Sony Bravia 9 review: uitblinker met een erg hoge prijs

De keuze om zelfs 65 inch niet te voeren voor het topmodel met lcd-techniek, de Sony Bravia 9, was opmerkelijk. Dat makers van tv's de grotere maten waarderen, mag niet verbazen. Daarop zitten nu eenmaal betere marges. En consumenten kiezen in elk geval deels ook steeds voor groter. Maar toch, niet iedereen kan zo'n gigant van 75 inch of meer kwijt. Ook voor ons als testers zijn dat geen eenvoudige maten, alleen al omdat je de toestellen met twee personen moet uitpakken en installeren. De 65-inch versie van de Bravia 9, de K-65XR90, was dan ook een welkomen aanvulling. 

De Sony Bravia 9 K-65XR90 is een lcd-tv miniled backlight en quantum dots voor een rijkere kleurweergave. Het backlight komt met een ruim aantal local dimmingzones, en belooft een zeer hoge piekhelderheid en contrast. Verder tref je uiteraard op deze luxe Sony tv HDMI 2.1 met gamefeatures, en Google TV.

Volgens Sony moet deze lijn de prestaties van de Sony studiomonitor naar de consument brengen. Dat is geen geringe ambitie, want zo'n monitor kost tienduizenden euro's. De Bravia 9 is weliswaar verre van goedkoop - ook niet in de eigen klasse - maar op moment van schrijven met 3699 euro wel wat behapbaarder dan zo'n professioneel scherm. Desalniettemin is de Bravia 9 vergeleken met zijn rechtstreekse concurrenten gewoon duur te noemen. Zo kost een LG OLED G4 momenteel pakweg 2500 euro op dit formaat. Een Samsung S95D vergt iets vergelijkbaars. En een Hisense U8 of TCL C855 met zeer fijnmazige miniled backlights heb je voor pakweg nog duizend euro minder.

Sony Bravia 9: geslaagd ontwerp

Sony steekt altijd wat extra moeite in het ontwerp en in de afwerking, dus we zijn niet verrast dat dit topmodel er tiptop uitziet. In profiel is hij nog vrij slank, de donkerzilveren rand rondom doet dat nog iets slanker lijken. Het vierkantmotief in de rug gebruikt Sony al lang, evenals de meegeleverde afdekplaatjes bijgeleverd om die rug volledig vlak af te werken.

De donkere voeten zijn volledig uit metaal en kunnen op vier manieren gemonteerd worden. Kies voor een hoge of lage opstelling, aan de uiteindes van het scherm of meer centraal. Kortom, hij vervult echt zijn rol van topmodel. Wie voor wandmontage kiest moet rekening houden met het stevige gewicht.

Aansluitingen van de Sony Bravia K-65XR90

Sony blijft bij vier hdmi-poorten waarvan slechts twee de volle HDMI 2.1 48GBps bandbreedte bieden. Gamers kunnen maximaal tot 4K aan 120 beelden per seconde aanleveren, iets minder dan bij de meeste concurrenten die 4K aan 144 beelden per seconde aankunnen. Dat verschil is zelfs voor hardcore gamers niet erg groot. Voor filmliefhebbers en consolegamers die sowieso beperkt zijn tot 120 fps maakt het helemaal niet uit. Sony ondersteunt ALLM en variabele verversingssnelheid (HDMI VRR en Nvidia G-Sync Compatible). De input-lag bedraagt 19,7 ms (in 4K60) en 10,7 ms (in 2K120). Ook op dat vlak doen concurrenten het iets beter, maar de Bravia 9 is duidelijk game-waardig.

Onze enige opmerking is dat we op een topmodel vier 48Gbps-poorten verwachten, zeker aangezien ARC/eARC een van de HDMI 2.1-poorten in beslag neemt. Maar opnieuw, dat is enkel van belang voor gamers. De tv beschikt verder over twee usb-aansluitingen, en een optische digitale audio-uitgang. Die kan omschakelen naar een zogenaamde S-center ingang in samenwerking met een Sony audiosysteem. In dat laatste geval doet de tv dienst als centerspeaker voor je audiosysteem. Tot slot is er een ethernetpoort en WiFi 6, en Bluetooth voor je hoofdtelefoon. De Bravia 9 heeft een dubbele tv-tuner, voor DVB-T/T2/C en voor DVB-S/S2, en één CI-slot.

Installatie van de Sony Bravia 9

De Sony Bravia 9 gebruikt Google TV met onder de motorkap een Mediatek Pentonic MT5897 chipset met quad-core ARM Cortex-A73 CPU, 6GB RAM, 16 GB opslagruimte en de Mali-G57 GPU. Die chipset zien we in heel wat tv’s, ook van andere fabrikanten, en ze zorgt voor een vlotte gebruikservaring. Google TV installeren verloopt vlot, zeker als je de Google Home-app gebruikt: dan hoef je alvast geen paswoorden in te typen. Uiteraard kan je ook gewoon de afstandsbediening gebruiken. Ook dan is de job in enkele minuten geklaard.

