megapixelcamera’s van vorig jaar.

De S23 Ultra opteert dus ook voor 200 MP, optisch gestabiliseerd en met een dubbel autofocussysteem. We waren wel geïnteresseerd om te zien hoe dit deel zou presteren, want de camera van de S22 Ultra vonden we de verwachtingen niet altijd waarmaken. Denk er ook aan dat die 200 megapixel vooral marketing zijn. Je gaat veel vaker de 'gewone' 12 MP modus gebruiken. Hiermee krijg je fraaie foto's (af en toe met te veel sharpening toegepast) en bestanden die niet overdreven groot zijn. 

Al kan je wel een echte 200 megapixel foto maken, als je wilt en de omstandigheden het toelaten. In de praktijk is deze modus enkel geschikt voor statische onderwerpen. Dat geldt ook voor de iets snellere 50-MP modus die Samsung aanbiedt. 

Vier camera's

In totaal zijn er vier camera’s achterop te vinden. Naast de hoofdcamera met een lichtgevoelige lens, zijn er twee telelenzen met respectievelijk 3x en 10x optische zoom. Samen geven die een indrukwekkend zoombereik, dat Samsung met digitale trucs oprekt naar 100x zoom. Je moet niet verwachten dat je dan nog haarscherpe beelden creëert. Ten slotte is er een ultragroothoeklens waar we knappe shots mee hebben gemaakt. Je hebt bij zo'n lens wel altijd wat vervorming aan de randen.

Opvallend: hoewel de vier camera's heel andere technische eigenschappen hebben, sluiten ze heel goed bij elkaar aan. Vaak ervaar je bij een smartphone een plotse overgang in kwaliteit wanneer je schakelt tussen camera's. Bijvoorbeeld wanneer je inzoomt. Bij de Galaxy S23 Ultra is dat minder het geval.

Een ander ding dat sterk overkomt is de automatische macrostand van de camera’s. Zelfs van heel dichtbij krijg je een heel scherp beeld – en ontdek je hoeveel stof er wel overal ligt. Soms raakt de software wat van slag en verspringt het opeens naar een andere camera. Dat merk je natuurlijk wel bij heel korte afstanden, omdat je onderwerp opeens uit beeld verdwijnt.

Bij het uitproberen van de vele, vele camerafuncties sprongen er (buiten wat volgt) twee zaken uit: de goede videokwaliteit en de Expert RAW-optie. Als je die laatste kiest, moet je even wat extra software installeren. Je kunt dan niet enkel foto’s in raw-formaat nemen (digitale negativen, met grotere bestanden die meer bewerkingsmogelijkheden bieden), maar je krijgt ook heel wat mogelijkheden erbij. Terwijl we hiermee experimenteerden, kregen we echt het gevoel dat met wat doorzetten er heel creatieve zaken mogelijk zijn. En niet op een ‘de software doet het voor mij’-manier, maar vanwege de controle. Met de S23 Ultra maakten we ook films die heel stabiel en van hoge kwaliteit waren – video blijft gewoon een sterk punt van Samsung.

Nightography

Samsung pakt graag uit met wat het Nightography noemt. Lees: fotograferen bij minder licht. Bij de S21 Ultra, die we langere tijd gebruikten, vonden we de nachtfotografie niet zo sterk. Bij de S23 Ultra waren we dus voorbereid op nog meer overhyping. Ten dele is dat wel zo, omdat je bij echt weinig licht je toestel wat langer stil moet houden voor een scherpe opname. Die ‘beperking’ – maar eigenlijk is het gewoon logisch – zorgt dat je niet altijd uit de losse pols geslaagde kiekjes maakt.

Wel merken we dat de softwareroutines die een nachtfoto optimaliseren inmiddels veel beter zijn geworden. Als je een foto neemt in Nachtstand (als er te weinig licht is, zal de S23 Ultra daar automatisch voor kiezen), kun je die software in actie zien als je meteen naar de preview kijkt. Een seconde of twee zie je jouw foto, wellicht met veel ruis en wazige randen. Even later verscherpt het beeld en eindig je met een foto die er veel beter uitziet. Zoom je echt in, dan zie je artefacten.

Soms doet de software ook gekke dingen. We maakten bijvoorbeeld foto’s van een donkere Xbox-controller in een verduisterde kamer, dicht bij een tv die vrij fel stond. De reflectie van dat scherm in de thumbstick zag er na optimalisatie bijna als een vloeistof uit. Maar globaal genomen wel een goed resultaat. De Nacht-modus werkt bovendien ook verbluffend goed als je inzoomt. Van een afstand van twee meter toch een acceptabele foto van de controller maken bij zo weinig licht? Sterk.

De kracht van de zoom en de lichtgevoeligheid/softwareoptimalisaties zie je ook goed bij de foto’s van het MAS-museum in Antwerpen. Ze zijn allemaal vanaf dezelfde positie genomen, rond 18u op een donkere dag. Dat het nog lukte om een helemaal ingezoomde, relatief scherpe foto te maken van de mensen op een roltrap tegen een achtergrond van felle schermen, vinden we toch goed gedaan. Niet vergeten dat als je extreem inzoomt, elke kleine handbeweging een extreme verschuiving op het scherm veroorzaakt.

Conclusie

Het Ultra-model van de S-lijn staat voor het beste van het beste dat Samsung kan bieden. Althans, voor een jaar. Want volgend jaar is er weer een nieuwe S-generatie. Die moet alweer beter zijn. Dat het steeds uitdagender is om elk jaar opnieuw grenzen te verleggen en iets te presenteren dat echt vernieuwt, is te merken aan de Galaxy S23 Ultra. Toch doet Samsung er een schepje bovenop, waardoor deze smartphone eigenlijk weinig echte rivalen heeft. Behalve die ene aartsrivaal: de iPhone 14 Pro Max. Als zakelijke gebruiker moet je misschien ook over de Fold 4 als alternatief nadenken.

De Galaxy S23 Ultra is ontegenzeggelijk  een spectaculaire smartphone. Een groot toestel, zoals je zou verwachten van een Ultra-model. Een handvol en relatief zwaar, maar wel met een immens scherm met uitstekende beeldkwaliteit. Dat prachtig scherm is zowel qua kwaliteit als integratie in het design een hoofdreden om voor dit toestel te kiezen. 

De andere hoofdreden zijn de camera’s, die uitmuntend presteren – al zijn we niet zeker of de kloof met de S22 Ultra echt zo groot is. Vergeleken met de rest van het speelveld zit de S23 Ultra echt bij de top. Ook voor video. 

Ten slotte is de S23 Ultra de go-to smartphone voor wie dolgraag een maximum aan features en opties heeft. Dat je bij doorsnee gebruik de helft nooit zal gebruiken, dat drukt voor die doelgroep vast de pret niet.

Samsung Galaxy S23 Ultra