Google TV, en een eigen Sony streamingdienst

Google TV blijft een van de beste keuzes als je het ruimste aanbod apps wenst. Zowel internationale streamingdiensten als ook lokale Nederlandse of Belgische apps zijn hier bijna allemaal op beschikbaar. Omdat de tv ook over Google Cast en Airplay2 beschikt, kan je ook content van je smartphone moeiteloos op het grote scherm bekijken. Sony heeft wel een uniek aanbod in huis: Sony Pictures Core (tot vorig jaar onder de naam Bravia Core) is een streamingdienst die content uit de Sony Pictures studio aanbiedt.

Aanbevelingen zijn ook een sterke kant van Google TV. Ze zijn gesorteerd in categorieën die het systeem kiest op basis van je kijkgedrag. Ze komen niet uit alle streamingdiensten, maar uit Prime TV, Disney+, Apple TV en Crunchyroll.

Alle tv’s die gebruik maken van Google TV hebben eenzelfde menu voor alle instellingen, maar fabrikanten kunnen eigen (snel)menu’s aanbieden. De weg die Sony daarbij koos, lijkt ons niet ideaal. De menu’s voor beeld, geluid en de lichtsensor bereik je via een menu dat er totaal anders uitziet, en naar ons gevoel ook te veel kliks kost om te bereiken wat je eigenlijk zoekt. Gelukkig bieden de snelmenu’s een goede manier om de belangrijkste zaken te wijzigen, zonder dat je langs die andere layout moet.

Afstandsbediening van de Sony Bravia 9

Sony levert twee afstandsbedieningen mee. De klassieke versie beschikt over cijfertoetsen, maar we zijn er verder geen fan van. Ze verdwijnt in de la. De andere afstandsbediening is een moderne tv waardig en levert erg goed gebruiksgemak. De ingebouwde batterij laad je op via USB-C. Ze is compact, met een eenvoudige, duidelijke layout en prima toetsen met een aangename aanslag. Zodra je de afstandsbediening vastneemt, lichten de toetsen op.

Sony heeft zes sneltoetsen, naast Netflix, YouTube, Disney+ en Prime Video is er ook een voor Crunchyroll (anime-reeksen) en het eigen Sony Pictures Core. Er is een specifieke toets die je naar het snelmenu voor instellingen brengt, een andere opent de extra functies (zoals on screen-toetsenbord of kleurtoetsen). Dan is er nog een derde toets voor álle instellingen. Dat is misschien wat verwarrend, maar Sony heeft de belangrijkste toets (het snelmenu voor instellingen) rechts bovenaan geplaatst. Dat maakt het een intuïtieve keuze.

Beeldkwaliteit van de Sony K-65XR90: uitstekende local dimming

De Sony Bravia 9 is uitgerust met een VA-paneel, met de X-Wide Angle technologie en een anti-reflectiefilm. Reflecties worden vrij goed onderdrukt, maar het valt uiteraard niet te vergelijken met de matte afwerking van de Samsung S95D. De kijkhoek is erg goed, kleur en contrast blijven degelijk bewaard, maar een oled-scherm blijft beter scoren. Uniformiteit was uitstekend in donkere beelden, in heldere beelden was er centraal in beeld wat minimaal dirty screen-effect.

Maar hoe is het contrast? Het eigen contrast van het paneel viel wat tegen, vermoedelijk ten gevolge van de kijkhoekfilm.  Een resultaat van ongeveer 2600:1 was enkele jaren geleden prima, maar nu zien we toch veel VA-panelen die het beter doen. Maar geen paniek, daar schiet de achtergrondverlichting van de Bravia 9 te hulp. De XR90-reeks kreeg een nieuwe achtergrondverlichting, waarbij Sony gebruik maakt van zelf ontwikkelde, piepkleine led-drivers. Die maken het mogelijk maken meer zones te creëren. We tellen 54x28 (1512) zones op dit 65 inch-model, een vergelijkbaar aantal met de Hisense 65U8NQ en de TCL 65C855.

Sony levert uitstekende dimmingprestaties: zoneovergangen zijn niet te merken. Belangrijker is dat het algoritme erg goed de balans bewaart tussen contrast en helderheid. Lichtaccenten blijven daardoor mooi zichtbaar, maar ook diepzwart bewaart hij goed. Onze klassieke testscènes uit Gravity en The Revenant zagen er dan ook uitstekend uit. Het contrast met local dimming geactiveerd haalt bijna 20.000:1. Wanneer we eenvoudigere testen gebruiken is het gemeten contrast zelfs van oled-niveau.

Maakt de Bravia 9 de helderheid ambities waar?

Toen Sony de XR90 voorstelde, benadrukte het dat deze tv de prestaties van hun eigen studiomonitor, de BVM-HX3110, moet benaderen. Dat is geen kleine opgave, want die kan een helderheid van 4000 nits bereiken. Maar toch, de K-65XR90 komt daar aardig dicht bij in de buurt. In de Professional beeldmode haalt hij 3258 nits op het 10% venster. Bij een volledig wit beeld is het nog steeds 848 nits.

Daar weet Sony prachtige HDR-beelden mee te creëren. De kleurweergave is intens, de lichtaccenten zijn sterk en het contrast blijft tastbaar en diep. Sony maakt al jaren gebruik van dynamische tonemapping. Die ervaring is zichtbaar in uitstekende resultaten, ongeacht de piekhelderheid van het materiaal waar je naar kijkt. Witdetail blijft mooi bewaard en ook heel heldere kleuren behouden hun tint. In donkere scènes levert de Bravia 9 net zo'n uitstekend zwartdetail.

De Professional beeldmode is bovendien zowel in sdr als hdr uitstekend gekalibreerd. In sdr flirt de kalibratie met studiokwaliteit, in hdr zijn de middentinten en heldere tinten een beetje te helder, maar dat valt zelden op. Je kan dus werkelijk zo uit de doos genieten van topbeeld.

Goede beeldverwerking, maar kinderziektes in de software

Bij Sony verwachten we sterke prestaties voor beeldverwerking, en die verwachtingen maakt de K-65XR90 waar. Dat ons testmodel soms in de fout ging, was dan weer onverwacht. Zo kregen we een keer plots geen beeld meer via hdmi. Bij het testen van verschillende instellingen bleek het toestel soms vast te zitten in een bepaalde configuratie, waardoor het beeld veel te scherp was. De oplossing: de tv herstarten. Dat is natuurlijk onwenselijk. Dit soort problemen wordt typisch opgelost via software-updates; ook is het mogelijk dat het om een exemplarisch probleem ging dat louter van toepassing was op ons testtoestel.

Terug naar de sterke prestaties voor beeldverwerking. Over heel de lijn blijkt de Sony XR90 een knap resultaat af te leveren. Ruisonderdrukking, upscaling, deinterlacing zijn prima. Ook bij zachte kleurovergangen kan de ruisonderdrukking kleurstroken ('banding') voorkomen. Het enige kritiekpuntje is dat Reality Creation, de instelling waarmee Sony wat extra detail in beeld brengt, soms is iets te agressief is op lage resolutiebeelden, zoals van dvd's. Dat is zichtbaar in een iets te scherpe omlijning van objecten.

Het lcd-paneel heeft goede bewegingsscherpte, met een klein beetje verlies van detail in snel bewegende beelden. In de MotionFlow-instellingen kan je experimenteren met de “Helderheid”, maar we lieten het toch liever uitstaan, omdat het soms een duidelijk zichtbare dubbele rand veroorzaakte bij bewegende voorwerpen.

Audiokwaliteit van de Sony Bravia 9

De Bravia 9 is uitgerust met een 2.2.2-systeem, met een op het eerste gezicht bescheiden 70W vermogen. Toch haalt Sony daar meer dan voldoende volume uit, en een erg meeslepende audiobeleving. Dat dankt het ten dele aan de twee Frame tweeters en de twee Beam tweeters. De eerste zitten verborgen in de omlijsting, links en rechts iets boven halve hoogte. Zij zorgen voor een breder geluidseffect en tillen de klank meer naar het midden van het scherm.

De laatste twee zijn zichtbaar achteraan aan de bovenzijde en zorgen voor een hoogte-effect. Tijdens de muziektesten gaf de Bravia K-65XR90 een uitstekende indruk. Het volume volstaat ruimschoots, de klank is zuiver en de bas is duidelijk hoorbaar. Zoals bij veel tv’s vermindert het basaandeel als je erg veel volume vraagt. Anderzijds is er dan relatief weinig vervorming. Ook in de filmsoundtracks klonk de Bravia 9 uitstekend. Dankzij de Frame en Beam-tweeters heb je een degelijke surroundbeleving, met wat hoogte effect. Wie de dialoog wil benadrukken kan dat doen met Voice Zoom. Die instelling haalt stemmen naar boven, zonder het achtergrondgeluid te versterken.  Al bij al erg fijne audioprestaties.

Conclusie

De Sony K-65XR90 zet bijzonder mooie resultaten neer. We moeten wel opmerken dat in elk geval bij ons testtoestel de software nog niet helemaal foutvrij was; een update zal dat hopelijk verhelpen. De prestaties doen ons die kleine storing snel vergeten. De XR90 pakt uit met bijzonder indrukwekkende piekhelderheid en vooral ook een goed gebalanceerde local dimming, die voor uitstekend contrast zorgt.

Sony staat ook garant voor mooie natuurlijke kleuren, prima beeldverwerking en hdr-beelden die je onmiddellijk meesleuren in de actie. Filmliefhebbers, ook als ze in een goed verlichtte woonkamer kijken, zullen ervan smullen. In het knappe design zit ook een prima audio-oplossing.

Dat Sony geen prijsstunter is, is bekend. Maar toch, ook met die wetenschap is de vraagprijs zelfs naar Sony maatstaven echt heel hoog in vergelijking met de concurrentie. Dat zorgt ervoor dat alleen de grootste liefhebbers van hoge beeldkwaliteit met voldoende budget voor deze televisie zullen kiezen.

Sony Bravia 9 (K-65XR90)